روز بزرگ سینما

شوق و ذوق جشنواره هرسال به‌رغم همه حواشی، فضای عمومی کشور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و امسال هم اگر چه کرونا رونق بازار این جشنواره را کم کرده اما همچنان تب‌و‌تاب سینمادوستان در ورودی‌های سینماهای شهرها برای تماشای تازه‌ترین دستاوردهای سینمایی کشور قابل‌توجه است. افتتاح بیش از 20 سالن سینمایی در تهران درست در روز افتتاح جشنواره، یکی از نشانه‌های این تب‌وتاب عمومی است.

امسال بلیت‌های جشنواره به‌صورت سری فروخته نمی‌شود. در واقع مخاطبان می‌توانند در هر روز برای هر فیلمی که دوست داشته باشند بلیت بخرند. بر همین اساس در روز نخست جشنواره فیلم‌های «شیشلیک» به کارگردانی محمدحسین مهدویان، «ابلق» نرگس آبیار و «بی‌همه چیز» محسن قرایی پرفروش‌ترین‌های جشنواره تا اینجای کار بودند. البته معمولا فروش روز اول چندان تصویری از محبوبیت فیلم‌ها ارائه نمی‌کند. زیرا عمده مخاطبان این فیلم‌ها براساس چهره‌های حاضر در فیلم دست به انتخاب می‌زنند و کسی از قصه و محتوای فیلم‌ها خبری ندارد.

به هر روی در روز نخست پردیس‌های «کوروش»، «آزادی» و «ایران مال» هم جزو سالن‌های سینمایی پرمخاطب تاکنون بودند.

 روز نخست در کاخ جشنواره

برج میلاد، که محل اصلی نمایش فیلم‌هاست، در روز اول میزبان دو فیلم سینمایی با نام «رمانتیسم عماد و طوبا» با کارگردانی کاوه صباغ‌زاده و سینمایی «بی‌همه چیز» با کارگردانی محسن قرایی بود. هرچند هنرمندانی چون پرویز پرستویی، باران کوثری و الناز حبیبی در جشنواره حضور داشتند اما جای خالی علی انصاریان که در بستر بیماری است بیش از هرچیزی به چشم می‌آمد. اما یکی از اتفاقاتی که قبل از آغاز نمایش «بی‌همه چیز» رخ داد، حضور عادل فردوسی‌پور در سالن همایش‌‍ برج میلاد بود.

 درباره نشست‌ها

اولین فیلمی که در اولین روز جشنواره اکران شد، سینمایی«رمانتیسم عماد و طوبا» بود، فیلمی عاشقانه و فانتزی که بی‌شباهت به اولین اثر کاوه صباغ‌زاده یعنی «ایتالیا ایتالیا» نبود. در نشست خبری این فیلم از کاوه صباغ‌زاده، کارگردان فیلم «رمانتیسم عماد و طوبا» تا الناز حبیبی همه نگران علی انصاریان بودند و بارها از او یاد کردند و جای این هنرمند فوتبالیست را در این جشنواره خالی دانستند.

در نشست خبری فیلم «بی‌همه چیز» سومین اثر محسن قرایی با بازی پرویز پرستویی، هدیه تهرانی، باران کوثری، هادی حجازی‌فر، مهتاب نصیرپور و... هم یکی از اتفاق‌ها که حاشیه‌ساز شد، پرسش یک خبرنگار از جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده فیلم بود. پرسش خبرنگار افشا کرده بود که گویا پیش‌ از انتخاب نهایی بازیگران قرار بوده شهاب حسینی بازیگر نقش اصلی فیلم باشد اما به‌دلیل اختلاف‌های پیش آمده میان او و نوروزبیگی بر سر دستمزد این همکاری به سرانجام نرسیده است. اما جواد نوروزبیگی با بیان اینکه اعلام خبرهای یک فیلم بدون هماهنگی با عواملش، کاری غیراخلاقی است، تصمیم گرفت به این پرسش پاسخ ندهد.

در این نشست پرویز پرستویی بازیگر نقش امیر با اشاره به هجمه‌‍‌های علیه فعالیت او در شبکه‌های اجتماعی گفت: کمک‌های من از زمانی شکل گرفت که معضلات اجتماعی توسط مسوولان دیده نشد و من وظیفه داشتم کمکی کنم. من نگران کم‌کاری خودم نیستم، این موضوع هم برای امروز نیست، به من یاد دادند هرچه کمتر کار کنی بهتر است.

وی افزود: به چه کسی باید اعتماد کرد؟ چه باید کرد؟ چرا هر روز نابهنجاری و بی‌عدالتی می‌بینیم؟ چرا به‌جایی می‌رسیم که سکوت می‌کنیم؟ من از دنیای مجازی بسیار ضربه خورده‌ام. من گوشم را بستم. فکر کردم اگر تحت‌تاثیر قرار بگیرم باید بگذارم بروم ولی من اهل رفتن نیستم. با گفتن این حرف‌ها برخی فکر می‌کنند ما ریاکاریم ولی عیبی ندارد، من این ریاکاری را دوست دارم. من، امیر و اتفاقات این فیلم را در جامعه خودمان می‌بینم.

 همچنان کرونا

در این میان تصاویری در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها منتشر شد که نشان از نادیده گرفتن پروتکل‌های بهداشتی به‌ویژه از سوی اهالی رسانه و هنرمندان در محل برگزاری جشنواره فجر داشت.

به دنبال انتشار فیلم‌ها و عکس‌ها در فضای مجازی، علیرضا وهاب‌زاده، مشاور وزیر بهداشت با انتشار توییتی اعلام کرد تمامی ضوابط مثل تمام مشاغل و فضاها به مسوولان جشنواره ابلاغ شده و متعهد شدند که پروتکل‌ها را رعایت کنند. قطعا این تصاویر، بیانگر تخلف از اجرای پروتکل‌هاست و مسوولان برگزاری جشنواره باید پاسخگو باشند. در پاسخ ستاد اطلاع‌رسانی جشنواره فیلم فجر اعلام کرد که دروغ‌پراکنی چند رسانه و فرد منفعت‌طلب علیه جشنواره و جوسازی پیرامون رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی در مرکز همایش‌های برج میلاد از نقاط تاریک روز اول جشنواره فیلم فجر بوده است.

درباره فیلم بی‌همه چیز

این مردم نازنین

شایان ربیعی: بی‌همه‌چیز سومین فیلم محسن قرایی به‌عنوان کارگردان است. فیلمی که ردیف بلندی از بازیگران معروف در آن حضور دارند؛ هدیه تهرانی، پرویز پرستویی، باران کوثری، مهتاب نصیرپور، هادی حجازی‌فر، بابک کریمی، فرید سجادی‌حسینی و... قصه فیلم درباره قهرمان یک روستا است که در موقعیتی اخلاقی بر سر یک دوراهی میان جان خود و رفاه مردم قرار می‌گیرد. مواجهه او با مردم، محور اصلی قصه‌گویی فیلم است و همین موضوع باعث می‌شود تا زمینه‌های بسیاری برای خوانش نمادگرایانه از رویدادها و نشانه‌های فیلم ایجاد شود. اما سوای این مباحث، فهرست نقص‌های اساسی فیلم «بی‌ همه‌چیز» از فهرست بازیگران مطرحش هم طولانی‌تر است.

فیلم با بهره گرفتن از یک نمایش‌نامه معروف و البته علاقه‌مندی به رویدادهایی مثل ماجرای حسنک وزیر، منصور حلاج و... تلاش کرده روایتی اخلاقی از یک موقعیت تراژیک ارائه کند. اما نسبت نامعلوم فیلم با سیاست، جامعه و صدالبته حقوق طبیعی، «بی‌همه‌چیز» را به فیلمی سرگردان، پرحرف و بی‌بنیاد تبدیل کرده است.

روابط علّی فیلم مبتنی بر منطق داستانی محکمی نیست. فیلم با این درونمایه که «مردم منفعت‌جو هستند، بی‌اراده هستند و هر کاری هم ازشان برمی‌آید»، قصه خود را پیش می‌برد. این درونمایه، در فیلم بسیار تاکید شده است. شاید پررنگ بودن این درونمایه نویسندگان را به اشتباه انداخته باشد تا به‌جای منطق روایی قصه، رخدادهای فیلم را به کمک درونمایه کنار هم بچینند. وقتی فیلم را تماشا می‌کنید در مواجهه با غافلگیری‌های غیرقابل فهم و گاهی بی‌منطق قصه، احتمالا مجبور می‌شوید با خودتان بگویید: «خب مردم هستند دیگر!»