تفکر دو بعد اصلی دارد که آنهاییکه میخواهند متفکران انتقادی منصفی باشند باید در آن مهارت پیدا کنند. آنها باید بتوانند “بخشهای” تفکر را شناسایی کرده و استفاده این بخشها را به طریق زیر ارزیابی کنند:
کلیه استدلالها هدفی را دنبال میکنند.
کلیه استدلالها در تلاش برای کشف و استنباط چیزی، رسیدن به پاسخ یک سوال یا حل یک مشکل است.
کلیه استدلالها بر پایه فرضیات استوار هستند.
کلیه استدلالها از یک نقطهنظر ناشی میشوند.
کلیه استدلالها بر پایه دادهها، اطلاعات و شواهد استوار هستند.
کلیه استدلالها از طریق ایدهها و مفاهیم بیان میشوند.
کلیه استدلالها شامل استنتاجاتی است که از طریق آن به نتیجه میرسیم و به دادهها معنا میدهیم.
کلیه استدلالها به جایی میرسد، مفاهیم و نتایجی در بر دارد.
سوالی که پیش میآید این است که، “افراد برای ارزیابی “بخشهای” تفکر خود، به چه استانداردهای عقلانی درستی نیاز دارند؟ استانداردهای زیادی برای ارزیابی تفکر در موقعیتهای مختلف وجود دارد اما بعضی از این استانداردها جهانی هستند (یعنی با هر تفکری قابل اجرا است): وضوح، دقت، ربط، عمق، وسعت و منطق.
استدلال خوب به این بستگی دارد که فرد بتواند به خوبی این استانداردهای جهانی را به عناصر (یا بخشهای) تفکر اعمال کند.
در زیر راهبردهایی برای کمک به افراد برای ارتقای تواناییهای استدلالی خود عنوان میکنیم:
کلیه استدلالها هدفی را دنبال میکنند:
برای عنوان کامل و درست هدف خود وقت بگذارید.
هدف خود را از اهداف مرتبط متمایز کنید.
مرتباً چک کنید تا مطمئن شوید که در جهت هدف خود پیش میروید.
اهدافی مهم و واقعبینانه انتخاب کنید.
کلیه استدلالها در تلاش برای کشف و استنباط چیزی، رسیدن به پاسخ یک سوال یا حل یک مشکل است :
وقت بگذارید تا سوالتان را به دقت و درستی مطرح کنید.
سوال را به طرق مختلف بیان کنید تا مفهوم و حوزه آن مشخص شود.
سوال را به چند سوال فرعی (زیرپرسش) تبدیل کنید.
تشخیص دهید که سوالتان فقط یک پاسخ درست دارد، بستگی به نظر دارد یا به استدلال بیش از چند نقطهنظر نیاز دارد.
کلیه استدلالها بر پایه فرضیات استوار هستند:
فرضیات خود را به وضوح مشخص کیند و تعیین کنید که قابلتوجیه هستند یا خیر.
ببینید فرضیاتتان چطور نقطهنظرتان را شکل میدهند.
کلیه استدلالها از یک نقطهنظر ناشی میشود:
نقطهنظرتان را مشخص کنید.
نقطهنظرات دیگر را پیدا کنید و میزان قدرت و ضعف آنها را مشخص کنید.
سعی کنید در ارزیابی همه نقطهنظرات، منصف باشید.
کلیه استدلالها بر پایه دادهها، اطلاعات و شواهد استوار هستند:
ادعاهای خود را به آنهایی که توسط دادههایتان تایید میشوند، محدود کنید.
اطلاعاتی را جستجو کنید که مخالف با موضع شما و موافق با آن باشد.
مطمئن شوید همه اطلاعات مورداستفاده، واضح، مشخص و مرتبط با سوال موردنظر باشند.
مطمئن شوید که به اندازه کافی اطلاعات جمعآوری کردهاید.
کلیه استدلالها از طریق ایدهها و مفاهیم بیان میشوند:
مفاهیم اصلی را مشخص کرده و به وضوح توضیح دهید.
مفاهیم جایگزین را تعریفات دیگری برای آن مفاهیم در نظر بگیرید.
دقت کنید که مفاهیم را با توجه و درستی استفاده کنید.
کلیه استدلالها شامل استنتاجاتی است که از طریق آن به نتیجه میرسیم و به دادهها معنا میدهیم:
تنها چیزی که از شواهد پیداست را استنتاج کنید.
فرضیاتی که شما را به استتتاجاتتان میرساند را مشخص کنید.
کلیه استدلالها به جایی میرسد، اشارات و نتایجی در بر دارد:
اشارات و نتایجی که از استدلالتان به دست میآید را دنبال کنید.
به دنبال اشارات مثبت و همچنین منفی باشید.
کلیه نتایج ممکن را در نظر بگیرید.