تلخی دهان یکی از عارضه های جدی به شمار می آید که برخی از افراد آن را تجربه می کنند. این تلخی به گونه ایی است که با شیرین ترین شیرینی ها رفع نمی شود. در این مطلب با بررسی علت تلخی دهان و روش های درمانی آن, به این عارضه می پردازیم.
مهمترین علت تلخی دهان
افراد در گروه سنی متفاوت گاهی, از تلخی دهان خود به شدت شکایت دارند. این تلخی به گونه ایی است که با شیرین ترین شیرینی ها رفع نمی شود. به عقیده عمده پزشکان دلیل اصلی تلخی دهان, ترشح یک نوع اسید در معده است که از مری بالا می‌آید و انتهای زبان را تلخ می‌کند. با این حال ممکن است، تلخی دهان ناشی از مصرف یک نوع داروی خاص و یا وجود مشکلی در سینوس ها باشد.
در موارد جدی تر, علت تلخی دهان ممکن است ناشی از مسمومیت شیمیایی، بیماری های خود ایمنی و بیماری های عصبی جدی باشد. علت تلخی دهان را می توان به چند دسته تقسیم نمود که هر یک از این موارد به طور مفصل توضیح داده خواهد شد.
- بیماری هایی که باعث تلخی دهان می شوند.
- صدماتی که باعث تلخی دهان می شوند.
- داروهایی که باعث تلخی دهان می شوند.
- عوامل شایعی که باعث تلخی دهان می شوند.
تلخی دهان ناشی از بیماری ها
برخی بیماری های تنفسی و گوارشی و حتی عصبی سبب ایجاد طعم تلخ در دهان می شوند. یکی از نشانه های بیماری های گوارشی مانند برگشت اسید معده به مری, عفونت غدد بزاقی دهان و بیماری های تنفسی مانند آلرژی و گرفتگی بینی, پولیپ بینی, سرماخوردگی، سینوزیت، گلودرد چرکی، آنفلوآنزا و فارنژیت و بیماری های عصبی مانند فلج بل, سندرم شوگرن, تلخی دهان می باشد. بیماری های مرتبط با التهاب، ورم و خونریزی لثه ها و قرمزی زبان و کمبود ویتامین ب 12 یا عنصر روی در بدن نیز ممکن است طعم تلخی در دهان ایجاد کنند.
تلخی دهان ناشی از آسیب ها
آسیب هایی مانند صدمه به اعصاب حساس به درک مزه ها و مسمومیت ها مثل خوردن یک گیاه سمی یا مسمومیت شیمیایی مثل تماس با حشره کش ها ممکن است سبب تلخی دهان شوند. سوختن یا گزش زبان توسط چیزی به علاوه آسیب های وارده به سر، بینی و دهان نیز از دلایل دیگر تلخی دهان ناشی از آسیب ها می باشند.
داروهای ایجاد کنند تلخی دهان
عوارض برخی از داروها در برخی از افراد , ایجاد تلخی در دهان می باشد. اما برخی از داروها را اگر فورا قورت ندهید و در دهانتان حل شوند و یا این که از نوع جویدنی باشند, ممکن است ایجاد تلخی در دهان کنند. در هر صورت بروز و مشاهده این عارضه, فرد حتما باید به پزشک گزارش دهد. ممکن است با تغییر نوع دارو توسط پزشک، تلخی دهان نیز برطرف شود.
دیگر عوامل شایع تلخی دهان
سیگار کشیدن, بارداری, خشکی دهان, تنفس دهانی و کم آبی بدن از دیگر علل شایع تلخی دهان می باشند که با رفع هر یک از آن ها, احتمال رفع تلخی دهان نیز وجود دارد.
درمان تلخی دهان
با توجه به علل تلخی دهان, درمان آن صورت می گیرد. در صورتی که علت تلخی دهان مشکلات گوارشی باشد, از داروهای درمان کننده مشکلات گوارشی استفاده می شود. همچنین تلخی دهان ناشی از آسیب ها را نیز با درمان آسیب ها می توان بهبود بخشید. سایر عوامل را نیز می توان با تغییر و اصلاح رژیم غذایی رفع و تلخی دهان را بهبود بخشید.
از نظر طب سنتی, برخی مواد غذایی می توانند در درمان تلخی دهان موثر باشند. برخی از این مواد غذایی عبارت است از: شربت انار, شربت زرشک, سیب, بذری به نام اسفرزه و … .
توصیه هایی برای رفع تلخی دهان
مسواک زدن با جوش شیرین؛ استفاده از جوش شیرین درمانی موثر و رایج برای درمان تلخی دهان می باشد، بنابراین می توانید مقداری جوش شیرین روی مسواک بریزید و به مدت 3 دقیقه دندان ها و زبان خود را مسواک بزنید، انجام روزانه این کار به صورت دو بار در روز می تواند نتیجه خوبی داشته باشد.
مسواک زبان شور؛ استفاده از آن می تواند به منظور رفع تلخی دهان موثر واقع شود، برای این کار مسواک را روی زبان تان بکشید و این کار را با جلو و عقب بردن مسواک انجام دهید، می توانید این عمل را دو تا سه مرتبه در روز تکرار کنید.
شست و شوی دهان؛ یکی از روش های موثر برای مقابله با تلخی دهان، شست و شوی دهان می باشد، بنابراین می توانید با استفاده از یک قاشق غذا خوری محلول دهان شویه به مدت یک دقیقه دهان تان را بشویید و این عمل را دو بار در روز تکرار کنید.
دارو های کاهش دهنده اسید؛ به منظور درمان تلخی دهان ناشی از رفلاکس معده نیز می توانید از دارو های ضد اسید که بدون تجویز پزشک می توان آنها را تهیه کرد، استفاده کنید، بنابراین با مصرف این داروها رفلاکس معده و تلخی دهان که از عوارض جانبی این بیماری می باشد، از بین خواهد رفت، حال در صورتی که تلخی دهان با مصرف این داروها نیز درمان نشود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
مرکبات ترش؛ مصرف مرکبات تاثیر زیادی در رفع تلخی دهان می تواند داشته باشد، زیرا این میوه ها موجب افزایش ترشح بزاق شده و با پاک کردن دهان، مزه تلخ آن نیز رفع خواهد شد، مصرف آب لیمو و آب پرتقال به همان میزان در رفع تلخی دهان موثر می باشند.
بهداشت دهان و دندان؛ رعایت این مساله علاوه بر درمان تلخی دهان در جلوگیری از بروز این مشکل در آینده نیز لازم و ضروری می باشد، از این رو به هنگام مسواک زدن باید حتما زبان و لثه ها را هم به خوبی تمیز کرده تا از بروز هر گونه عفونت که منجر به تلخی دهان خواهد شد، جلوگیری شود.
به طور کلی برای جلوگیری از مشکل تلخی دهان, به افراد توصیه می شود از غذای های شیرین و چرب کمتر استفاده کنند و همچنین در صورت مصرف داروها, از عوارض جانبی آن ها آگاهی داشته باشند.
