بیماری‌هایی که موجب ژنیکوماستی می‌شوند
تعدادی از بیماری‌ها، مانند هیپوگونادیسم، یا هرگونه بیماری که با تولید هورمون طبیعی تستوسترون مداخله داشته باشد، با تاثیر روی تعادل هورمون‌های طبیعی سبب بروز این حالت می‌شوند. همچنین تغییرات هورمونی که با پیر شدن رخ می‌دهد، می‌تواند موجب ژنیکوماستی شود؛ به خصوص در مردانی که اضافه وزن دارند.
برخی تومورها مانند تومورهای بیضه، غدد آدرنال یا غده هیپوفیز هم سبب تولید هورمون‌هایی می‌شوند که تعادل هورمون‌های زنانه و مردانه را بر هم می‌زنند. بیماری دیگر، هیپرتیروئیدیسم است. در این بیماری ترشح بیش از حد هورمون تیروئید، به نام تیروکسین، سبب ژنیکوماستی می‌شود. نارسایی کلیه، نارسایی کبد، سیروز کبدی و سوء تغذیه هم می‌تواند موجب این حالت شود.
عوامل خطر
استفاده از استروئیدهای آنابولیکی یا آندروژن‌هایی به نظر کلیوی، بیماری‌های تیروئیدی و تومورهایی که فعالانه هورمون ترشح می‌کنند، عواملی هستند که می‌توانند سبب بزرگی پستان‌ها در مردان شوند.
عارضه جانبی
ژنیکوماستی عارضه‌های جسمی چندانی ندارد، اما می‌تواند باعث بروز برخی مشکلات روحی و عاطفی در فرد شود.
آیا تنها علامت ظاهری بیان‌کننده بیماری است؟
سابقه وجود چنین بیماری‌هایی در اعضای خانواده یا مصرف برخی داروها و یا ابتلا به بیماری‌های ذکرشده در افراد خانواده، در تشخیص بیماری مهم است. پزشک با انجام معاینه‌های جسمی و بررسی دقیق بافت پستان، شکم و ناحیه ژنیتال به این بیماری پی می‌برد.
البته گاه بیماری‌های دیگری نظیر بافت‌های چربی در پستان، سرطان پستان و آبسه‌های پستانی هم ممکن است باعث ژنیکوماستی در مردان شود. انجام آزمایش خون و ماموگرافی، عکسبرداری با اشعه X، سی‌تی‌اسکن کامپیوتری و گاهی ام.آر.ای و سونوگرافی بیضه‌ها و دست‌آخر بیوپسی در تشخیص، بسیار کمک‌کننده است.
درمان
در بسیاری از موارد ژنیکوماستی به مروز زمان (تا سه ماه) و بدون درمان خاصی برطرف می‌شود؛ اما اگر این حالت به دلیل مشکلات زمینه‌ای، نظیر ترشح بیش از حد هورمون‌ها، بیماری‌های کبدی یا بدی تغذیه باشد، درمان ضروری است. اگر داروها باعث این حالت شده باشند، ممکن است پزشک داروهای دیگری را جایگزین کند.
در نوجوانان ممکن است به طور دوره‌ای و هر سه تا شش ماه یکبار نیاز به معاینه پزشک باشد. در صورت داشتن درد، حساسیت یا احساس شرم، نیاز به درمان وجود دارد.
آیا برای برداشتن بافت اضافی پستان نیاز به جراحی است؟
در صورتی که بزرگی پستان زیاد باشد، ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد که به دو صورت انجام می‌شود:
لیپوساکشن: در این روش چربی‌های پستان برداشته می‌شود؛ اما غدد پستانی باقی می‌ماند.
دوماستکتومی: در این نوع جراحی، بافت غدد پستانی هم برداشته می‌شود. این کار به صورت آندوسکوپی با ایجاد یک برش در پوست اطراف پستان انجام می‌شود و به سرعت هم بهبود می‌یابد.
حمایت‌های روحی بیماران
بزرگی پستان معمولا برای مردان امری نگران‌کننده و خجالت‌آور است. ژنیکوماستی قابل پنهان کردن نیست و ممکن است فردا در روابط اجتماعی آزار دهد. در دوران بلوغ، ژنیکوماستی می‌تواند سبب ناراحتی پسران شود. آنها هنگام ورزش یا فعالیت‌های جسمانی نظیر شنا، دچار استرس می‌شوند.
به منظور پیشگیری از این بیماری عدم مصرف داروها به صورت سر خود و استفاده نکردن از داروهای غیرقانونی آندروژن‌ها و آمفتامین‌ها، پرهیز از الکل و دقت در مصرف داروهایی که ممکن است سبب ژنیکوماستی شود، ضرورت دارد.
برای خواندن بخش اول- ژنیکوماستی- اینجا کلیک کنید.
