ماموریت‌های ناسا درباره یک کهکشان

 

فرادید؛ با استفاده از داده‌های رصدخانه سریع نیل گرلز ناسا رصدخانه Neil Gehrels Swift و ماهواره نقشه بردار فراخورشیدی گذران (TESS)، دانشمندان 20 فوران منظم از رویدادی را به نام ASASSN_14ko مطالعه کرده اند و با استفاده از این داده‌ها به صورت مشترک توانستند تصاویر دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری از این فوران‌ها به دست آورند.

به گزارش فرادید؛ برای اولین بار در 23 آبان 1393 توسط ASAS-SN یا به اختصار «پایش خودکار آسمان برای ابرنواخترها» ASASSN_14ko کشف شد. ASAS-SN یک شبکه سراسری از 20 تلسکوپ رباتیک در دانشگاه ایالتی آهایو واقع در کلمبوس است. این فوران‌ها از کهکشان فعالی به نام 3_253 ES0 دریافت شده است که در فاصله 570 میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی سه پایه فاصله در نیمکره جنوبی آسمان قرار دارد.

در ابتدا این فوران‌ها حاصل ابرنواختر‌ها تلقی می‌شدند محققان این ماموریت پیش بینی‌های دقیق و درستی در 28 اردیبهشت 1399، 17 شهریور 1399 و 30 آذر 1399 داشتند و اکنون در صدد هستند تا رصد این فوران‌های پیش بینی شده را همچنین در آینده نزدیک (مرداد 1400) نیز ادامه دهند. بدین ترتیب با در دست داشتن خط زمانی فوران‌ها و رصد تابش‌هایی حاصل، می‌توانند زمان فوران‌های بعدی را نیز پیش بینی کنند.

 

با استفاده از داده‌های ASAS-SN، TESS، Swift و دیگر رصدخانه‌ها شامل NuSTAR ناسا و XMM_Newton آژانس فضایی اروپا، تیم تحقیقاتی به سه سناریوی احتمالی درباره این تابش‌ها رسیدند.

یک سناریو شامل برهمکنش قرص دو سیاهچاله ابرپرجرم در مرکز کهکشان است. هرچند بررسی‌های اخیر خبر از وجود چنین اجرامی در مرکز کهکشان می‌دهد، اما این دو سیاه چاله آنقدر نزدیک به هم نیستند که بتوانند فوران‌هایی با تناوب و نظم مورد نظر ایجاد کنند.

سناریوی دوم بیان می‌کند که یک ستاره در مداری مایل، در حال گذر از میان قرص سیاهچاله است که این سناریو هم چندان با شواهد رصدی سازگار نیست.

سومین و محتمل‌ترین سناریو، از هم گسیختگی کشندی است. این پدیده هنگامی رخ میدهد که یک ستاره بد اقبال به یک سیاهچاله نزدیک می‌شود. نیرو‌های گرانشی، چنان کشند شدیدی در ستاره ایجاد می‌کنند که ستاره تبدیل به جریان عظیمی از گاز میشود. قسمت انتهایی جریان گازی به بیرون فوران میکند و بخش باقی مانده ستاره در یک حرکت گرداب مانند به سوی سیاه چاله کشیده می‌شود. زمانی که جریان گاز با قرص برافزایشی سیاه چاله برهمکنش میکند، رصدگران تابش‌های پرنوری را از این پدیده مشاهده میکنند.

 

منجمان معتقدند که یکی از سیاه چاله‌های ابرپرجرم کهکشان که جرم آن 78 میلیون برابر جرم خورشید است، باعث از هم گسیختگی ستاره غولی میشود که به دور سیاهچاله میگردد. مدار ستاره یک مدار دایره‌ای شکل نیست و هر بار که از نزدیکترین فاصله به سیاهچاله عبور می‌کند، به سمت بیرون متورم میشود و بخشی از جرمش کاهش می‌یابد، اما به طور کامل از بین نمی‌رود. ستاره در هر رویارویی با سیاهچاله، جرمی معادل سه برابر جرم سیاره مشتری از دست می‌دهد.

منجمان نمی‌ دانند این تابش‌ها چه مدت ادامه می‌ یابند. جرم یک ستاره تا ابد نمی‌ تواند کاهش پیدا کند . هرچند دانشمندان می‌توانند مقدار جرمی را تخمین بزنند که ستاره در طول هر بار گردش در مدار خود از دست می‌دهد، اما دقیقا نمیدانند که این ستاره پیش از این از هم گسیختگی‌های کشندی چه قدر بزرگ بوده است.

منبع: NASA