سرویس جهان مشرق - «انیس نقاش» مبارز سرشناس لبنانی امروز (چهار اسفند 1399) به علت ابتلا به کرونا در بیمارستانی در دمشق درگذشت. فردی که تمام روزهای عمر خود را در راه مبارزه با رژیم صهیونیستی در عرصههای مختلف صرف کرد.
انیس نقاش در سال 1951 در بیروت به دنیا آمد و در مدرسه «المقاصد الاسلامیه» در بیروت درس خواند. در همان کودکی در تظاهراتی برای حمایت «جمیله بوحیرد» انقلابی سرشناس الجزائری علیه استعمار فرانسه شرکت کرد.
در سال 1964 به طور مخفیانه به جنبش «فتح» پیوست و گروه «خلیه المقاصد» را تأسیس کرد. چند سال بعد در سال 1969 در اعتراض به سکوت دولت لبنان و کشورهای عربی در خصوص حمله نیروهای کماندوی رژیم صهیونیستی به فرودگاه بیروت دست به اعتصاب غذا زد، تا جایی که کارش به بیمارستان کشید. همان سال نیز فعالیت نظامی خود علیه رژیم صهیونیستی را آغاز کرد.
وبگاه شبکه المیادین در مورد وی مینویسد: «روزها در تظاهرات دانشجویی شرکت میکرد و شبها علی رغم کمبود سلاح به کار نظامی میپرداخت. در جنگ 1973 (جنگ رمضان) به اولین گروههای پیوست که به سمت شهرکهای صهیونیستنشین راکت پرتاب میکردند.»
با این حال، در جنگ داخلی لبنان در آوریل 1975 ورود نکرد و در نامهای به رهبران جنبش فتح درباره فجایع این جنگ هشدار داد. او در مصاحبهای نیز با وبگاه «ساجد» در سال 1387 میگوید: «آن زمان بحبوحه جنگهای داخلی لبنان بود، اما من در این جنگها دخالتی نداشتم. آن موقع جنوب لبنان از آرامش برخوردار بود. آن هم به خاطر جنگهای داخلی که لبنانیها را مشغول خود میساخت. من برای خودم برنامهریزی کردم که مبارزه و جنگ خودم را معطوف جنوب کنم. آن جا تشکیلاتی از بچهها را درست کردم و به محض این که جنگ داخلی لبنان آرام شد، تشکیلات ما رفت در جنوب و علیه اسرائیل وارد عمل شد...»
همزمان با یورش ارتش صهیونیستی به لبنان در سال 1978 به جنوب رفت و تصمیم گرفت که از جنبش فتح جدا شده و گروه خود را تأسیس کند. (هرچند جنبش همواره او را یکی از خود میدانست و امروز نیز اولین بیانیه در تسلیت درگذشت وی را جنبش فتح صادر کرد.) «انیس نقاش» فورا دو گردان لبنانی در «کفرشوما» و «بنت جبیل» تأسیس کرد که یکی از اعضای آن شهید «عماد مغنیه» بود. دو گردانی که بعدها هر یک از اعضای آن از فرماندهان جبهه مقاومت لبنان شدند.
مبارزه با اسرائیل؛ محور اقدامات انیس
محور اصلی و اساسی فعالیتهای نقاش مبارزه با رژیم صهیونیستی و آزادی فلسطین بود. به همین دلیل هم از لبنان به فلسطین رفت و با انقلاب اسلامی مردم ایران پیوند خورد.
عضویت وی در فتح نیز در راستای مبارزه با رژیم صهیونیستی و دفاع از فلسطین بود و در همین رابطه دو بار با امام موسی صدر دیدار کرد زمانی هم که جنوب لبنان مورد حمله رژیم صهیونیستی قرار گرفت، او در پی تشکیل یک مقاومت لبنانی در برابر صهیونیستها برآمد با تشکیل حزبالله لبنان نیز ارتباط نزدیکی با این سازمان پیدا کرد.
نقاش در گفتگویی در رابطه با حضورش در جنبش فتح گفته است: «خودم لبنانی هستم اما به مسئله فلسطین چسبیدم و شروع به کارکردن با الفتح کردم. سه چهار سال قبل از پیروزی انقلاب یک طرح استراتژیک برای الفتح نوشتم که امپریالیسم برای کل جهان یک طرح عملی میکند...
نقاش تا نخستین روزهای حیاتش یک ضداسرائیلی بود و از برخی کشورهای عربی به دلیل همراهی با رژیم صهیونیستی خشمگین بود. او اعتقاد داشت پایان اسرائیل نزدیک است و این رژیم نه با سلاح مقاومت بلکه از درون فرو میپاشد.
مربیگری عمادمغنیه در فتح
«انیس نقاش» از جمله کسانی که نقش پر رنگی در جذب و آموزش جوانان لبنانی برای مبارزه با رژیم صهیونیستی را داشت. هرچند دایره جذب وی بسیار گسترده بود و این چنین نبود که صرفا نیروهای اسلامگرا و شیعه را آموزش دهد. به گفته خود او در اردوگاههای آموزشی در جنوب لبنان گروههای زیادی مثل مارکسیستها، مائوئیستها، ناسیونالیستها و گروهی هم از اعضای مسلمان اخوان المسلمین در آن جا آموزش میدیدند. بخشی از جوانانی که در این اردوگاهها آموزش دیدند جوانان شیعه لبنانی از جمله شهید «عماد مغنیه» بودند که بعدها وارد تشکیلات حزبالله لبنان شدند.
نقاش از دوران جوانی با عماد مغنیه آشنا شد. او استاد مغنیه بود و در کمپ خود به او آموزش نظامی و چریکی میداد ارتباط او با مغنیه تا زمان ترور این فرمانده ارشد حزب الله در دمشق ادامه داشت دیدارهای او با عماد گاهی در تهران و گاهی در دمشق و بیروت انجام میگرفت.
بیشتر بخوانید:
ماجرای میانجی گری سید حسن نصرالله برای آزادی نزار زاکا
«رازهای جعبه سیاه» برملا شد + عکس
انهدام بزرگترین پایگاه شنود آمریکا در خراسان
دست راست «مغنیه» کجاست؟ /جوانی که دولت ایران برای آزادی وی با صدام مذاکره کرد
نقاش در خصوص نحوه آشنایی خود با مغنیه میگوید: «ایشان در سال 1975 که خیلی جوان بود پیش بنده آمد و من عضو فتح بودم و به من گفت من یک جوان مومن هستم و میخواهم مسائل نظامی یاد بگیرم و انشاءالله یک زمان با اسرائیل مبارزه کنم اما نمیخواست عضو فتح شود گفت آیا شما میتوانید به من آموزش بدهید بدون اینکه عضو فتح باشم؟ گفتم چرا که نه، من به شما آموزش میدهم و به هر کسی که میخواهد با اسرائیل مبارزه کند هم آموزش میدهم در این پادگان من با شهید عماد مغنیه آشنا شدم، آن زمان ملاحظه کردم که این بچه 16 ساله خیلی جدی است بعضیها فقط میخواستند تیراندازی یاد بگیرند، شهید عماد مغنیه مرتب از من سوال میکرد و در کاغذ یادداشت میکرد و من فهمیدم که این جوان آینده مهمی دارد.»
انیس در مصاحبهای گفته بود: «اگر کسی به من میگفت که همه جان و وجودم را برای یک ساعت از عمر او بدهم، این کار را برای کسی جز عماد نمیکردم.»
با این اوصاف مبارزات انیس نقاش صرفا در بخش نظامی محدود نشد و او تا کنون مقالههای بسیاری در دفاع از جبهه مقاومت نوشته و به عنوان تحلیلگر سیاسی در بسیاری از برنامههای تلویزیونی منطقهای و جهانی حضور یافته است و در همین راستا در سال 2009 «اندیشکده پژوهشهای استراتژیک امان» را راهاندازی کرد.
ارتباط با انقلاب اسلامی ایران
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران او آمال و خواستههای خود را در این انقلاب و شخص امام خمینی (ره) دید و نقش هماهنگ کنندگی را میان رهبران فلسطینی و مسئولان ایرانی را بر عهده گرفت. او همچنین روابط گستردهای با شخصیتهای انقلاب داشت و کار هماهنگی و همکاریهای آموزشی، امنیتی و نظامی میان جمهوری اسلامی ایران و مبارزان فلسطینی را پیش میبرد. شبکه المیادین در این باره میگوید: «انیس نقاش گمگشته خود را در انقلاب اسلامی ایران یافته بود.»
با این حال ارتباط انیس نقاش با انقلابیون ایران به پس از پیروزی انقلاب محدود نمیشد و پیش از پیروزی انقلاب نیز برخی از شخصیتهای ایرانی در لبنان تحت فرماندهی وی آموزش دیده بودند. خود وی در مصاحبهای میگوید: «من مسئول پرونده ارتباط فلسطینیها با ایرانیها بودم؛ همه مبارزینی که از ایران میآمدند، میآمدند به اردوگاهی آموزشی در جنوب بیروت بنام "اردوگاه دامور" که البته حاج عماد هم آن جا بود. توی جاده خلده - بیروت. یک اردوگاه دیگر در شهر صور بود که خیلی از ایرانیها می آمدند. مخصوصاً از تشکیلات جلال الدین فارسی و محمد منتظری که میآمدند اسلحه و مبارزه و مواد منفجره می آموختند. الفتح حیطه ارتباطش خیلی باز بود. یعنی به هر کس که می آمد کمک میکرد...»
نقش انیس در دو عملیات
به گزارش تسنیم؛ انیس نقاش در دهه 60 تصمیم گرفت تا اقدامی علیه شاپور بختیار آخرین نخستوزیر رژیم صهیونیستی که علیه نظام جمهوری اسلامی کودتای نقاب را رهبری، صدام را در تحمیل جنگ به ایران حمایت و گروه طوفان و چند گروه نظامی برای اقدام نظامی علیه ایران طراحی کرده بود، انجام دهد اما در سوءقصد به وی ناکام ماند در نتیجه نقاش توسط پلیس دولت فرانسه دستگیر و زندانی شد.
او در نهایت در مبادلهای با فرانسویهای حاضر در لبنان آزاد شد. هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود در سال 1367 مینویسد: «به وزیر خارجه فرانسه که به تهران آمده گفتم اگر انیس نقاش آزاد نشود ممکن است لبنانیها انتقام بگیرند، آنها تهدید کردهاند.»
نقاش در ماجرای گروگانگیری وزرای اوپک در سال 1354 نیز نقش داشت این عملیات در واکنش به دومین «توافقنامه جداسازی نیروها» میان مصر و «رژیم صهیونیستی» موسوم به «قرارداد سینای 2» به امضاء رسید که براساس آن، مصر به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای عربی، امتیازات ویژه ای را در ازای بازپس گیری بخشی از صحرای سینا از صهیونیست ها، به اسرائیل داده بود.
گروگانگیران وزیران حاضر در نشست اوپک که تحت رهبری فردی به نامایلیچ رامیرز سانچز (با اصالت ونزوئلایی) معروف به کارلوس بودند، در بیانیهای 8 مادهای که تمام آرمانهای اعراب را در آن ایام در خود داشت، خواستار شعار «سه نه» (نه «معاهده»، نه «مذاکره» و نه «شناسایی رژیم صهیونیستی») مصوب اجلاس سران عرب در خارطوم (1967)، تقبیح هر عملی که به اشغال هر قسمتی از سرزمین فلسطین مشروعیت ببخشد و... شدند.
سال گذشته خاطرات انیس نقاش در گفتگو با غسان شریل و صقر ابوفخر که توسط وحید خضاب به زبان فارسی ترجمه شده است در کتابی با عنوان «رازهای جعبه سیاه» توسط نشر نارگل منتشر شد نقاش در خاطراتش از فراز و فرودهای زندگیش، مبارزه در کنار گروههای ملیگرا و چپگرا، فعالیتهای اسلام خواهانه، نقشهای امنیتی پررنگ در انقلاب فلسطین، همکاری نزدیک با انقلابیون ایرانی، تلاش برای تضمین استمرار انقلاب و سالها اسارت در زندانهای فرانسه سخن گفته است.