نقش ارتباط روده با مغز در استراتژی‌های جدید علیه چاقی

فرادید؛ محققان موسسه تحقیقات متابولیسم ماکس پلانک در کلنِ آلمان، در کارگروه ویژه تحقیقات پیری CECAD در دانشگاه کلن و بیمارستان دانشگاهی کلن که اینک از نزدیک عملکرد سلول‌های عصبی مختلف را در مرکز کنترل عصب های واگوس بررسی میکنند یک موضوع بسیار شگفت آور کشف کرده اند: اگرچه سلول‌های عصبی در یک مرکز کنترل قرار دارند، اما مناطق مختلف روده را عصب کشی میکنند و همچنین به طور متفاوتی میزان سیری و قند خون را کنترل میکنند. این کشف میتواند نقش مهمی در توسعه استراتژی‌های درمانی آینده در برابر چاقی و دیابت داشته باشد.

به گزارش فرادید؛ محققین پی برده‌اند که هنگام غذا خوردن، اطلاعات مربوط به غذای بلعیده شده از دستگاه گوارش به مغز منتقل می‌شود تا احساس گرسنگی و سیری را تطبیق دهد. روده و مغز با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا میزان سیری و قند خون را در هنگام مصرف غذا تطبیق دهند. عصب واگوس پل ارتباطی بین این دو اندام هستند. بر اساس این اطلاعات، مغز تصمیم میگیرد به عنوان مثال، ما به غذا خوردن ادامه دهیم یا آن را متوقف کنیم. علاوه بر این، سطح قند خون ما توسط مغز کنترل میشود.

عصب واگوس که از مغز تا انتهای دستگاه گوارش امتداد دارد، نقش اساسی در برقراری این ارتباطات دارد. در مرکز کنترل عصب واگوس، به اصطلاح گانگلیون نودز، سلول‌های عصبی مختلفی واقع شده است که برخی از آن‌ها معده را سیستم عصبی متصل میکنند و برخی دیگر نیز این کار را برای روده انجام میدهند.

برخی از این سلول‌های عصبی محرک‌های مکانیکی در اندام‌های مختلف، مانند کشش معده در هنگام تغذیه را تشخیص میدهند، در حالیکه برخی دیگر سیگنال‌های شیمیایی مانند مواد مغذی غذایی را که مصرف میکنیم شناسایی میکنند. اما این سلول‌های عصبی مختلف چه نقشی در انتقال اطلاعات از روده به مغز دارند و اینکه چگونه فعالیت آن‌ها در سازگاری رفتار تغذیه و سطح قند خون نقش دارد، هنوز تا حد زیادی مشخص نیست.

دانشمندان برای بررسی عملکرد سلول‌های عصبی در گانگلیون نودز، یک رویکرد ژنتیکی ایجاد کردهاند که به ما امکان میدهد سلول‌های مختلف عصبی را تجسم کرده و فعالیت آن‌ها را در موش‌ها دستکاری کنیم. این به ما اجازه میدهد تا تجزیه و تحلیل کنیم که کدام سلول‌های عصبی کدام اندام را به دستگاه عصبی متصل میکند، و نشان میدهد که آن‌ها چه نوع سیگنال‌هایی را در روده تشخیص میدهند. همچنین به ما این امکان را میدهد که به طور خاص انواع مختلف سلول‌های عصبی را فعال یا غیرفعال کنیم تا عملکرد دقیق آن‌ها را تجزیه و تحلیل کنیم.

در این مطالعات، محققان در درجه اول بر روی دو نوع سلول عصبی گانگلیون نودز دار، که اندازه آن فقط یک میلی متر است، تمرکز کردند. یکی از محققین این پژوهش میگوید: "یکی از این نوع سلولها، کشش معده را تشخیص میدهد و فعال شدن این سلول‌های عصبی باعث میشود موش‌ها به طور قابل توجهی کمتر غذا بخورند. "

او در ادامه گفته است "ما شناسایی کردیم که فعالیت این سلول‌های عصبی برای انتقال سیگنال‌های مهار کننده اشتها به مغز و همچنین کاهش سطح قند خون کلیدی است. گروه دوم سلول‌های عصبی در درجه اول روده را عصب کشی میکنند. این گروه از سلول‌های عصبی سیگنال‌های شیمیایی را از مواد غذایی ما حس میکنند. با این حال، فعالیت آن‌ها برای تنظیم تغذیه لازم نیست. در عوض، فعال شدن این سلول‌ها سطح قند خون ما را افزایش میدهد؛ بنابراین، این دو نوع سلول عصبی در مرکز کنترل عصب واگوس عملکرد‌های بسیار متفاوتی را انجام میدهند. "

این پژوهشگر بیان داشته است که: "واکنش مغز ما در هنگام مصرف غذا احتمالاً تأثیر متقابل این دو نوع سلول عصبی است. غذایی با حجم زیاد معده ما را منبسط کرده و سلول‌های عصبی را فعال میکند که باعث ترشح این عضو میشوند. در یک زمان خاص، فعال شدن آن‌ها باعث سیری میشود و از این رو مصرف بیشتر غذا را متوقف میکند و در عین حال سازگاری سطح قند خون را هماهنگ میکند. غذایی‌هایی با تراکم مواد مغذی بالا تمایل به فعال سازی سلول‌های عصبی روده دارند. فعال سازی آن‌ها با هماهنگی در ترشح گلوکز خود در بدن، سطح گلوکز خون را افزایش میدهد، اما مصرف بیشتر غذا را متوقف نمیکنند"

کشف عملکرد‌های مختلف این دو نوع سلول عصبی میتواند نقشی اساسی در ایجاد استراتژی‌های درمانی جدید علیه چاقی و دیابت داشته باشد.

منبع: Technology.org، MPG