فریار جواهریان، معمار صحنه های ۱۰ فیلم از داریوش مهرجویی

معماران برجسته: فریار جواهریان در خراسان متولد و در فرانسه بزرگ شده است. او تحصیلات آکادمیک خود را در آمریکا و در دانشگاه های تگزاس در آستین، M.I.T و هاروارد  به پایان رسانده و پس از بازگشت به ایران اقدام به راه‌اندازی یک دفتر معماری و مطالعه در زمینه باغ ایرانی کرد. او "مهندسان مشاور گام ما" را همراه با مهندس فریدون بدر در تهران تأسیس کرده است. مهندسان مشاور گام ما در زمینۀ موزه و باغ فعالیت می کند و نمونه پروژه های آنها در مجلات مختلف ایرانی و خارجی به چاپ رسیده و سبک کارهایشان ایرانی مدرن شناخته شده است.

از افتخارات فریار جواهریان می توان به برنده شدنش در مسابقۀ مدرسۀ جدید فرانسوی ها در تهران و سمت دبیر نمایشگاه های متعددی از جمله «باغ ایرانی» ، «سی سال تنهایی» در کمبریج و لندن اشاره کرد. او در سال سال 2012 نیز عضو هیأت داوران جایزۀ معمار آقاخان بوده است. مقالات متعددی در نشریات ایرانی و خارجی به چاپ رسانده و سخنرانی های متعددی را در دانشگاه های آکسفورد و کمبریج ارائه داده است.

فریار جواهریان از زمانی که با کارگردان نامی داریوش مهرجویی ازدواج کرد طراحی صحنۀ 10 فیلم از کارهای او را (از اجاره نشین ها تا درخت گلابی) را بر عهده داشت. در این مطلب با چیدانه همراه شوید تا با مروری کوتاه بر هر کدام از این فیلم ها تصاویر زیبای طراحی صحنه آنها را دوباره به یاد آوریم.

1. فیلم سفر به سرزمین آرتور رمبو

• بازیگران: نیکولاس جولی. متیو جولی. نیکول سران
• داستان فیلم: داریوش مهرجویی در سال 63 فیلمی به نام سفر به سرزمین رمبو ساخته است و در آن زندگی آرتور رمبو را به تصویر کشیده است. این فیلم تفسیری فلسفی از زندگی این شاعر قرن 19 است. مهرجویی در این فیلم مستند که به سفارش تلویزیون فرانسه ساخته است، یادی از پل ورلن نکرده است و بیشتر به زادگاه رمبو اوایل و آخر سر که در آنجا به سر می‌برد و لحظات آخر عمرش و همچنین به حواشی و اتفاقاتی که پیرامون زندگی او بوده پرداخته‌است.

مطلب پیشنهادی: دنیای سحرآمیز عشق و شعر و معماری

2. فیلم اجاره نشین ها - 1365

• نویسنده: داریوش مهرجویی
• بازیگران: عزت الله انتظامی، اکبر عبدی، حسین سرشار، حمیده خیرآبادی، رضا رویگری، ایرج راد، سیاوش تهمورث، فریماه فرجامی، منوچهر حامدی، فردوس کاویانی، منیژه سلیمی
• خلاصه داستان فیلم: خانه‌ای که وارث یا وارثانش معلوم نیست، عده‌ای مستاجر دارد. خانه نیازمند تعمیرات اساسی است ولی بی توجهی عباس آقا، مباشر که قصد تصاحب خانه را دارد، باعث می‌شود تا به رغم تلاش‌های دیگر ساکنان، کار از کار بگذرد و خانه بر ساکنانش فروریزد.

3. فیلم شیرک - 1366

• نویسنده: داریوش مهرجویی، کامبوزیا پرتوی
• بازیگران: عزت‌الله انتظامی، حمید جبلی، فرزانه کابلی، محمدعلی نقی‌کنی، حسین پای‌پوزان، مهدی اسدی، سید حسین حسینی، عنایت سنجری، قاسم قنبری، صمد خالصی
• خلاصه داستان فیلم: روستای محل سکونت «شیرک» مورد هجوم گرازها است. پدر شیرک را گرازها کشته‌اند. حاج خالو دشتبان روستا نیز به دلیل پیری و کم سو بودن چشم نمی‌تواند به خوبی انجام وظیفه کند. شیرک به قصد کمک به حاج خالو، سگی را با مقداری خرما از کولی‌ها تاخت می‌زند و به اتفاق دوستش، کرمک، سگ را رام می‌کند، شبی که شیرک و سگ شکاری اش به کمک حاج خالو، رفته‌اند گرازها به جالیز هجوم می‌آورند. حاج خالو، شیرک و سگ به جان گرازها می‌افتند و آن‌ها را تار و مار می‌کنند.

4. فیلم هامون - 1368

• نویسنده: داریوش مهرجویی
• بازیگران: خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، عزت‌الله انتظامی، فتحعلی اویسی
• خلاصه داستان فیلم: حمید هامون که با همسرش، مهشید، دائم کش‌مکش دارد زندگی کابوس گونه خود را مرور می‌کند. او که مشغول نوشتن رساله‌اش درباره عشق و ایمان است، در پی دوست قدیمی و مرادش علی عابدینی می‌گردد. خانه و کاشانه را ترک می‌کند و دست به اعمال دیوانه‌واری می‌زند. او در حالتی پریشان، در پی شکایت‌هایش، خود را به امواج دریا می‌سپارد، اما عابدینی او را نجات می‌دهد. همچنین این فیلم به دغدغه‌های جوانان روشنفکر بعد از انقلاب می‌پردازد؛ میان دنیاخواهی و آرمان‌خواهی. تصویری از آرمان‌خواهی که به‌دلیل حبّ دنیوی (زیبایی و...) در تلاطم است و در مقابل، علی عابدینی فردی که تکلیفش با خودش مشخص است و دنیا را فدای آرمان‌ها و عقایدش کرده‌است. (مهرجویی خود می‌گوید که داستان این فیلم با الهام گرفتن از بوف کور صادق هدایت نوشته شده‌است).

مطلب پیشنهادی: پروژه های ماندگار معمار ایرانی در وین

5. فیلم بانو - 1369

• نویسنده: داریوش مهرجویی
• بازیگران: بیتا فرهی، عزت‌الله انتظامی، خسرو شکیبایی، گوهر خیراندیش، فردوس کاویانی، حمیده خیرآبادی، فتحعلی اویسی، سیما تیرانداز، محمود کلاری، میرصلاح حسینی، جلال مقدم، ملیحه نصیری
• خلاصه داستان فیلم: مریم همسر محمد متوجه می شود که او برای پیوستن به زنی مطلقه قصد ترک و جدایی از وی را دارد . بانو پس از تنها شدن، جهت تسکین درد خود و برای یافتن همدم، کرمعلی باغبان همسایه و همسر بیمارش را به خانه مجلل خود دعوت می کند. فیلم، شرح احوال بانو است که با حضور مهمانان جدید در خانه خود، در ابتدا احساس خوشنودی می کند، ولی به تدریج متوجه دزدی های قربان سالار که از خویشاوندان کرمعلی است و به واسطه او مهمان بانو شده است می شود. از هم پاشیدگی روحی بانو و نا بسامانی هایی که پس از ورود مهمانان رخ می دهد بانو را به سمت تصمیم جدیدش که تغییری در زندگی او به وجود خواهد آورد سوق می دهد . بانو که تجربیات جدید روحی را پشت سر گذاشته است در انتها همسرش را که برای جبران و عذر خواهی به سوی او باز گشته، ترک می کند.

6. فیلم کاراگاه یحیی - 1370

متاسفنه اطلاعاتی از این فیلم در دسترس نیست. اگر شما این فیلم را تماشا کرده اید و اطلاعاتی در خصوص آن در دست دارید، خوشحال خواهیم شد در اختیار ما و دیگر خوانندگان این مطلب نیز قرار دهید. 

7. فیلم سارا – 1371

• نویسنده: داریوش مهرجویی
• بازیگران: نیکی کریمی، امین تارخ، خسرو شکیبایی، یاسمین ملک‌نصر
• خلاصه داستان فیلم: حسام برای درمان بیماری‌اش مجبور است به خارج از کشور سفر کند. سارا همسر او مخارج سفر او را تامین می‌کند، اما می‌گوید که این پول را از محل ارثیه پدرش به دست آورده است. حسام بهبودی می‌یابد سارا پنهان از چشم شوهرش با کار سخت و مداوم خیاطی سعی می‌کند بدهی‌های خود را پرداخت کند. گشتاسب مردی که به سارا کمک مالی کرده است متهم به جعل اسناد شده است و موقعیت شغلی او در بانک دچار مخاطره می‌شود و از سارا می‌خواهد از طریق اعمال نفوذ حسام که حالا رئیس بانک شده است در شغلش ابقاء شود. سارا خود نیز می داند که امضای پدرش در اسناد جعل شده چون خود او امضای پدرش را جعل کرده است. وقتی حسام پی به واقعیت امر می‌برد، در جریان یک نزاع لفظی می‌گوید که او را لایق زندگی و معاشرت با خود و فرزندانش نمی‌داند. سارا آزرده از بیرحمی شوهرش در قبال رنجی که خاطرش متحمل شده ناگزیر خانه او را ترک می‌کند.

8. فیم پری – 1373

• نویسنده: داریوش مهرجویی
• بازیگران: نیکی کریمی، خسرو شکیبایی، علی مصفا، عباس شادروان، محمدرضا شریفی‌نیا، ژاله علو، توران مهرزاد، فرهاد جم، پارسا پیروزفر، ژانت آوانسیان، کیوان رستمی‌نژاد، امیرحسین شریفی
• خلاصه داستان فیلم: پری، دختری جوان و دانشجوی رشته ادبیات است که با خواندن کتاب سبز کوچکی درباره سلوک عارف گمنامی در قرن پنجم، دچار تحولات فکری می‌شود. کتاب به برادر بزرگ‌تر پری - اسد - تعلق دارد که در حادثه آتش‌سوزی کلبه‌اش درگذشته است. پری برادر دیگری نیز دارد که می‌کوشد او را از پریشانی برهاند. داریوش مهرجویی طی مصاحبه ای در مجله دنیای تصویر نقد ساده ای بر این فیلم داشت : او گفت پری می خواهد بگوید از ظاهریات دین باید فرار کرد و به عمق دین اسلام باید علاقه داشت. داریوش مهرجویی در این فیلم شخصیت پری را فردی آشفته و تا حدی مضطرب که در مذهبش دچار افراط شده روزه‌های چند روزه می گیرد پشت سر هم ذکر می گوید و تحمل نامزدش را که با شخصیت معنوی او کاملاً متفاوت است را ندارد نشان می دهد ولی با آمدن شخصیت داداشی در طی داستان تا حدی به پری کمک می‌شود تا از سردرگمی رهایی یافته و می فهمد که خیلی هم بودن تو این دنیا سخت نیست و ما همه بازیگرانی هستیم که داریم برای خداوند در این دنیا نقش بازی می کنیم.

مطلب پیشنهادی: مد و طراحی لباس با الهام از معماری ایرانی در اینستاگرام

9. فیلم لیلا – 1375

• نویسنده: داریوش مهرجویی براساس داستانی از مهناز انصاریان
• بازیگران: لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی، توران مهرزاد، امیر پایور، شقایق فراهانی، محمدرضا شریفی‌نیا
• خلاصه داستان فیلم: لیلا (لیلا حاتمی) و رضا (علی مصفا) در یک مراسم شله‌زرد پزان همدیگر را می‌بینند و چندی بعد با هم ازدواج می‌کنند. آن دو، بعد از مدتی زندگی متوجه می‌شوند که لیلا نمی‌تواند فرزندی به دنیا بیاورد. آنها درمان‌های متعدد و آزمایش‌های گوناگونی را دنبال می‌کنند اما همه بدون نتیجه می‌ماند. در این میان هر چند برای رضا بچه‌دار نشدن لیلا اهمیتی ندارد، اما مادرش با وجود این احساس رضایت و خوشبختی رضا از زندگی بدون فرزند، لیلا را تحت فشارهای شدید قرار می‌دهد و از او می‌خواهد که اجازه دهد برای رضا همسری بگیرند تا فرزندی برای او بیاورد و سپس همسر دوم رضا از زندگی آنها خارج شود.

مطلب پیشنهادی: معماری به زبان هوشنگ سیحون

10.  فیلم درخت گلابی - 1376

• نویسنده: داریوش مهرجویی بر اساس طرحی از گلی ترقی
• بازیگران: همایون ارشادی، گلشیفته فراهانی، نعمت الله گرجی، عباس شادروان، شهرام حقیقت دوست، محمد رضا شعبان نوری، جعفر بزرگی، رحمان حسینی، مریم مجد، مریم مقبلی، مهرداد سیه چشمان
• خلاصه داستان فیلم: محمود نویسنده‌ای است که برای نوشتن باقیمانده کتاب جدید خود در پی یک کم کاری طولانی، به باغ پدری خود در دماوند پناه آورده است. اما در باغ درخت گلابی قدیمی که برای محمود سرشار از خاطره است میوه نداده و باغبانان از او می خواهند که در مراسمی آیینی برای ترساندن درخت و به بار نشستن دوباره آن شرکت کند و محمود می پذیرد و در این بین او به مرور خاطرات نوجوانی خود می‌پردازد، زمانی که شیفته دختر عمه اش بوده و با اینکه دختر از او بزرگتر است به او ابراز عشق می‌کند و برایش اشعار عاشقانه می گوید و با او ساعت‌ها در باغ به اجرای نمایشنامه‌های مختلف می‌پردازد، چرا که هر دو به ادبیات علاقه مندند اما روزی دختر برای خداحافظی می آید چون قصد دارد نزد پدرش که خارج از کشور است برود.

به ما بگویید: کدام یک از این فیلم ها را تماشا کرده اید؟! نظرشما در خصوص طراحی صحنه آنها چیست؟ نظرات خود را با ما دربخش مشاوره دکوراسیون چیدانه با ما، اهالی فن چیدانه، کارشناسان و دیگر مخاطبان در میان بگذارید. در این بخش ما را با دیگر اشعار، کالاهای فرهنگی، کتاب ها و نشریات مفید آشنا کنید.

مطلب پیشنهادی: داریوش بوربور ، چهره ماندگار در معماری ایران
پروژه های معماری حسین امانت در ایران
5 معمار زن ایرانی که دنیا را جای بهتری برای زندگی کردند!
پروژه های علیرضا تغابنی، معمار برجسته ایرانی

گردآوری شده در تحریریه چیدانه