مزایا و عوارض جانبی بالقوه این نوع داروها به عوامل چندی بستگی دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
کاربرد و عوارض کورتون‌ها
ماهیت و شدت بیماری
بود یا نبود گزینه‌های دیگر برای درمان
ابتلا یا عدم ابتلای بیمار به اختلالات و بیماری‌های زمینه‌ای دیگر که خود مستلزم مصرف گروهی از داروهاست.
شایع‌ترین عوارض جانبی مصرف استروئیدهایی مانند پردنیزولون
افزایش اشتها، احتباس آب و نمک (چیزی که به اصطلاح باعث پف کردن می‌شود)، افزایش وزن، گرد شدن صورت، افزایش فشار و قند خون، بی‌خوابی، بی‌نظمی در قاعدگی، آکنه، پوکی استخوان، بروز کاتاراکت یا گلاکوما (آب مروارید یا آب سیاه) به خاطر داشته باشید که این عوارض در همه بیماران بروز نمی‌کنند و به نوع استروئید مصرفی، دوز آن و مدت مصرف بستگی دارد.
دو داروی دیگر از استروئیدها
بتامتازون
از داروهایی است که برای کنترل التهابات شدید، مانند آسم و آلرژی‌های شدید، آرتریت روماتوئید، برخی از انواع خاص اختلالات خونی، لوپوس و... تجویز می‌شود.
دگزامتازون
این دارو نیز برای درمان بیماری‌های گوناگونی چون واکنش‌های آلرژیک، بیماری‌های پوستی، آرتریت، لوپوس و اختلالات تنفسی به کار می‌رود. به طور کلی کسانی که داروهایی از گروه کورتیکواستروئیدها یا همان کورتون‌ها مصرف می‌کنند، باید ملاحظات مهمی را در زندگی عادی و درمانی خود در نظر بگیرند، که برخی از مهم‌ترین آنها را در زیر می‌خوانید:
اجتناب از رو به رو شدن با افرادی که دچار عفونت ویروسی یا میکروبی هستند.
عدم قطع سرخود اینگونه داروها
مصرف مکمل‌های موثر مانند کلسیم و ویتامین D تحت نظر پزشک و مطابق با دوز تجویزی او برای پیشگیری از پوکی‌استخوان، مشورت با متخصص تغذیه و پزشک معالج به طور همزمان و دریافت یک رژیم غذایی مناسب برای به حداقل رساندن احتباس آب و نمک و کاهش ورم و پف، کنترل مرتب قندخون و فشار خون و گزارش به پزشک برای کنترل آنها در صورت لزوم مراجعه به چشم‌پزشک برای بررسی وجود احتمالی بیماری آب مروارید یا آب سیاه یا دیگر اختلالات چشمی، انجام تمرینات ورزشی مناسب و علمی تحت نظر پزشک برای کاهش اثرات افزایش اشتها و جلوگیری از افزایش وزن و چاقی.
رعایت نکته آخر برای بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید که با درد و تورم مفاصل رو‌به‌رو هستند اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا آنها به طور طبیعی محدودیت حرکت دارند و اگر ورزش اصولی و متناسب با وضعیت‌شان انجام ندهند، اوضاع به مراتب بدتر خواهد شد. در آخر یادآوری می‌شود، اگر پزشک برای درمان یا کنترل بیماری شما داروهای کورتیکواستروئید تجویز کرد، وحشت نکنید.
معمولا همه بیماران فورا به یاد عوارض جانبی شایعی که از این داروها شنیده‌اند می‌افتند که معروف‌ترین آنها چاقی، پوکی‌استخوان و آکنه است. به همین دلیل به پزشک اصرار می‌کنند داروی دیگری تجویز کند یا بدتر از همه اینکه اصلا دارو را مصرف نمی‌کنند و یا به محض مشاهده اولین عارضه ناخوشایند مصرف آن را قطع می‌کنند.
ولی کورتون‌ها در بسیاری از موارد موثرترین و حتی تنها گزینه‌ای هستند که پزشک برای درمان بیماری تجویز می‌کند و مصرف آنها ضروری است. بدیهی است کورتون‌ها هم مانند هر داروی دیگر عوارضی دارند؛ ولی برخی از این عوارض را می‌توان با راهکارهای موثری کاهش داد. ضمن اینکه وقتی بیماری تحت کنترل درآید، پزشک معمولا دوز این داروها را کم خواهد کرد و این عوارض نیز به تدریج کم یا ناپدید می‌شوند.
در هر صورت برای نتیجه‌گیری هرچه بیشتر از استروئیدها و کنترل بهتر بیماری و تحمل عوارض جانبی، هیچ‌کس بهتر از پزشک نمی‌تواند به شما اطلاعات درست دهد و کمک‌‌تان کند. پس مرتب با پزشک خود در تماس باشید.
برای خواندن بخش اول- کاربرد و عوارض کورتون‌ها- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- کاربرد و عوارض کورتون‌ها- اینجا کلیک کنید.