از آرتریت روماتویید چه می‌دانید (۱)

 دکتر محسن سروش

این بیماری چگونه درمان می‌شود؟

داروهای موثری برای بهبود بیماری وجود دارد و درمان زودرس برای پیشگیری از تخریب مفصل در طی دوره بیماری بسیار مهم می‌باشد. کاهش التهاب توسط درمان‌های فعلی موجب کاهش یا توقف تخریب مفصلی و بهبود کیفیت زندگی بیمار می‌شود.

به هر حال پزشک با توجه به میزان شدت بیماری مفصلی‌‌، سایر مشکلات بالینی و نحوه زندگی‌‌، برنامه درمانی مناسب را برای بیمار انتخاب خواهد کرد.

داروهای مورد استفاده در آرتریت روماتوئید

بعضی از مردم به دلیل خطر عوارض جانبی از مصرف دارو نگران هستند. این نگرانی وقتی بیشتر می‌شود که اطلاعات ضد و نقیض را از طریق روزنامه‌‌، رادیو و تلویزیون دریافت کنند. باید پذیرفت که تمامی داروها دارای عوارض جانبی هستند‌‌، اما در اکثر بیماران روماتوئید فوائد درمان دارویی به مراتب بیش از عوارض جانبی آنهاست.

قبل از اینکه به شرح اختصاصی داروها بپردازیم ذکر سه نکته ضروری است:

1- چنانچه هر گونه اقدام درمانی غیردارویی یا بدون عارضه برای آرتریت روماتوئید در دسترس باشد‌‌، پزشک از آن اطلاع خواهد داشت. به صحبت‌های اطرافیان در مورد چنین درمان‌هایی توجه نکنید.

2- برخی از دوستان یا نزدیکان شما ممکن است نظرات خاصی در مورد داروها داشته باشند‌‌، مثلا «داروها روی بدن من هیچگونه اثر سمی ندارند» و یا «من هرگز فلان دارو را مصرف نخواهم کرد». به خاطر داشته باشید که آنها بیماری شما را ندارند و لذا نیاز به درمان شما هم نخواهند داشت و اظهارنظر آنها اصلا پذیرفته نیست.

شما می‌توانید در مورد درمان با دوستان و نزدیکان صحبت کنید‌‌، ولی توجه داشته باشید که بهترین نظرات را پزشک روماتولوژیست خودتان به شما خواهد داد.

3- به خاطر داشته باشید که هرچه درمان زودتر شروع شود‌‌، موثرتر خواهد بود. به دقت در مورد درمان خود فکر کنید اما آنقدر تاخیر نکنید تا مفاصل شما به شکل بدی صدمه ببینند.

داروهای مورد استفاده در این بیماری به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول‌‌، داروهایی که فقط به کاهش علائم بیماری کمک می‌کنند و دسته دوم‌‌، داروهایی که سیر بیماری را نیز به تاخیر می‌اندازند. به همین دلیل پزشک ممکن است دو یا سه نوع از داروها را به صورت همزمان تجویز کند.

هر دارو هدف مشخصی برای درمان بیماری دارد و بنابراین استفاده مرتب و صحیح از تمام داروهایی که پزشک تجویز می‌کند ضروری است. تحت نظر پزشک بودن در طی دوره درمانی بسیار مهم می‌باشد. در اینجا به تشریح هر یک از این گروه‌های درمانی خواهیم پرداخت:

1- درمان‌های علامتی: شامل داروهایی است که باعث کاهش علائم بیماری آرتریت روماتوئید می‌شوند.

داروهای ضدالتهاب

نام علمی این دارو «داروهای ضدالتهابی غیراستروئید» است. از جمله این داروها می‌توان به آسپیرین‌‌، بروفن‌‌، دیکلوفناک‌‌، ناپروکسن‌‌، ایندومتاسین و برخی داروهای جدید دیگر اشاره نمود که برای کاهش درد و التهاب بیمار به کار می‌روند.

این داروها دارای برخی اثرات جانبی مانند عوارض گوارشی هستند و اکثر پزشکان به بیماران توصیه می‌کنند که این داروها را همراه غذا مصرف کنند تا اثرات آن بر روی معده کاهش یابد.

داروهای جدید از این خانواده مانند «سلکوکسیب» هم در بازار موجود است که ارجحیتی به داروهای بالا ندارند‌‌، مگر در کسانی که سابقه خونریزی معده و یا عدم تحمل آن داروها را داشته باشند. البته باید توجه داشت که قیمت آنها نیز بالاتر است.

مسکن‌ها

مسکن‌ها داروهایی هستند که ممکن است درد را کاهش دهند‌‌، ولی اثری روی برطرف کردن التهاب بیماری ندارند. این داروها شامل استامینوفن‌‌، ترامادول‌‌ و داروهای مخدر (مانند کدئین) هستند که در بعضی مواقع برحسب تشخیص پزشک مصرف می‌شوند.

کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها) مانند پردنیزولون به کاهش التهاب و علائم بیماری کمک می‌کنند. دوز کم کورتون‌ها همراه با داروهای زمینه‌ای‌‌، یکی از برنامه‌های اصلی جهت کنترل التهاب مفاصل در این بیماری می‌باشد.

نوع و شدت اثرات مفید و سوء دارو بستگی مستقیم به میزان دوز مصرفی دارو دارد. هدف اصلی پزشک دست یافتن به حداقل دوزی است که هم در درمان بیماری موثر باشد و هم اثرات جانبی و سوء کمتری داشته باشد.

هنگام استفاده منظم کورتون‌‌، چه نکاتی را باید رعایت نمود؟

مصرف کلسیم و ویتامین D برای پیشگیری از پوکی استخوان و نیز پرهیز از نمک و مواد نشاسته‌ای زیاد برای پیشگیری از فشارخون بالا و چاقی بسیار مهم است. ضمنا در هنگام مصرف این داروها کم کردن دوز یا قطع ناگهانی آنها بسیار خطرناک است‌‌، زیرا ممکن است باعث شعله‌ور شدن بیماری و یا به وجود آمدن مشکلات شدید دیگری شود.

اطمینان داشته باشید که پزشک معالج‌‌، پس از رسیدن به نتیجه مناسب‌‌، مقدار دارو را به تدریج کم خواهد کرد‌‌، پس هرگونه تغییر دوز دارو بدون نظر پزشک ممنوع است!

گاهی لازم می‌شود کورتون‌ها به صورت مستقیم داخل مفصل تزریق شوند. این درمان در مفصل‌های متورم و دردناک که به طور دائم یا مکرر شعله‌ور می‌شوند‌‌، کاربرد خواهد داشت. این نحوه تجویز دارو منحصرا بایستی تحت نظر پزشک روماتولوژیست باشد.

2- درمان‌های زمینه‌ای

این داروها که هم باعث کاهش علائم بیماری و هم تعدیل سیر بیماری می‌شوند‌‌، یکی از پایه‌های اصلی درمان را تشکیل می‌دهند و از همان ابتدا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها نقش مهمی در کنترل بیماری آرتریت روماتوئید و پیشگیری از تغییر شکل مفاصل و ناتوانی بیمار دارند...

برای خواندن بخش دوم- از آرتریت روماتویید چه می‌دانید- اینجا کلیک کنید.