یکی از بزرگ‌ترین تحولاتی که همه‌گیری کووید-19 با خودش به دنیای کسب‌وکار‌ها آورد، تغییر سریع الگوی حضور نیرو‌های کار به وضعیت دورکاری بود. به این ترتیب چیزی که زمانی مزیت کاری به حساب می‌آمد، به بخش اصلی کار کارمندان تبدیل شد.
حالا با سرعت گرفتن روند واکسیناسیون و همزمان کاهش میزان شیوع این بیماری و مرگ‌ومیر ناشی از آن، زندگی کم‌کم به حالت عادی بازمی‌گردد.
همین موضوع باعث شده است تا کسب‌وکار‌ها به فکر بازگشت به روز‌های اوج خود بیفتند و حالا این سوال مطرح می‌شود که آیا در شرایط جدید همچنان باید دورکاری به عنوان یک گزینه و مزیت شغلی وجود داشته باشد یا برعکس، می‌تواند به یک روال جدید و رایج در کار تبدیل شود؟
برخی فکر می‌کنند می‌توان یک انتخاب بینابین داشت و حالت تازه‌ای را تعریف کرد که در آن کارمندان دو یا سه روز به‌صورت حضوری و روز‌های دیگر به شکل دورکاری، کارشان را انجام دهند. طبیعتا قانون مشخصی در این زمینه وجود ندارد و حتی شرکت‌های بزرگ تکنولوژی هم که اولین کسب‌وکار‌هایی بودند که در این دوره دورکاری را برای کارمندانشان آغاز کردند، حالا به‌دنبال راهی برای پیدا کردن بهترین گزینه برای ادامه کار هستند.
این شرکت‌ها در یک سال گذشته بار‌ها بسته به شرایط و شدت همه‌گیری، الگوی کاری خودشان را تغییر داده‌اند. با این همه، اما با عملی شدن دورکاری در طولانی‌مدت، مشخص شد که این کار منافع زیادی برای شرکت‌ها و کارمندانشان دارد.
با این اوصاف انتظار می‌رود دست‌کم شرکت‌های تکنولوژی دورکاری را به عنوان الگوی کاری تازه‌ای پذیرفته و حالتی از آن را به شکل جدی ادامه بدهند.
رویکرد شخص‌محور اپل
اپل که به تازگی از به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار فیس‌تایم خبر داده است، به‌نظر نمی‌رسد چندان تمایلی به استفاده مداوم کارمندانش از آن داشته باشد. این شرکت هفته گذشته اعلام کرد کارمندانش باید روز‌های دوشنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه به دفتر کارشان بروند و در هر سال می‌توانند دو هفته به‌صورت کامل دورکاری کنند.
این رویکرد در واقع ادامه سیاست آن‌ها از دوره پیش از همه‌گیری کووید-19 است. به‌نظر می‌رسد این شرکت 2 تریلیون دلاری، همچنان به حضور نیرو‌های کار در دفاتر پایبند است و با کارمندانش بر سر این موضوع به توافق نرسیده است.
در نامه‌ای که وب‌سایت ورج آن را منتشر کرده، اپل به کارمندانش اعلام کرده است: «ما می‌خواهیم با نگرانی روزافزون همکاران‌مان مواجه بشویم. سیاست کاری اپل- حضوری یا دورکاری- و مسائل مربوط به آن حالا باعث شده است که بعضی از همکاران‌مان را نبینیم.
صرف‌نظر از اینکه دورکاری با خودش نوعی انعطاف‌پذیری را به همراه می‌آورد، بسیاری از ما حالا حس می‌کنیم که ناچاریم بین خانواده، رفاه، توانایی انجام بهتر کار یا عضوی از خانواده بزرگ اپل بودن، یکی را انتخاب کنیم.»
الگوی مشابه برای آمازون
غول تجارت الکترونیکی هم گویا رویکرد مشابهی را انتخاب کرده و در پیش گرفته است. آمازون به تازگی در نامه‌ای به کارمندانش اعلام کرده است که آن‌ها می‌توانند دو روز از هر هفته را دور کاری کنند و همچنین در طول هر سال از چهار هفته دورکاری کامل هم استفاده کنند.
این الگو بسیار شبیه الگوی کاری اپل است، مضاف بر دو هفته دورکاری اضافه در سال. این در حالی است که آمازون در ماه مارس امسال اعلام کرده بود که می‌خواهد به الگوی کاری متمرکز بر حضور در دفاتر کاری بازگردد. تا جایی که سیاتل‌تایمز در واکنش به آن نوشت: «این رویکرد به وضوح در برابر آن دسته از کارمندانی است که نمی‌خواستند دورکاری را رها کنند.»
به این ترتیب بود که آمازون در مواجهه با خواست بسیاری از کارمندانش برای ادامه دورکاری، ناچار شد سیاست متعادل‌تری را در پیش گرفته و امکان دورکاری دو روز در هفته را برای آن‌ها باقی بگذارد.
فیسبوک به‌دنبال خلاقیت و شادی بیشتر
محبوب‌ترین شبکه اجتماعی جهان، اما سعی کرده است الگوی دورکاری خود را حفظ کند. فیسبوک در ماه مارس سال گذشته میلادی اعلام کرده بود که تنها مدیران میانی و کارمندان ارشد می‌توانند درخواست دورکاری موقت بدهند.
با این حال، اما مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک مدتی بعد از آن گفت که نیمی از کارمندان شرکتش احتمالا در طول یک دهه آینده به‌صورت دورکار فعال بوده و وظایف‌شان را انجام خواهند داد. این شرکت روز چهارشنبه گذشته اعلام کرد که کارمندان تمام‌وقت حالا می‌توانند تا زمانی که امکان دورکاری دارند، از خانه کارهایشان را انجام بدهند. طبق اعلام این شرکت، کارمندان تمام‌وقتش می‌توانند از سراسر جهان دورکاری کنند.
به این ترتیب از آن دسته از کارمندانی که ترجیح می‌دهند به‌صورت حضوری کار کنند، خواسته شد تا دست‌کم به‌صورت نیمه‌وقت در دفاتر کاری حضور داشته باشند. به عقیده بسیاری این سیاست کاری جدید فیسبوک، انعطاف‌پذیرترین و ارفاق‌آمیزترین حالتی است که درحال‌حاضر در میان شرکت‌های تکنولوژی وجود دارد.
با این حال هنوز یک موضوع مبهم باقی مانده است؛ فیسبوک قبلا اعلام کرده بود به کارمندانی که برای کار به مناطق ارزان‌تر می‌روند، حقوق کمتری پرداخت خواهد کرد و حالا مشخص نیست این تصمیم را عملی خواهد کرد یا نه.
این درحالی است که زاکربرگ روز جمعه به وال‌استریت‌ژورنال گفته است که تصمیم دارد نیمی از سال آینده را دورکاری کند. او در نامه‌ای به کارمندانش گفت که دورکاری کمک می‌کند تا او زمان بیشتری در کنار خانواده‌اش باشد و همزمان اعلام کرد که حتی کارمندان تازه‌کار و نه چندان باسابقه هم می‌توانند به‌صورت موقت، دورکاری کنند.
زاکربرگ به وال‌استریت‌ژورنال گفت: «متوجه شدم که دورکاری امکان تفکر طولانی‌مدت را به من می‌دهد و کمک می‌کند تا زمان بیشتری را با خانواده‌ام بگذرانم و این باعث می‌شود در هنگام کار، شادتر و خلاق‌تر باشم.»
این شرکت چیزی در حدود 60 هزار کارمند دارد و به آن‌ها اعلام کرده است که برای انجام کار از خانه موظف به گرفتن اجازه هستند و دست‌کم باید نیمی از ساعت کاری هفتگی خودشان را در دفاتر کاری حضور داشته باشند. این شرکت تخمین زده است که اغلب دفاتر کاری‌اش در آمریکا تا ماه سپتامبر به‌صورت نیمه‌وقت فعالیت خواهند کرد و احتمالا در ماه اکتبر به‌صورت کامل و تمام‌وقت باز خواهند بود.
این شرکت اعلام کرد قصد بازگشایی اکثر دفاتر آمریکایی خود با ظرفیت 50 درصد تا اوایل سپتامبر را دارد و از روز پانزدهم ژوئن، دورکاری را به عنوان یک گزینه برای هر سطحی از کارمندانش امکان‌پذیر می‌کند. سخنگوی فیسبوک اعلام کرد، این دستورالعمل تاثیری روی مقررات مربوط به ناظران محتوای پیمانی ندارد.
این شرکت در خصوص ایمنی بازگرداندن برخی از کسانی که وظیفه‌شان بازبینی محتوای حساس است، با انتقاد روبه‌رو شده است.
مدل کار ترکیبی در آی‌بی‌ام
شرکت آی‌بی‌ام هم به کارمندان آمریکایی خود اعلام کرد که از هفته‌ای که از هفتم ماه سپتامبر آغاز می‌شود، به محل کار بازخواهند گشت. در نامه‌ای که نیکل لامورو- مدیر منابع انسانی این شرکت- به کارمندان داده، اعلام کرده است که بهبود شرایط کلینیکی آمریکا و دسترسی گسترده به واکسن‌های کووید-19 باعث شده است که این شرکت تصمیم بگیرد دفاتر آمریکایی خود را تا سپتامبر به‌صورت کامل بازگشایی کند.
با این سیاست فعلی آی‌بی‌ام، کارمندان چه واکسینه شده باشند چه نه، باید در محل کارشان از ماسک استفاده کنند، اما مدیر منابع انسانی این شرکت اعلام کرد در آینده پروتکل‌هایی تهیه می‌شود که کارمندان واکسینه شده نیازی به زدن ماسک نداشته باشند و سایر کارمندان به واکسن زدن تشویق شوند.
او، اما به این موضوع که آیا کارمندان اجازه دارند پس از بازگشایی دفاتر در سپتامبر، دورکاری داشته باشند اشاره‌ای نکرد. براساس گزارش بلومبرگ، آرویند کریشنا مدیرعامل آی‌بی‌ام در ماه مارس گفته بود که انتظار دارد 80 درصد کارمندان این شرکت بعد از پایان همه‌گیری کووید-19، مدل کار ترکیبی داشته باشند.
با تمام اینها، گویا شرکت‌های بزرگ هنوز تصمیم قطعی و مشخصی برای کار در دوران بعد از همه‌گیری نگرفته‌اند و احتمالا تا آن زمان رویکرد‌های متفاوتی را در پیش خواهند گرفت.
