اعظم حاجی یوسفی - بنیانگذار خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان
تحریریه زندگی آنلاین: در بــازی کـــودک نقش‌های مختلفی را ایفا می‌کند و با این روش آماده پذیرفتن نقش‌های زندگی در بزرگسالی می‌شود، اثبات شده کودکانی که به اندازه کافی بازی نمی‌کنند، از رشد اجتماعی و ذهنی کمتری برخوردار می‌شوند. در بازی‌ها می‌توان کمک کرد تا کودک بتواند آداب و رسوم زندگی، معاشرت و مسئولیت‌های اجتماعی را نیز یاد بگیرد و یا به عبارتی مهارت‌های زندگی و رشد اجتماعی‌اش تقویت شود.
بازی موجب ارتباط کودک با محیط بیرون شده و دنیای اجتماعی‌اش را گسترش می‌دهد.
در بازی کودک با اصول و مقررات آشنا می‌شود.
کودک در بازی، رقابت را آموخته و شکست را به طور واقعی تجربه می‌کند.
در بازی کودک قدرت ابراز وجود پیدا می‌کند و حمایت از افراد ضعیف را می‌آموزد.
در بازی استعدادهای نهفته کودک شکوفا می‌شود.
هرچه امکان پرداختن کودکان به بازی‌های سالم و سازنده بیشتر باشد نه تنها فکر و جسم آنها بهتر پرورش می‌یابد، بلکه خصوصیات اجتماعی آنها نیز بهبود می‌یابد.
بیشتربخوانید:
ثابت شده که بازی یکی از مهم‌ترین عوامل در تربیت کودک است
با بازی می‌توان کمک کرد تا کودک بتواند آداب و رسوم زندگی، معاشرت و مسئولیت‌های اجتماعی را نیز یاد بگیرد و یا به عبارتی مهارت‌های زندگی و رشد اجتماعی‌اش تقویت شود. از آنجا که بازی می‌تواند زمینه بهتر تفکر را برای کودک فراهم کند، بهتر است والدین روی بازی‌هایی که کودکانشان انجام می‌دهند نظارت کنند و برای بازی آنها وقت بیشتری بگذارند. در بعضی از بازی‌ها می‌توان با برنامه‌ریزی باعث شد تا کودک احساسش را ابراز نماید. این احساس ممکن است منفی یا مثبت باشد، در واقع در بازی کودک به رشد عاطفی نیز دست می‌یابد.
بازی‌های مناسب حتی در تربیت اخلاقی کودک تاثیرگذار است
والدین با جهت دادن و انگیزه‌های کودک، می‌توانند با بازی او را در مسیر درست هدایت و به رشد اخلاقی‌اش کمک کنند. پدر و مادر با شرکت در بازی‌های کودکان می‌توانند علاوه بر تقویت رابطه خود با فرزندشان، نکات تربیتی مناسب را نیز در خلال بازی به او آموزش دهند. در بازی‌های مختلفی که با کودکان انجام می‌دهید سعی کنید مهربانی را نیز در وجودشان پرورش دهید و راه‌های محبت کردن به دیگران را به آنها بیاموزید، چون مهربانی ریشه عمیقی در درون انسان دارد و مهربان بودن با برقراری ارتباط بهتر و داشتن شفقت بیشتر به کودک امکان می‌دهد، در بزرگسالی با نیروی مثبت در زندگی خود و دیگران اثر بگذارد. بهتر است کودکان‌تان را با بازی‌هایی آشنا کنید که نه تنها باعث رشد خلاقیت و افزایش تعاملات اجتماعی در آنها شوند، بلکه روحیه مهربانی، همدلی و همکاری را نیز در وجودشان تقویت می‌کند. محققان معتقدند که توانمندی‌های رفتار و ویژگی‌های شخصیتی بزرگسالان تحت‌تاثیر رویدادها و آموزش‌هایی است که در دوران کودکی برایشان اتفاق افتاده و با توجه به اهمیت بازی و علاقه‌مندی کودک به بازی یکی از مسئولیت‌های مهم والدین اهمیت دادن و دقت کافی به نوع بازی‌هایی است که کودکان انجام می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
توجه کنید
وقتی شما هم در بازی‌ها شرکت کنید جنبه آموزشی بازی برای کودکان بیشتر می‌شود.
و اما، نکات مهم در آموزش مهربانی این است که قبل از هر چیز معنای مهربانی را به کودک تفهیم کنید و سپس از فرزندتان انتظار مهربانی داشته باشید و با صدای روشن و رسا به او بگویید که انتظار دارید با دیگران مهربان باشد. به این ترتیب معیاری برای رفتار فرزندتان تعیین می‌کنید و او به روشنی می‌فهمد، که چه چیزی برای شما با ارزش است.
مهربانی را برای کودک معنا کنید
به عنوان نمونه به کودک بگویید:
مهربانی یعنی توجه داشتن به دیگران
مهربانان فقط به فکر خودشان نیستند و درباره احساس دیگران هم فکر می‌کنند
آنها به کسی که به کمک نیاز دارد کمک می‌کنند
آدم‌های مهربان هرگز در مقابل چیزی نمی‌خواهند
بیشتر بخوانید:
سپس بازی‌هایی با اینگونه مضمون‌ها طراحی و با کودک به بازی بپردازید و حتماً قبل از بازی به نکات زیر دقت کنید:
بازی را متناسب با فرهنگ و ارزش‌های خانواده انجام دهید.
در حال بازی به تفکرات خلاق و پویایی کودک دقت کنید تا بیشتر با شخصیت او آشنا شوید.
در بازی کودکان زیاد دخالت نکنید، اما راهنما و کمک‌دهنده خوبی باشید.
طوری با کودک بازی کنید که به عنوان تجربه‌ای لذت‌بخش، در ذهن او ماندگار شود.
در انتخاب نوع بازی به سن، جنس و توانایی‌های کودک توجه کنید.
آداب اجتماعی و چگونگی رفتار با دیگران را هنگام بازی و همبازی شدن با کودکان به صورت غیر مستقیم به آنها بیاموزید.
برای تقویت حس همکاری و مسئولیت‌پذیری به او بگویید پس از بازی اسباب‌بازی‌هایش را جمع کند.
از کودک بخواهید که اجازه دهد همبازی‌هایش از اسباب‌بازی‌های او استفاده کنند.
با کودکان هم بازی شوید
به عنوان مثال: هر بار که با فرزندان در مکان پر جمعیت مانند فروشگاه، فرودگاه رستوران و غیره هستید، می‌توانید با او بازی کنید، این گونه که به او بگویید دنبال آدم‌هایی بگردیم که به سایرین مهربانی می‌کنند. او باید در این بازی نگاه کند و ببیند یک آدم مهربان برای نشان دادن مهربانی‌اش چه کاری انجام می‌دهد و شخصی که محبت را دریافت می‌کند چه احساس و واکنشی دارد. بعد از هر بازی با کودک گفتگو کنید و به بحث بپردازید.
دقت کنید. این گونه کارها را دست کم نگیرید. شما با این روش، مهربانی را به کودکتان تفهیم می‌کنید و با تکرار، این مهم را برای او به عادت تبدیل خواهید کرد.
معمولا کودکان از رفتارهای شما الگو می‌گیرند، ولی از آنجا که والدین به طور طبیعی مهربان هستند، ممکن است این موضوع برای کودک عادی و باعث شود او متوجه مهربانی والدین نشود. پس لازم است آگاهانه و با دقت مهربانی‌تان را به او نشان دهید و حتی هرگاه لازم شد در مورد آن برای کودک توضیح دهید. مطمئن باشید فرزندتان با دیدن رفتار شما مطالب زیادی در زمینه اخلاق و رفتار می‌آموزد و هویت شخصی و ارزشمند خود را درک می‌کند. علاوه بر این مهم است که برای آموزش مهربانی و بازی با کودکان وقت بگذارید و با آنها هم بازی شوید و اینگونه راه دوستی‌ها را باز بگذارید و راه پنهان کاری دوره نوجوانی را ببندید.
