چرا باید ولنتاین را فراموش کنیم و دوستان صمیمی پیدا کنیم؟

فرادید؛ اغلب از عشق رمانتیک به عنوان مهمترین نوع رابطه‌ای که انسان‌ها در طول عمر خود می‌توانند تجربه کنند، یاد شده است. اما رابین دانبار، انسان‌شناس و روان‌شناس تکاملی، در کتاب دوستان از فواید حلقه دوستان نزدیک که از هر نوع رابطه دیگری برای سلامت ما مفیدتر است، سخن گفته است.

به گزارش فرادید به نقل از سی‌ان‌ان، دانبار می‌گوید: «بزرگترین شاخص سلامت و تندرستی روانی و سلامت و تندرستی جسمانی، حتی مهمترین شاخص خطر مرگ، تعداد و کیفیت دوستان نزدیکی است که دارید.» ما برای حفظ سلامتی خود اغلب به فکر غذایی که می‌خوریم، میزان ورزشی که می‌کنیم و دارو‌ها و ویتامین‌هایی که مصرف می‌کنیم، هستیم. اما دانبار می‌گوید درحالیکه این عوامل مهم هستند، تحقیقات نشان داده که ارتباطات اجتماعی حتی می‌تواند بسیار حیاتی‌تر از این عوامل باشد.

نتیجه مرور 148 مطالعه در سال 2010 نشان داد که مشارکت‌کنندگان در این مطالعات شانس بقای خود را با دوستی‌های اجتماعی قوی تا 50‌درصد افزایش داده بودند.

دانبار به عنوان محققی که بروی جانوران هم کار کرده است، می‌گوید جهان اجتماعی انسان‌ها «پیچیده‌ترین چیز» در عالم است. او توضیح می‌دهد: «این به علت پیش‌بینی‌ناپذیری و تغییرات و تحولات مداوم آن است. آدم‌ها با هم به‌هم می‌زنند، دوستان بهتری پیدا می‌کنند و دوباره از هم جدا می‌شوند، فقط به این دلیل که به کسالت و خستگی می‌رسند.»

با‌این‌حال مغز ما طوری طراحی شده که بتواند در شبکه‌های اجتماعی ظریفی که ساخته‌ایم مسیر درست را انتخاب کند و بیشترین منفعت را از آن‌ها به دست آورد.

در کتاب «دوستان» آمده که سیستم‌های حمایت اجتماعیِ قوی با کاهش خطر افسردگی و فراموشی و شانس بهتر برای بقا مرتبط است. در نقطه مقابل تنهایی – که دانبار آن را «هشدار خطر تکاملی» توصیف کرده است -- می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.

در یک مرور فراتحلیلی که در کتاب «دوستان» به آن اشاره شده است، محققان به 70 مطالعه‌ای که در طول 7 سال بروی 3.5 میلیون نفر انجام شده است، نظر افکنده‌اند. آن‌ها با مرور این آمار به این نتیجه رسیدند که افرادی که دچار انزوای اجتماعی بودند، تنها زندگی می‌کردند یا به طور دائمی احساس تنهایی می‌کردند، احتمال مرگ را 30 درصد در خود افزایش داده بودند.

در کتاب دوستان نظریات اندکی به عنوان علل رابطه بین دوستی با حفظ سلامتی مطرح شده که برخی از آن‌ها شامل این موارد است: دوستی‌ها در بحران‌ها بسیار مهم هستند، زیرا دوستان به شما کمک می‌کنند در این مواقع خلق بهتری داشته باشید. مطالعات نشان داده‌اند که دوستی آزادسازی هورمون اندورفین در بدن را تحریک می‌کند. هورمون اندورفین باعث کاهش ترشح مواد شیمیایی‌ای می‌شود که مسئول ایجاد استرس هستند. کاهش استرس باعث می‌شود گلبول‌های سفید که برای محافظت ما در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌ها ضروری هستند، در بدن‌مان تولید شوند.

اما باید به این نکته توجه داشت که اهمیت عمق دوستی از تعداد دوستان بیشتر است. آشنایی‌های پرشمار شما را از منفعت دوستی‌های اندک، اما عمیق بی‌بهره می‌سازد. در پیمایشی که در سال 2020 بروی نزدیک به 40000 نفر در بین سنین 50 سال و به بالا و در 13 کشور اروپایی انجام شد، محققان، از جمله دانبار، دریافتند که فقط چند عدد دوست می‌تواند خطر افسردگی را کاهش داده و کیفیت زندگی افراد را بهبود ببخشد.

این درحالی بود که ارتباطات اجتماعی گسترده نه تنها نمی‌توانست منفعت داشته باشد بلکه خطرآفرین هم بود.

«اگر بیشتر از 5‌دوست (دوستان نزدیک و صمیمی) داشته باشید، به این معنی است که خیلی کم‌عمق و سطحی با همه آن‌ها در ارتباط هستید. پس هیچ‌کدام از آن‌ها آن احساس پیوندی که از یک دوستی صمیمانه انتظار می‌رود را ندارند.»

دانبار می‌گوید اگرچه فرصت با دوستان بودن در دوران همه‌گیری بسیار کم شده است، اما لازم نیست نگران باشید، زیرا روابط در فضای مجازی هم به اندازه روابط در دنیای واقعی منفعت دارد.
فعالیت‌های مجازی ممکن است جایگزین کاملی برای دوستی‌ها نباشند، اما همچنان می‌توانند منافع پیوند‌های اجتماعی را از راه دور نصیب ما کنند.