دکتر حسن کرباسی؛ متخصص اعصاب و روان
علائم افسردگی شامل موارد زیر است
1- فقدان لذت در فعالیت‌های عادی روزانه
2- احساس غمگینی یا حقارت
3- احساس ناامیدی
4- گریه کردن برای دلیل غیرکافی
5- مشکلات خواب به صورت کم خوابی یا پرخوابی
6- عدم توجه و عدم تمرکز
7- اشکال در برنامه‌ریزی
8- کاهش یا افزایش وزن (پرخوری یا بی‌اشتهایی)
9- تحریک پذیری
10- بیقراری
11- به آسانی رنجیده خاطر شدن
12- احساس ضعف یا سستی
13- احساس بی ارزشی
14- فقدان لذت در مسائل جنسی
15- افکار یا رفتار خودکشی
16- مشکلات جسمانی غیر قابل اثبات مثل کمردرد یا سردرد
البته باید گفت شدت این علائم در سنین مختلف و افراد نوجوان و افراد مسن تفاوت دارد.
علت‌های افسردگی
علت افسردگی به طور دقیق روشن نیست، و به صورت مولتی فاکتوریال (بیولوژیک، ژنتیک و محیطی) است.
بیولوژیک
بعضی مطالعات مغزی نشان داده است که در افسردگی تغییرات فیزیکی در مغز بوجود می‌آید و نروترانسمیترهای مغز تغییر میکند. این تغییرات نقش مؤثری در تغییر خُلق و پیدایش افسردگی دارند. برخی از محققان نامنظمی هورمون‌ها را هم در افسردگی مقصر می‌دانند.
وراثت
مطالعات نشان داده که ژن‌ها در بروز افسردگی نقش دارند. به عنوان مثال اگر پدر و مادری افسردگی داشته باشد احتمال اینکه فرزندش نیز دچار افسردگی بشود بیشتر است.
محیط
محیط نیز یکی از علت افسردگی می‌تواند باشد. موقعیت‌های مختلف در زندگی مانند از دست دادن همسر، مشکلات مالی یا استرس شدید می‌تواند سبب نقش محیطی افسردگی شود. همچنین افسردگی در برخی جوامع مانند کشورهای اسکاندیناوی بیشتر دیده می‌شود که یکی از علل آن را تغییرات شدید طول روز و شب می‌دانند.
عوامل خطرزا در افسردگی
افسردگی در تمام نژادها و طبقات اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی وجود دارد و هیچ کس ایمن از این بیماری نیست. افسردگی به طور معمول در اواخر دهه دوم بروز میکند ولی ممکن است از افراد نوجوان تا بزرگسال را در برگیرد این بیماری در زنان بیشتر از مردان شایع است.
عواملی که سبب خطرساز شدن افسردگی می‌شود
1- داشتن سابقه فامیلی مثبت
2- حوادث پر استرس در زندگی مانند مرگ یکی از افراد صمیمی
3- داشتن خلق افسرده در دوران جوانی
4- بیماری‌های زمین گیر مانند سرطان، بیماری قلبی، آلزایمر، ایدز
5- استفاده طولانی از داروهای داخلی مانند داروهای ضد فشار خون و داروهای خواب
6- رفتارهای شخصیتی و داشتن اعتماد به نفس پائین یا وابسته بودن یا بدبین بودن به خود
7- استفاده از الکل، نیکوتین و داروهای اعتیاد آور
8- بچه دار شدن اخیر
9- داشتن وضعیت اقتصادی- اجتماعی پائین
چه موقع به دنبال توصیه‌های پزشکی باشیم؟
افسردگی با احساس غمگینی تفاوت دارد. احساس غمگینی خود به خود و بدون درمان و در مدت کوتاهی بهبود می‌یابد. اما افسردگی هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشد و در روابط و کار و فعالیت روزانه و حتی در اشتها و نفس کشیدن و تنفس اختلال ایجاد میکند و ممکن است منجر به خودکشی شود.
آیا افسردگی خود به خود خوب می‌شود؟
افسردگی معمولاً خود به خود خوب نمی شود و اگر درمان نگردد به صورت بیماری مزمن باقی میماند. معمولاً افسردگی به صورت دوره ای است که با درمان مناسب حدود 6 تا 9 ماه و بدون درمان حتی تا 2 تا 3 سال ادامه پیدا میکند. در صورتی که افسردگی دارید و می‌ترسید که به شما انگ روانی زده شود کمی جرأت به خرج داده و با یک دوست نزدیک یا مشاور و یک روانشناس مشکل خود را مطرح کنید که آنها با مراکز درمانی تماس بگیرند و شما را از غم توانفرسا نجات دهند.
در صورتی که علائم افسردگی با فکر خودکشی توأم باشد چه باید کرد؟
در صورتی که بیمار افسرده فکر خودکشی دارد حتماً با اورژانس 115 توسط یکی از اعضای خانواده یا دوستتان تماس گرفته شود زیرا درمان افسردگی با فکر خودکشی به صورت اورژانسی است مثل کسی که سکته قلبی کرده است و باید به سرعت او را به CCU برد، بیمار افسرده که میلی به زندگی ندارد و خواب و اشتهای او کم شده سریعاً باید به اورژانس روانپزشکی که امروزه در شهرهای دانشگاهی برقرار است مراجعه کرده تا توسط الکتروشوک (ECT) در عرض 2 هفته سریعاً درمان شود.
ادامه مطلب