سرویس جهان مشرق _ وقتی جو بایدن رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که قصد پایان دادن به حمایت خود از جنگ یمن را دارد، عربستان در حالی خود را در این باتلاق تنها دید که متحدانش تلاش داشتند از پیامدهای ویرانگر آن فرار کنند. همچنین درز اخباری مبنی بر اینکه آمریکا قصد شروع همکاری با امارات متحده عربی را داشته و از این طریق سعودی‌ها را برای بستن پرونده جنگ یمن و خروج از آن با یک راه حل سیاسی متقاعد کند، موجب شده تا ریاض محاسبات خود در این جنگ را مورد بازنگری قرار دهد.
با وجود اینکه بایدن پیش از این در کمپین های انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا درباره پایان دادن به جنگ یمن صحبت کرده بود؛ اما اقدام سریع دولت وی برای بستن پرونده این جنگ صرف نظر از هر هدفی که آمریکایی‌ها از این حرکت دارند، شوکی برای دوستان و مخالفان واشنگتن بود و موجب سردرگمی این طرف‌ها شد. در این میان رسانه‌ها شروع به تحلیل این اقدام آمریکا و اینکه ائتلاف متجاوز عربی به سرکردگی عربستان چگونه قصد دارد پرونده جنگ یمن را مدیریت کند و توانایی نظامی آن برای ادامه این جنگ چقدر است، کردند.
اما با این حال سوال اصلی که باقی ماند این است که آیا واشنگتن متعهد می شود به عنوان بزرگترین حامی عربستان در جنگ یمن این پرونده را بعد از این مدیریت کند؟ این همان چیزی است که ریاض طی سال‌های جنگ از آن می ترسید و نگران ورود آمریکایی‌ها به پرونده معاملات منطقه‌ای و بین‌المللی عربستان بود.
در حال حاضر در آستانه وعده‌هایی که بایدن با توقف حمایت نظامی و سیاسی ایالات متحده از سعودی‌ها در تجاوزات ضد یمن داده و تلاش وی برای متوقف کردن این جنگ با ابزار دیپلماسی و روابط سیاسی از طریق مذاکرات، عربستان خود را بزرگترین بازنده این میدان می بیند. پیش از این طرفهای مختلف بارها به عربستان درباره ضرورت جستجوی راه حلی برای خروج آبرومندانه از این جنگ توصیه‌هایی کرده بودند اما جاه طلبی سعودی ها در افزایش سقف شرایط و مطالباتشان موجب شد تا امروز در این مخمصه گرفتار شوند.
آنچه که ائتلاف عربی نامیده می شد متشکل از 16 کشور بود که به سرکردگی عربستان جنگ ویرانگر یمن را آغاز کردند؛ اما بیشتر آنها در همان سال‌های ابتدایی این جنگ از ائتلاف مذکور خارج شدند و طرف هایی که باقی ماندند در حال تجزیه و تحلیل پیامدهای این جنگ بی ثمر بودند. در این میان امارات متحده عربی به عنوان شریک اصلی عربستان سعودی در این ائتلاف متجاوز، از سال 2018 وارد مرحله تردید و نوسان و لرزش در جنگ یمن شد.
همزمان با تغییر دولت در آمریکا و شکست دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق این کشور در انتخابات که حامی بی حد و مرز عاملان کشتار غیر نظامیان یمنی بود و پس از ورود بایدن به کاخ سفید، امارات به سرعت به ایالات متحده یادآوری کرد که نیروهایش از سال گذشته عملیات نظامی ضد یمن را متوقف کرده اند. البته این در حالی است که صحت ادعای ابوظبی ثابت نشده و نیروهای آن همچنان در پایگاههای استان حضرموت در شرق و مناطق جنوبی یمن حضور دارند. ناظران بر این باورند که امارات نیز همچون عربستان و البته کمتر از آن در وضعیت بدی قرار دارد؛ زیرا از یک طرف به دلیل اتحادی که با عربستان سعودی دارد نمی تواند به شکل رسمی اعلام کند که ریاض را در جنگی که باهم آغاز کردند تنها گذاشته و از سوی دیگر به دلیل پیامدهای ناشی از جنگ ویرانگر یمن بر اوضاع داخلی امارات قادر به ادامه جنگ نیست.
اطلاعات نشان می دهد واشنگتن قصد همکاری با ابوظبی را دارد تا موضع ریاض را در قبال پرونده جنگی یمن نرم کرده و سعودی ها را قانع به بستن پرونده این جنگ کند. در این زمینه اخیراً تماسی میان رابرت مالی، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور یمن با عبدالله بن زاید، وزیر خارجه امارات برقرار شد. در این تماس عبدالله بن زاید به طرف آمریکایی تاکید کرد که امارات آماده همکاری با دولت بایدن جهت کاهش تنش های منطقه‌ای است.
اما به نظر می رسد که عربستان همچنان در دوره دولت ترامپ باقی مانده و هنوز هم محاسبات خود را بر این اساس انجام می دهد و طبق شواهد آمادگی مقابله با استراتژی جدید ایالات متحده را ندارد. اما در نهایت ریاض مجبور خواهد شد تا تنها ماندن خود در پرونده های منطقه را بپذیرد. البته سعودی‌ها هنوز کورسوی امیدی برای خود دارند و امیدوارند که دوست فرانسوی آنها آمریکا را برای وارد کردن عربستان به مذاکرات هسته‌ای با ایران قانع کند.
نیروهای مشترک ائتلاف عربی در سد مارب
سردرگمی عربستان درباره تصمیمات اخیر ایالات متحده از طریق صدور بیانیه‌های ضد و نقیض مشهود بود. طرفهای انگلیسی نیز سعی کردند همگام با طرف آمریکایی شده و حمایت ساکنان جدید کاخ سفید را جلب کنند. در عین حال «خالد بن سلمان» معاون «محمد بن سلمان» ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی با انتشار توییتی اعلام کرد که کشورش همچنان برای تحقق اهداف خود در جنگ یمن در نقطه اول ایستاده است.
اما خود سعودی ها خوب می دانند که در حال حاضر وقتی برای تلف کردن و یا شرایطی برای مانور دادن و یا قدرتی برای تاثیر گذاری بر تصمیمات بین المللی در راستای منافع خود ندارند.
جنگ ویرانگر یمن با اعلام واشنگتن آغاز شد و امروز آمریکا از متوقف کردن آن صحبت می‌کند. عربستان نیز که تاکنون زیر چتر ایالات متحده به کشتار غیر نظامیان یمنی ادامه می‌داد چاره ای جز اطاعت از ارباب آمریکایی ندارد. در این میان سعودی ها تلاش می کنند تا توپ را به زمین طرفهای داخلی یمن انداخته و مسیر این جنگ را به سمت درگیری های داخلی در یمن سوق بدهند؛ اما خودشان نیز خوب می دانند که دولت مستعفی یمن به رهبری «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهور فراری این کشور که ساکن هتلهای عربستان است مشروعیتی ندارد و حتی در مذاکرات آینده با انصارالله نقش «دکور» را ایفا خواهد کرد.
با این حال کسانی که خیلی خوشبین هستند نیز نمی توانند با قاطعیت بگویند که جنگ یمن به این زودی ها به پایان خواهد رسید؛ بلکه احتمالاً این بحران وارد یک روند طولانی و پیچیده سیاسی خواهد شد، البته به این صورت که طرف های درگیر بخش های مختلف پرونده این جنگ را تقسیم کرده و طبق اولویت عمل می کنند. ضمن اینکه اولویت اصلی برای آغاز روند اتمام جنگ یمن، رفع محاصره صنعا از همه جهت هاست.