هاجر صرامی؛ کارشناس فیزیوتراپی
آرتروز بیماری مزمن غضروف مفاصل و استخوان است و به زبان سادهتر همان فرسایش است. غضروف و استخوان به مرور در طول سالهای زندگی (بخصوص در افرادی که بیش از حد ظرفیت بدنی کار میکنند) بر اثر فشارهای وارده دچار تخریب و آسیبهای میکروسکوپی میشود.
با شروع این آسیبها روند آرتروز نیز آغاز میشود در حالی که علامتی در ظاهر ندارد. هنگامی متوجه آن میشویم که این تخریب بر بافتهای دارای عصب فشار وارد کند. در این زمان علائم آرتروز خود را نشان میدهد. ممکن است آرتروز در هر مفصلی ایجاد شود (بخصوص در مفاصلی که تحملکننده وزن هستند).
روند آرتروز چگونه است؟
غضروف مفصلی یک بافت همبند فیبری صاف و لغزنده است که به عنوان یک پوشش محافظ استخوان عمل میکند. اگر این غضروف دچار فرسایش شود فضای مفصلی بین استخوانها کم میشود که در عکس رادیوگرافی براحتی دیده میشود. با پیشرفت آرتروز غضروف، نازک و شیاردار میشود و برای جبران این تغییرات، محیط استخوان ضخیم میشود و رشد بافت استخوانی به شکل خار در لبه و کنارههای مفصل دیده میشود.
کپسول مفصل که وظیفه اش ترشح مایع مفصلی است شروع به التهاب و ضخیم شدن میکند بنابراین ممکن است مایع بیشتری تراوش کند و باعث تورم مفصل شود. طی چند سال مفصل به آهستگی تغییر شکل میدهد و با از بین رفتن غضروف، حرکات طبیعی مفصل به سختی و با درد فراوان انجام و در نهایت غیر ممکن میشود.
علل آرتروز چیست؟
1. وراثت: وراثت از عوامل مستعد کننده است.
2. وزن: وزن، فشار وارد بر مفاصل را افزایش میدهد.
3. سن: افزایش سن توانایی غضروف در گرفتن فشارهای وارده را کاهش میدهد.
4. جنس: زنان بالای 50 سال بیش از دیگران در معرض آرتروز قرار میگیرند.
5. ضربه: ضربههایی که در گذشته به مفاصل وارد شدهاند مثل آسیبهای ورزشی،شکستگیها و آسیبهای منیسک و ... میتوانند به آرتروز منجر شوند.
6. فشارهای تکرار شونده: به طور معمول در شغلهای خاص مطرح هستند؛ مثل ایستادن طولانی مدت، راهپیمایی بیش از سه کیلومتر در روز، بلند کردن اجسام بالای 25 کیلوگرم،زانو زدن و دولا شدن تکراری حین کار.
7. ورزشهای غیر اصولی و عدم گرم کردن کافی قبل از ورزشهای حرفه ای.
8. برخی بیماریها: بیماریهایی مثل نقرس و عفونتهای مفصلی، نارساییهای متابولیک، بیماریهای مادرزادی و انحراف مفاصل و ... خطر بروز آرتروز را افزایش میدهد.
9. فاکتورهای دیگر: وضعیتهای غلط و ضعیف بدنی، ورزش ناکافی و ضعف عضلانی.
آرتروز را چگونه تشخیص دهیم؟
1) بیمار علائمی مثل درد و ناتوانی را گزارش میدهد.
2) علائم پاتولوژی در عکس رادیوگرافی دیده میشود...
برای خواندن بخش دوم- آرتروز چیست- اینجا کلیک کنید.