مروری بر افسردگی - بخش دوم

 دکتر حسن کرباسی؛ متخصص اعصاب و روان

 تشخیص‌ها و آزمایشات افسردگی

بیماران افسرده ممکن است با شکایت‌های جسمانی مراجعه کنند که پس از معاینه فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی نشانه‌ای از بیماری جسمانی پیدا نمی‌شود. در این حالت باید پزشک عمومی یا متخصصین دیگر، نگرش روانپزشکی داشته باشند زیرا ممکن است در این حالت بیماری افسردگی شخص را تشخیص نداده و به روانپزشک ارجاع ندهند.

یک بیماری که توسط پزشک معاینه می‌شود چه آزمایش‌هایی لازم دارد؟

علائم حیاتی شامل: درجه حرارت، تعداد ضربان قلب، تعداد تنفس، فشار خون، گوش کردن صدای قلب و ریه، اندازه‌گیری قد و وزن و همچنین معاینه دستگاه گوارش.تست‌های آزمایشگاهی شاملCBC (شمارش گلبول‌های خون)، آزمایش‌های تیروئیدی و ارزیابی روانشناختی شامل: سابقه بیماری روانپزشکی و تغییرات خلق و خواب و اشتها و رفتار و همچنین احساس نسبت به زندگی و پرسش در مورد سابقه دوره‌های افسردگی و روانی.معیارهای تشخیص برای افسردگی طبق تعریف DSM IV- R شامل موارد زیر است:

 هر گاه از 9 علامت، 5 علامت زیر به مدت دو هفته طول بکشد نشانه افسردگی است

1- خلق افسرده، فقدان علاقه یا لذت در بیشتر فعالیت‌ها

2- کاهش یا افزایش وزن بیش از 5 درصد درماه

3- مشکلات خواب (پرخوابی یا کم خوابی یا بیدار شدن مکرر در طول خواب)

4- احساس بی‌قراری و آشفتگی که ممکن است منجر به خودکشی شود

5- احساس تنبلی، ضعف یا فقدان انرژی

6- احساس بی‌ارزشی یا گناه

7- مشکلات تفکر و تمرکز و تصمیم‌گیری

8- افکار مرگ و خودکشی

9- اختلال در عملکرد کار روزانه

انواع افسردگی

1- اختلال انطباقی

2- افسردگی دوقطبی

3- افسردگی دوره ای

4- افسردگی بعد از زایمان

5- افسردگی توأم با توهم و هذیان

6- جنون همراه با ناراحتی خلقی

7- افسردگی فصلی

8- فرم خفیف افسردگی که مزمن ترین نوع افسردگی است 

عوارض افسردگی

1- خودکشی

2- مشکلات رفتاری، قانونی و مالی

3- افت تحصیلی

4- افت اقتصادی، اجتماعی

5- اعتیاد به مواد مخدر و الکل

6- اضطراب

7- مبتلا شدن به بیماری‌های قلبی و سرطان

8- کشمکش در خانواده

9- مشکلات در ایجاد ارتباط اجتماعی

10- کناره گیری از جامعه

درمان‌ها و داروهای افسردگی

1- درمان دارویی

2- روان درمانی

3- شوک الکتریکی

معمولاً این بیماران باید به روانپزشک یا فرد آموزش دیده سلامت روان یا روانشناس و مددکار اجتماعی مراجعه کنند.

درمان دارویی

بهترین درمان دارودرمانی همراه با روان درمانی است. در افسردگی شدید بهتر است که از tricyclic  استفاده شود و در افسردگی متوسط و خفیف از SSRI مانند: fluoxetine (Prozac, Sarafem), paroxetine (Paxil), sertraline (Zoloft), citalopram (Celexa) and escitalopram (Lexapro) استفاده شود. ولی روی هم رفته SSRI انتخاب اول است و آخرین انتخاب است و درمان‌های دیگر شامل لیتیم در خط آخر می‌باشد.

عوارض داروهای ضد افسردگی

1- خشکی دهان 2- یبوست

3- تاری دید

4- کاهش فشار خون

5-  تشنج (در صورت مصرف بالا)

6- ناراحتی قلبی.

چه مدت بعد از درمان پاسخ مفید از افسردگی گرفته می‌شود؟ 8 تا 12 هفته

روان درمانی شامل چه مواردی است؟ گفتگو درمانی، مشاوره، درمان روانی- اجتماعی، CBT (درمان رفتاری- شناختی)، درمان بین فردی، شوک درمانی.

چه زمانی بیمار بستری می‌شود؟ در صورتی که افسردگی شدید باشد و میل به خودکشی داشته باشد باید بیمار در بیمارستان بستری شود.

جلوگیری از افسردگی

آیا بیماری افسردگی قابل پیشگیری است؟ هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از افسردگی وجود ندارد اما می‌توانید استرس خود را کنترل کرده، تحمل خود را افزایش داده و اعتماد به نفس پائین را با مراجعه به روانشناس زیاد نموده و از حمایت اجتماعی و سازمان‌های کمک کننده سود ببرید تا بیماری افسردگی اگر پیدا شد سریعاً درمان شود. 

سبک زندگی و راه‌حل‌های خانگی در مورد افسردگی

1- به برنامه درمانتان ادامه دهید.برنامه درمانتان را قطع نکنید حتی اگر احساس بدی کردید.

2- حتی اگر احساس خوبی هم کردید برای قطع درمان اغوا نشوید و طول درمان را ادامه دهید.

3- در مورد افسردگی اطلاع حاصل کنید  و برای ادامه درمان انگیزه پیدا کنید.

4- به نشانه‌های هشدار توجه کنید : اگر شما بدتر شدید با پزشک‌تان تماس بگیرید.

5- فعال باشید: از نظر فیزیکی فعال باشید و ورزش کنید که علائم افسردگی را کاهش می‌دهد. قدم زدن، شنا کردن، باغبانی و هر ورزشی که دوست دارید را انجام دهید.

6- از الکل و مواد مخدر اجتناب کنید.

همکاری و کمک

1- افزایش مهارت‌های اجتماعی.  

2- منزوی نباشید: در فعالیت‌های گروهی، خانواده و دوستان به طور منظم شرکت کنید.

3- رژیم غذایی سالم و خواب کافی داشته باشید.

4- در گروههای اجتماعی شرکت کنید.

5- برای بهبودی افسردگی توجه کنید.

6- در برابر درمان خود مسئول بوده و در این راه کوشش کنید.

7- آموزش تن  آرامی و کنترل استرس و تکنیک‌های مدیتیشن و یوگا را یاد بگیرید.8- در زمان افسردگی، تصمیمات مهم نگیرید زیرا ممکن است به ضرر شما تمام شود.