زمان تجویز عینک برای کودکان (۱)

دکتر منصور میرصمدی؛ فوق‌تخصص قرنیه

تجویز عینک برای بچه هم برای اصلاح دید اوست و هم اینکه از تنبل شدن چشم جلوگیری و یا آن را معالجه و یا اینکه مسایل ماهیچه‌ای چشم را علاج کنند. مشکلات تطابقی که برای تصحیح آن احتیاج به عینک هست، نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است.

آیا چشم یک بچه را می‌شود جهت تعیین شماره عینک مورد امتحان قرار داد

آری. حتی قبل از آنکه بچه آنقدر بزرگ شود که بتواند به سوالات دکتر جواب دهد، نیز می‌شود چشم بچه را برای تعیین نمره عینک امتحان کرد. چشم‌پزشک ابتدا مردمک چشم بچه را توسط قطره‌های چشمی مخصوص، منبسط می‌کند، سپس در حالی که با دستگاهی که رتینوسکوپ نامیده می‌شود، شبکیه چشم را نگاه می‌کند.

عدسی‌هایی با قدرت‌های مختلف جلو چشم می‌گذارد و امتحان می‌کند. هر عدسی که شعاع‌های نورانی را از رتینوسکوپ مستقیما روی شبکیه جمع کند، عدسی مناسب خواهد بود.

چگونه عینک تجویز می‌شود

چشم‌پزشک مشخصات عدسی مورد نظر را که برای تصحیح دید مراجعه‌کننده لازم است، در نسخه‌ای می‌نویسد و سپس نسخه به عینک‌سازی می‌رود تا تکنسین مربوطه عدسی مورد نظر را بتراشد و بسازد. اولین شماره‌ای که در سمت چپ نسخه نوشته می‌شود، نشان‌دهنده میزان تصحیح لازم در عدسی چشم است.

یعنی هر قدر این شماره بیشتر باشد، معلوم می‌شود چشم همان قدر نیاز بیشتری به تصحیح داشته است. چنانچه جلو اولین شماره نسخه علامت (-) گذاشته شده باشد، به معنای این است که چشم مراجعه‌کننده نزدیک‌بین است. اگر علامت (+) گذاشته شده باشد، به معنای این است که چشم دوربین است.

چه نوع فریم عینک برای بچه‌ها مناسب است

فریمی که برای بچه انتخاب می‌شود، باید راحت، ایمن، بادوام و از لحاظ ظاهری زیبا باشد. چنانچه خود عینک‌ساز علاقه‌مند رفع مشکلات بچه‌ها باشد، می‌توان با او مشورت کرد تا با در نظر گرفتن فرم صورت و سن و سال و شماره عینک و نوع فعالیت بچه فریم مناسب را پیشنهاد کند. فراموش نکنید که حتما راجع به جنس و کیفیت و دوام آن و زمان ضمانت (چنانچه موجود است)، سوال کنید.

شیرخواران و اطفال کوچک پل بالای بینی‌شان نسبتا مسطح است. بنابراین عینک به راحتی روی آن می‌لغزد و پایین می‌آید. برای جلوگیری از این لغزش به آن قسمت، از فرم عینک که روی پل بینی قرار می‌گیرد باید توجه کرد. عینک‌هایی که در این قسمت، پایه‌های پهن کائوچویی و یا پلاستیک دارند بهترند.

اینها معمولا از سیلیکون ساخته می‌شوند که سطحشان نیز لغزنده نیست. اگر پایه‌هایی که طرفین بینی قرار می‌گیرند، سخت باشد، فشار زیادی روی بینی ایجاد می‌کند و تقریبا فرو می‌رود تا کاملا استوارشود. عینک بچه نباید این چنین باشد.

دسته فریم عینک

نوعی دسته فریم عینک موجود است که به جای اینکه روی گوش فشار بیاورد پشت گوش می‌پیچد. این مدل عینک‌ها نیازی ندارند در پشت سر بسته شوند. این دسته عینک‌ها چون از دیگر انواع راحت‌تر است و بهتر عینک را نگه می‌دارد، مخصوصا برای بچه‌های کوچک‌تر و ‌آنها که بسیار فعالند، توصیه می‌شود.

این نوع عینک‌ها در اندازه‌های مختلف موجودند که برای بچه‌های یک تا چهار سال ساخته شده است. در بعضی از عینک‌ها دسته فریم نرم و قابل خم شدن است. به‌طوری که دسته‌ها به طرف بیرون خم می‌شوند. این نوع عینک‌ها برای بچه‌هایی که عادت دارند موقع آوردن عینک آن را از هم باز کنند، قابل استفاده است.

البته در صورتی که قسمت پشت گوشی عینک از نوعی باشد که دور گوش بپیچد، به‌طور یقین دوام بیشتری در مقابل استفاده ناجوری که بعضی از بچه‌ها می‌کنند، خواهد داشت.

بند پشت سر

ممکن است لازم شود در شیرخواران به جای قسمت‌های گوشی از بندی استفاده کرد. در این صورت دسته‌های عینک کوتاه است. یعنی قبل از اینکه به گوشی برسند، بریده می‌شود و سوراخ‌هایی که دسته ایجاد می‌شود، بندی نرم و قابل ارتجاع که از بالای سر رد شده و به پشت سر می‌رود به آن سوراخ‌ها وصل می‌کنند.

این مدل عینک به بچه اجازه می‌دهد دراز بکشد و عینک در مقابل سرما یا گرمای زیاد قرار گیرد. از عینک‌ساز بایستی راجع به ضمانت این پوشش سوال کرد. چنانچه خطی روی شیشه عینک افتاد، آن را نمی‌شود از بین برد. اما می‌توان با مواظبت‌های مناسب، به وجود آن را به حداقل رساند یا حتی جلوگیری کرد.

آیا می‌توان ظاهر عینک‌هایی را که شیشه ضخیم دارند عوض کرد

اگرچه نسخه‌هایی که حاوی عینکی با قدرت عدسی زیاد هستند، منجر به تهیه عینکی با شیشه ضخیم می‌شود، ‌اما تغییراتی مانند رنگی کردن شیشه و یا تراش یا اریب کردن کناره‌های آن باعث می‌شود که شیشه از نظر ظاهری ظریف‌تر به نظر برسد. عینک‌ساز می‌تواند مناسب‌ترین اندازه را برای فرام عینک کودک توصیه کند. در این جا معلومات و تجربه‌های عینک‌ساز می‌تواند خیلی مفید باشد...

برای خواندن بخش دوم- زمان تجویز عینک کودکان- اینجا کلیک کنید.