دکتر سمیرا اسماعیلی - روانشناس بالینی
تحریریه زندگی آنلاین : همه پدر و مادرها میدانند که گاهی کنترل احساساتشان را از دست میدهند و کودکان با آگاهی از این مطلب میتوانند تا حدی فریاد زدن والدین خود را تحریک کنند.
اما والدین برای خنثی کردن این حساسیتها میتوانند نحوه صحبت کردن خود را تغییر دهند و برای برقراری ارتباط با آنان از شکل فریاد زدن به دیالوگی احترامآمیز با کودکانشان رو آورند. فریاد زدن ممکن است برای مدت زمان کوتاهی کودکان را آرام و مطیع سازد اما تصحیح رفتار آنان را به دنبال نخواهد داشت. در واقع این اقدام موجب ترسیدن آنان از والدین خود میشود و به کودکان کمک نمیکند تا عواقب رفتار خود را متوجه
شوند.
کودکان برای یادگیری به والدین خود وابسته هستند و در صورتی که عصبانیت و خشونت همچون فریاد زدن بخشی از رفتار معمول در خانواده باشد و کودکان آن را طبیعی تلقی کنند، رفتار آنان این کار را منعکس میکند.
والدین باید آگاه باشند فریاد زدن و با صدای بلند صحبت کردن به انتقال واضحتر پیام کمک نمیکند. فریاد زدن بر سر کودکان باعث میشود تربیت و منظم کردن آنان سختتر شود، چراکه در هر بار فریاد زدن قوه درک و پذیرندگی آنان کاهش مییابد.
نتایج تحقیقات حاکی از آن است که فریاد زدن، کودکان را به لحاظ رفتارهای فیزیکی و گفتاری خشنتر میسازد و ترس در کودکان را به دنبال داشته و باعث میشود آنان احساس آرامش نداشته باشند. همچنین با توجه به این نکته که فریاد زدن بر سر کودکان امر پسندیدهای نیست، فریاد کشیدن همراه با استفاده از کلمات و الفاظ نامناسب میتواند نوعی آزار و اذیت احساسی و روانی تلقی شود.
فریاد زدن بر سر کودکان میتواند تاثیرات طولانیمدتی روی آنان داشته باشد که اضطراب، کاهش عزت نفس و افزایش رفتارهای خشونتآمیز از جمله آنها است. به جای بالا بردن صدای خود رفتارهای جایگزین دیگری را امتحان کنند. به طور مثال کودکانی که با والدین خود ارتباط احساسی شدیدی دارند راحتتر تربیت میشوند.
همچنین زمانی که کودکان احساس امنیت کنند به صحبت کردن در آرامش تمایل بیشتری نشان داده و پیش از شدت یافتن بحث و تبدیل شدن آن به فریاد زدن به حرفهای والدین خود گوش فرا میدهند.
بیشتربخوانید:
رفتارهای تربیتی مثبت دیگر
همچنین والدین میتوانند پیش از آنکه مجبور به فریاد زدن بر سر کودک خود شوند رفتارهای تربیتی مثبت دیگری را امتحان کنند:
در مورد احساسات خود صحبت کنید
عصبانیت احساس طبیعی است و در صورتیکه به درستی کنترل شود میتوان از آن نکتههایی آموخت. با تأیید تمامی احساسات از شادی و هیجان گرفته تا عصبانیت و حسادت میتوان به کودک آموخت که این رفتارها همگی بخشی از وجود انسان هستند. در مورد احساسات خود با فرزندانتان صحبت کنید و آنان را نیز به انجام این کار تشویق کنید.
با رفتارهای بد فرزندتان آرام، اما قاطع برخورد کنید
کودکان در برخی مواقع رفتارهای اشتباه دارند که بخشی از روند رشد آنان به حساب میآید. با آنان به شکلی قاطع صحبت کنید که به شأن آنان خدشهای وارد نشود و در عین حال متوجه شوند برخی رفتارها غیرقابل تحمل هستند.
بیشتربخوانید:
از تهدید کردن خودداری کنید
تنبیه و تهدید کردن باعث به وجود آوردن احساس عصبانیت و درگیری بیشتر میشود و در درازمدت مانع از آن میشود تا فرزند به یک نظم درونی دست پیدا کند. همچنین وجود نیازهای اساسی در کودکان و برطرف کردن آنها مثل خواب و گرسنگی آنان را شاد ساخته و مجموع رفتارهای کودکان را مناسب میسازد. علاوه بر این، در نظر گرفتن برنامههای معین به آنان کمک میکند تا کمتر مضطرب شوند. توجه کنید در برخی مواقع با وجود به کار گرفتن راهکاری برای جلوگیری از بالا رفتن صدا، والدین مجبور به فریاد زدن میشوند. در چنین شرایطی معذرتخواهی کنید در نتیجه کودکان این نکته مهم را آموزش میبینند که تمامی افراد اشتباه میکنند و لازم است معذرت خواهی کنند. همچنین در صورتی که فرزندتان فریاد زد، حد و مرزها را به او یادآوری کرده و گوشزد کنید که داد زدن روشی قابل قبول برای برقراری ارتباط نیست. در صورتی که برای منظم کردن فرزند خود سر او فریاد میزنید، میتوانید تاثیرات منفی آن را در رفتار کودک خود ببینید. به طور مثال فرزندانتان نیز برای انتقال پیام و منظور خود با صدای بلند صحبت میکنند، علاوه بر این، به جای آرام و محترمانه صحبت کردن، سر والدین خود فریاد میزنند، رابطه والدین با فرزند ناپایدار و آسیبپذیر میشود و در نتیجه برقراری ارتباطی سالم با آنان سخت میشود و همچنین ممکن است این شیوه رفتاری آنان را از والدین دور کند.