دکتر نگار بهروز
وقتی برای عقد به دفاتر ازدواج مراجعه می‌کنید، همانجا به شما نام‌های می‌دهند که با مهر برجسته اعتبار گرفته است. دفتردار شما را به آزمایشگاه ارجاع می‌دهد و از شما می‌خواهد که اول برگه سلامت جسمی‌تان را پیش او ببرید تا او مجوز جاری کردن خطبه عقد را داشته باشد.
اما این برگه چیست و چه چیزی را ثابت می‌کند؟. این برگه شامل برخی آزمایش‌های خاصیاست که انجام آنها برای جاری شدن خطبه عقد از سوی زوجین الزامی است.
لزوم این آزمایشات به قدری است که برخی از متخصصان معتقدند بهتر است زوجین در مرحله قبل از ازدواج علاوه بر آنها، برخی آزمایش‌های مهم و حیاتی دیگری را نیز در دستور کار خود قرار داده و بنیان زندگی و سلامت خانواده آینده‌شان را تضمین کنند.
در این آزمایشات از خون و ادرار افراد نمونه‌گیری می‌شود. از بررسی نمونه‌گیری خون فرد، می‌توان به بیماریهای خونی مانند تالاسمی، بیماریهای ژنتیکی و مقاربتی و از نمونه ادرار می‌توان به اعتیاد یا عدم اعتیاد فرد پی برد.
آزمایش عدم اعتیاد
برای تشخیص اعتیاد زوجین به انواع مواد مخدر، از هر دو نفر، چه دختر و چه پسر، نمونه ادرار گرفته و آزمایش و بررسی می‌شود.
علت اصلی توجه به این آزمایش این است که مصرف سیگار و مواد مخدر در زن یا مرد نه تنها باعث برخی بیماریهای عصبی، پرخاشگری و... در خود فرد می‌شود و زندگی زناشویی را به نابودی می‌کشاند، بلکه بر قدرت باروری زن و یا ایجاد اختلالات رفتاری و عقب ماندگی‌های ذهنی در جنین و نوزاد بسیار تأثیرگذار است.
نمونه ادرار از زوجین به منظور شناسایی افرادی که ترکیبات تریاک را استعمال می‌کنند، گرفته می‌شود. مصرف مواد مخدر جزء ناهنجاری‌های اجتماع محسوب می‌شود، لذا دور از انتظار نیست اگر مصرف‌کننده این مواد که برای ازدواج مراجعه می‌کند سعی در مخفی نگه‌داشتن آن نماید (مثلاً از طریق تقلب در گرفتن نمونه ادرار).
بدین خاطر نمونه‌گیری در این بخش با حضور ناظر انجام می‌شود. در سیستم‌های قدیمی نظارت به کمک آینه‌های نصب‌شده روی دیوارهای اتاق نمونه‌گیری انجام می‌شد.
اگرچه هنوز هم آزمایشگاه‌هایی بدین طریق نمونه‌گیری می‌کنند، ولی به کارگیری تکنولوژی دوربین‌های مداربسته در برخی آزمایشگاه‌ها ضمن رعایت اصول اخلاقی و احترام گذاشتن به شأن افراد، صحت نمونه‌گیری را هم تضمین می‌کند. اولین بار در تهران آزمایشگاه شهید هاشمی‌نژاد وابسته به مرکز بهداشت غرب تهران، در سال 1376 مجهز به این سیستم شد که رضایتمندی توأم مراجعه‌کننده و پرسنل ناظر را در بر داشت.
لازم به ذکر است انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن ندارد و نمونه ادرار در لیوان یکبار مصرفی که در اختیار مراجعه‌کننده قرار می‌گیرد، گرفته می‌شود.
به‌طور کلی اگر آزمایش خاصی باید روی تعداد زیادی از افراد انجام شود، باید از تستی استفاده کرد که سریع نتیجه آن مشخص می‌شود. به این تست‌ها، تست‌های غربالگری می‌گویند، نتیجه منفی این تست‌ها با اطمینان قابل گزارش است ولی نتیجه مثبت آنها را باید با روش تأییدی (جداسازی به روش کروماتوگرافی لایه نازک [TLC]) آزمایش کرد که البته به زمان بیشتری برای انجام آن نیاز است.
تست غربالگری عدم اعتیاد به کمک تست‌های نواری (Strip Test) یا (Rapid Test) انجام می‌شود. بدین ترتیب که قسمت جذب‌کننده این نوارها در داخل ادرار تازه قرار می‌گیرد و نتیجه حداکثر پس از 5 دقیقه قابل گزارش است. تکنیک به‌کار رفته در این نوارها ایمن و کروماتوگرافی است.
در تست عدم اعتیاد، جدا از مصرف ترکیبات تریاک، مصرف یکسری داروها باعث می‌شود نمونه ادرار با روش غربالگری نتیجه مثبت دهد، لذا با آزمایش تأییدی (TLC) باید مورد بررسی قرار گیرد. بیشترین دارویی که در روش غربالگری باعث نتیجه مثبت می‌شود، داروهای کدئیندار است.
متأسفانه به دلیل مصرف بیرویه داروهای کدئیندار (به خصوص استامینوفن کدئین) تعداد مراجعین ازدواجی که نمونه‌هایشان برای آزمایش تأییدی کنار گذاشته می‌شود کم نیستند. از نظر آزمایشگاه جداسازی، یعنی جدا کردن افرادی که ترکیبات تریاک مصرف کرده‌اند از کسانی که کدئین مصرف کرده‌اند. ولی از نظر زوحین یعنی پرداخت هزینه بیشتر و به هم خوردن برنام‌ه‌ریزی‌های از پیش تعیین‌شده مراسم عقد.
برخی افراد داروهای کدئین را با تجویز پزشک مصرف می‌کنند لذا آزمایشگاه نمی‌تواند به همه تکلیف کند قبل از آزمایش دارو مصرف نکنید بلکه می‌تواند با اطلاع‌رسانی اعلام نماید حتیالامکان 72 ساعت قبل از، از مصرف داروهای کدئین خودداری نمایید...
برای خواندن بخش دوم- با سلامت زندگی را شروع کنیم- اینجا کلیک کنید.
