تحریریه پزشک امروز
این شیوه تصویر برداری در حقیقت به معنی تصویرگیری مقطعی و عرضی از اعضای بدن می‌باشد. اما دارای اسامی مختلفی است که از آن جمله میتوان به CAT که مخفف کلمات Computerized Axial Tomography به معنی توموگرافی کامپیوتری محوری،CTAT مخفف کلمات Computerized trans Axial Tomography به معنی توموگرافی کامپیوتری عرضی محوری ، و CTR مخفف کلمات computerized trans Recanstration ، و CDT مخفف کلمات computerized Digital Tomography به معنی توموگرافی دیجیتالی کامپیوتری ، اشاره کرد.
اما نام ترجیحی آن که در کتابها و کاربردهای پزشکی بکار می‌رود، کلمه " CT اسکن " مخفف کلمات computerized tomography scan می‌باشد که کلمه scan اسکن به معنی تقطیع کردن، و واژه توموگرافی از Tomo به معنی برش یا قطعه و graphy که به معنی شکل و ترسیم است، گرفته شده است .
در اصل به معنی تصویرگیری از برشهای قطع شده از یک عضو به صورت کامپیوتری می‌باشد.برش نگاری کامپیوتری (Computed-Tomography) مغز یا سی تی اسکن روشی از پرتونگاری است که در آن بصورت پیچیده ای از اشعه ایکس استفاده می شود.
گذر اشعه ایکس باریک شده در زوایای مختلف از مقاطع بافت مغزی با تراکم متفاوت، اطلاعات زیادی به دست می دهد. برش نگاری کامپیوتری مغز را میتوان یک سیستم سایبرنتیکی(تاثیر متقابل اجزای متحرک) دانست که از سه بخش عملکردی تشکیل شده:
1- بخش کسب اطلاعات
2- بخش درک اطلاعات
3- بخش مرکزی (آنالیز اطلاعات)
بخش کسب اطلاعات (لوله تولید کننده اشعه ایکس)
مولد پرتو ایکس در گانتری (تونل ) جا داده می شود الکترونهای مولد ایکس از حرارت بسیار زیاد فیلامانهای لامپ تولید وبه سمت آند پیش میراند ونظم الکترونهای موجود در ماده هدف را برهم می زنند که ایجاد فتونهای پرتو ایکس وحرارت می کنند.
معمولآ آند (Anod) ساکن در لوله اشعه ایکس با پتانسیل 120کیلووات، شدت جریان 30 میلی آمپر در نظر گرفته می شود. واحد اشعه ایکس فوتون است. فوتون، یک کوانتوم، یا انرژی در یک موج الکتروماگنیتیک می‌باشد. از برخورد فوتون، با اتمهای بافت مورد آزمایش و تاثیر متقابل ناشی از این برخورد دو نوع اطلاعات بدست می آید:
1- فتوالکتریک
تاثیر متقابل فتوالکتریک در اتمهای با عدد اتمی بالا در بافتهای با تراکم فیزیکی بالا چون استخوان اتفاق می افتد . در برخورد فتون به اتم عناصر مقداری از انرژی جذب اتم یونیزه و بخش دیگر آن صرف آزاد شدن الکترون ازمدار اتم می شود. بنابراین انرژی اولیه فتون در برخورد اتم کاملآ محو می‌گردد.
2- فتوالکترون(کامپتون)
فتون پس از برخورد با الکترون مقداری از انرژی خود را از دست می دهد و انرژی باقیمانده ضعیف تر و دارای طول موج بلند تر است و در نسوج نرم و بافتهای با عدد اتمی پائین نقش اساسی ایفا می‌نماید.
به عبارت ساده علائم اطلاعاتی بر اساس: میزان جذب انرژی اشعه ایکس در برخورد با اتمهای مختلف ( میزان جذب انرژی اشعه ایکس توسط بافت مورد آزمایش X-Ray Attenuation ) بدست می آید...
برای خواندن بخش دوم- آشنایی با C.T اسکن- اینجا کلیک کنید.
