بلوغ زودرس و نحوه درمان آن (۲)

درمان

به جز بلوغ زودرس مرکزی که درمان خاص خود را دارد و به‌طور کامل توضیح داده خواهد شد درمان بستگی به تشخیص علت دارد که با درمان مناسب بهبودی حاصل می‌شود.

موارد تجویز آنالوگ‌های LHRH در بلوغ زودرس

در بلوغ زودرس مرکزی ایدیوپاتیک که در گذشته سن دخترها 8 سال یا کمتر و در پسرها 9 سال یا کمتر محسوب می‌شد، اکنون در آمریکا در دختران سیاه‌پوست 6 و دختران سفیدپوست 7 سال گزارش شده است. همچنین مشاهده می‌شود که سن بلوغ در ایران هم رو به کاهش گذاشته و لذا باید برای دخترها و پسرهایی که بلوغ زودرس مرکزی دارند، علاوه بر سونوگرافی لگن، جهت بررسی رحم و تخمدان‌ها در دخترهای پایین 6 سال و در پسرها در هر سنی MRI مغزی انجام شود.

چون در دخترها، علت بلوغ زودرس در 80 درصد موارد ایدیوپاتیک است در سنین بالای 6 سال لزومی به سی‌تی‌اسکن یا MRI نیست .ولی در پسرها، چون بلوغ زودرس بیشتر مربوط به اعصاب مغز می‌باشد، لذا بهتر است در سنین کمتر از 9 سال MRI انجام شود.

البته برای بررسی تکمیلی، اندازه‌گیری استروژن و تست تحریکی LHRH را نیز انجام می‌دهیم تا بعد از 30 تا 60 دقیقه تزریق وریدی، بررسی مجدد LH-FSH نیز انجام شود.در نهایت برای بررسی سن استخوانی، در این موارد گرفتن عکس از مچ دست نیز لازم می‌باشد.

عملکرد LHRH Agonist

عملکرد LHEH Agonist، شبیه LHRH هیپوتالاموس است. عملکرد آنالوگ LHRH با اثرات مداوم و طولانی روی هیپوفیز، باعث Down Regulation نسبت به هیپوتالاموس شخص شده و در نتیجه مانع ترشح FSH و LH هیپوفیزی می‌شود که ماحصل آن، عقب افتادن بلوغ خواهد بود.

با عقب افتادن بلوغ، فرصتی به شخص داده می‌شود تا رشد قدی او در مرحله قبل از بلوغ همچنان ادامه یابد، ولی آیا در عمل، این اقدام در رشد قد نهایی او تاثیر خواهد گذاشت؟ این مساله‌ای است که پاسخ قاطع به آن، بررسی بیشتری را می‌طلبد.

در مورد عوارض LHRH Agonist، به‌طور کلاسیک، جز آلرژی و منع مصرف در بیماری آسم، عارضه دیگری ذکر نمی‌شود. عود آسم و واکنش موضعی نیز مطرح است و یک شوک آنافیلاکتیک نیز در مصرف آن دیده شده است. در بلوغ زودرس ایدیوپاتیک مرکزی، حتی در سن‌های پایین، تا مدت‌ها این دارو تا رسیدن به سن بلوغ مصرف می‌شود و بعد از قطع آن، پس از چند هفته یا چند ماه، دوره بلوغ عادی شروع شده و کامل می‌شود.

بدون آنکه تاکنون عوارضی از آن ذکر شده باشد.مصرف آن در طول اولین سال درمان، رشد قدی (Height Velocity) را حدود 60 درصد برحسب سانتی‌متر کاهش می‌دهد، ولی از سال دوم رشد قدی مساوی سن استخوانی می‌شود. تکامل استخوانی (Skeletal Maturation) به‌طور واضح در طول سه سال اول درمان، به کمتر از سن تقویمی می‌رسد.

درمان با GnRH Agonist باعث می‌شود که سوماتومدین C ن(C(ICFI پایین بیفتد و متناسب با سن استخوانی شود. کاهش در ترشح GH و کاهش در پاسخ به تست‌های تحریکی GH از اثرات منفی دیگر آن است.با توجه به نکات فوق، بایستی در موقع مصرف این هورمون، هر هشت ماه یکبار، شخص را از نظر GH و IGFI بررسی کرد تا در صورت کاهش، به وسیله هورمون جبران شود.

موارد استعمال معمولی LHRH Agonist

به‌طور کلی، موارد استعمال معمولی LHRH Agonist به شرح زیر است:

1-‌ در بلوغ زودرس ایدیوپاتیک مرکزی تا سن بلوغ، در موقعی که سن استخوانی به 11 سال برسد. 2-‌‌ در بیمارانی که کمبود هورمون رشد دارند، این بیماران که GH دریافت می‌کنند، ممکن است با پیشرفت سن استخوانی، بلوغ زودرس پیدا کنند، لذا تجویز LHRH Agonist در حوالی بلوغ، از سرعت رشد استخوانی و بلوغ زودرس جلوگیری می‌کند. 3-‌ در بلوغ زودرس با مشخصات سنی کلاسیک، به خاطر دوری از عوامل روحی و اجتماعی و خانوادگی و همچنین زود بسته شدن صفحات رشد استخوانی و در نهایت کوتاهی قد، باید از هورمون LHRH آنالوگ استفاده کرد.

ولی در مورد کسانی که در سنین بالاتر بوده و با پیشرفت سن استخوانی قبل از سن طبیعی بلوغ، صفات ثانویه جنسی پیدا می‌کنند، با توجه به کوتاهی قد نهایی در بزرگسالی (PAH) و نیز با توجه به وضع روحی، اجتماعی و خانوادگی آنان، بایستی در مورد تزریق LHRH آنالوگ تصمیم مقتضی اتخاذ کرد. ولی نظریه دیگر این است که حتی در این افراد، اگر پیش‌بینی قد نهایی آنها مطابق قد والدین بوده و طبیعی باشد و از نظر اجتماعی و روانی مشکلی برای فرد ایجاد نکند، بهتر است بدون تزریق این هورمون، تحت نظر قرار گیرند.

برای خواندن بخش اول- بلوغ زودرس و نحوه درمان آن- اینجا کلیک کنید.