روز گذشته سعید نمکی وزیر بهداشت در آیین بیست و نهمین پویش ره سلامت و افتتاح پروژههای بهداشتی و درمانی دانشگاه علومپزشکی اراک از کسب مجوز اضطراری واکسن برکت خبر داد. او همچنین افزود: مجموعه برکت محمولهای را که آماده کردند، تحویل همکارانمان در معاونت بهداشتی میدهند و این واکسن از هفته آینده به مجموعه واکسیناسیون کشوری خواهد پیوست. هفته گذشته مسوول نظارت بر مطالعات بالینی واکسن برکت گفته بود وزارت بهداشت باید زودتر مجوز استفاده اضطراری از نخستین واکسن ایرانی کرونا را صادر میکرد. او همچنین افزود: «نتایج مطالعات این واکسن را خیلی وقت پیش در اختیار مسوولان قرار دادیم و از آنان درخواست استفاده اضطراری از این واکسن را ارائه کردیم که امیدواریم این اقدام هرچه زودتر محقق شود.» مجوز استفاده اضطراری به این معنا است که یک محصول پزشکی مجوز ویژه سازمان غذا و دارو را دریافت میکند تا در مواقع اضطراری استفاده شود اما هنوز به مرحله تایید کامل نرسیده است.
اولین واکسن ایرانی کرونا
روز گذشته سعید نمکی، وزیربهداشت، درمان و آموزش پزشکی در استانداری اراک گفت: مجوز مصرف واکسن ایرانی کووبرکت روز یکشنبه صادر شده است. وزیر بهداشت روز دوشنبه در آیین بیست و نهمین پویش ره سلامت و افتتاح پروژههای بهداشتی و درمانی دانشگاه علومپزشکی اراک افزود: امروز ایران اجازه مصرف اضطراری واکسن ایرانی کووبرکت را اخذ کرده و مجوز واکسن پاستور هم که یکی از بهترین واکسنهایی است که با تکنولوژی مشترک ما و کوبا ساخته شده، هفته آتی صادر میشود. او گفت: واکسن پاستور دارای دو نقص پرونده کتبی بوده که با تکمیل آن هفته آتی مجوز مصرف آن صادر میشود و در آینده نزدیک تزریق واکسن رازی و فخرا نیز به جمع واکسنهای مصرفی اضافه میشود. نمکی ادامه داد: همانطور که در کشورهای دنیا و کشورهایی مانند ترکیه، امارات و... فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسنهای چینی و... بهعنوان واکسیناسیون عمومی مطرح میشد، ما هم قرار بود اگر فاز یک و دو کارآزمایی بالینی در واکسنهایمان به خوبی پیش رود، نتایجش را بررسی کنیم و اگر مشکلی نداشته باشد، بعد از اینکه مقداری هم از فاز سوم بگذرد و خیالمان راحت شود که واکسن بیعارضه و کممشکلی است، میتوانیم در حد واکسیناسیون عمومی اجازه اضطراری مصرف آنها را بدهیم که این اتفاق افتاد. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: زیرساختهای تولید واکسن داخلی بهگونهای فراهم شده که با بودن و نبودن هر فردی در روند تزریق واکسن مشکلی ایجاد نشود. دکتر نمکی عنوان کرد: با ظرفیت ایجاد شده در داخل کشور همه جمعیت هدف ایران تا پایان پاییز امسال واکسینه میشوند و روند واکسیناسیون از هفته جاری و آتی در کشور تسریع میشود و مشکل کندی حل میشود. او همچنین وعده داد تا پایان تیر امسال، 15 میلیون نفر واکسینه میشوند و برنامههای پیشبینی شده تا مرداد پیش میرود.
چه تعداد واکسن خریده شد؟
وزیر بهداشت در ادامه صحبتهایش به جزئیات خرید واکسن توسط ایران اشاره کرد. او گفت: از زمانی که بحث واکسن در دنیا مطرح شد خرید آن دنبال شد و پیشپرداختهای لازم نیز در دستور کار بود. او ادامه داد: تعهد واکسن کواکس برای ایران 16 میلیون و 800 هزار دز بود که تعداد اندکی را ارسال کردند؛ واکسن از هند نیز خریداری شد اما دادستان این کشور دستور توقف داد و ایران با روسها نیز قرارداد 69 میلیون دز داشت که یک میلیون دز آن بیشتر وارد کشور نشده است. او بیان کرد: ایران برای خرید واکسن با چین 20 میلیون دز قرارداد داشته اما چهار تا پنج میلیون دز وارد شده است. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افزود: ایران از همان ابتدا مذاکرات و مکاتبات را با کشورهایی که تکنولوژی ساخت واکسن را به دست آوردند انجام داد و زمانیکه به فاز تحقیقات رسیدند، خواستند در ایران تست شود اما زیر بار نرفتیم و اجازه ندادیم مردم ایران تحت آزمایش هیچ کشوری قرار گیرد.
اعتراض به تایید دیرهنگام
هفته گذشته علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد: روزهای آتی جلسه کمیته اخلاق در پژوهش و کمیتههای بالینی برگزار میشود. فاز اول و دوم واکسن ایرانی برکت پیشرفت خوبی دارد و اگر بتوانیم مجوز مصرف اضطراری بگیریم به این معنی است که میتوانیم از واکسن تولید داخل استفاده کنیم. وی افزود: طی این هفته از واکسن تولید داخل حدود یک میلیون دز به دست ما میرسد و بعد از آن هم واکسیناسیون شروع میشود. با این حال هفته گذشته این مجوز صادر نشد و این امر به این هفته موکول شد. مینو محرز، مسوول نظارت بر مطالعات بالینی واکسن برکت روز دوشنبه هفته گذشته اظهار کرد: وزارت بهداشت باید زودتر مجوز استفاده اضطراری از نخستین واکسن ایرانی کرونا به نام «کوو ایرانبرکت» را صادر میکرد؛ چند روز گذشته درخواست مجوز اضطراری واکسن کووایران برکت به وزارت بهداشت ارائه شد که امیدواریم تکلیف این واکسن مشخص و مجوز هرچه سریعتر صادر شود. او گفته بود: نتایج مطالعات این واکسن را خیلی وقت پیش در اختیار مسوولان قرار دادیم و از آنان درخواست استفاده اضطراری از این واکسن را ارائه کردیم که امیدواریم این اقدام هرچه زودتر محقق شود. مسوول نظارت بر مطالعات بالینی واکسن کووایران برکت تاکید کرد اگر من جای وزیر بهداشت بودم زودتر مجوز اضطراری استفاده از این واکسن ایرانی را صادر میکردم. او با یادآوری این نکته که در جهان این مجوز زمانی صادر میشود که موثر بودن یک واکسن تایید شود افزود: ایمنیزایی، موثر بودن و بدون عارضه بودن واکسن کووایران برکت به اثبات رسیده است، درحالحاضر هم از لحاظ واکسن در کمبود هستیم، پس باید زودتر آن را به مردم تزریق کرد. او در ادامه صحبتهایش به کمبود واکسن در جهان نیز اشاره و بیان کرد: کشورهای دیگر به راحتی واکسن در اختیار ما نمیگذارند، پس مسوولان وزارت بهداشت واکسنی که در داخل تولید میشود را با بررسی کامل، تایید کنند و در اختیار مردم قرار دهند.
کارآزمایی واکسن برکت
تزریق انسانی مرحله اول مطالعات بالینی نخستین واکسن کرونا ساخت محققان ایرانی با نام «کوو ایران برکت» روز نهم دی با حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری روی سه داوطلب آغاز شد. مینو محرز درباره ادامه فرآیند کارآزمایی بالینی توضیح داد: فاز سوم کارآزمایی بالینی این واکسن در تهران و البرز تقریبا انجام شده و بهزودی این مرحله هم به اتمام میرسد. تا به امروز بیست هزار داوطلب موفق به دریافت واکسن برکت شدهاند که نیمی از این جمعیت در شهرهای تهران و کرج دز اول خود را دریافت کردهاند. پیشتر محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام اعلام کرده بود به توان تولید انبوه تولید واکسن برکت رسیدهایم و طبق برنامهریزیها تا پایان شهریور سالجاری 50 میلیون دز از این واکسن تحویل وزارت بهداشت میشود. با این حال بهنظر میرسد همچنان نگرانیهای زیادی نسبت به ایمنی این واکسن در کشور وجود دارد و بسیاری عدم انتشار مقالات مربوط به این واکسن در نشریات علمی را به چالش کشیدهاند. در ارتباط با همین موضوع محمدرضا صالحی، مجری مطالعات بالینی واکسن ایرانی کرونا گفت: «بحث اعلام ژورنالی نیاز به ثبت کردن اطلاعاتی بهعنوان مقاله، مطالعه آن توسط داورها و... دارد. این فرآیند چند ماه طول میکشد و در این مدت ممکن است افراد زیادی فوت شوند. به همین دلیل نتایج مطالعات را برای متخصصان سازمان غذاودارو در کشورهای مختلف میبرند و این متخصصان نسبت به ارائه مجوز اضطراری تصمیم میگیرند و ارائه مجوز کار کسانی که مقالات را مینویسند یا میخوانند نیست. هیچکدام از این کشورهای دنیا صبر نکردند که اول مقالات درباره واکسنشان منتشر بشود و بعد آن را تزریق کنند. اگر حساسیت موجود در کشور ما در دیگر کشورها وجود داشت، شاید تاکنون هیچ کسی در دنیا واکسن فایزر یا مدرنا تزریق نکرده بود.»