شیوع سویه‌های جدید کرونا در کنار محدودیت‌های چین برای پالایشگران بخش خصوصی و توافق اوپک‌پلاسی‌ها برای افزایش تولید، از یک سو بازار و قیمت‌ها را در معرض تهدید قرار داده‌اند. اما از سوی دیگر امیدواری‌ها به انعطاف‌پذیری تقاضا، ثبت رکورد تاریخی پالایش نفت خام توسط چین، بازگشت نسبی ترافیک در آمریکا و روند رو به پیشرفت واکسیناسیون هم به رشد دوباره قیمت‌ها کمک می‌کند. در واقع آن گونه که بانک سوسیته جنرال می‌گوید، شاید بازار نفت از نظر ارزش و درآمد بتواند سالی عادی را پشت سر بگذارد اما در تصویری کلی‌تر، بی‌تردید با وضعیت و روزهای عادی خود فاصله زیادی دارد. در واقع رخدادهای اخیر و شرایط بازار جهانی، حتی بدون در نظر گرفتن عوامل کلیدی مانند بازگشت جریان نفت ایران به بازار، وضعیت طلای سیاه را از هر زمان دیگری پیچیده‌تر کرده است.
حال و هوای طلای سیاه در بازار جهان
به گزارش اویل‌پرایس، نگرانی‌ها درباره تقاضای جهانی نفت در پی شیوع موج‌های جدید بیماری کووید-19 در برخی از نقاط جهان افزایش پیدا کرده و همین امر باعث ایجاد جریان فروش در معاملات آتی طلای سیاه شده که باعث عکس شدن روند افزایشی اخیر قیمت آن شده است. موارد جدید ابتلا به کووید-19 در هر 50 ایالت آمریکا در حال افزایش است و موارد جدید در برخی از کشورهای اروپایی، به‌ویژه در بریتانیا و فرانسه نیز جهش داشته است. مطابق آخرین گزارش‌ها، در بریتانیا آخرین موج در حال فروکش نسبی است اما خوش‌بینی‌ها کماکان اندک است، چرا که علت مشخصی برای فروکش کردن موج جدید وجود ندارد. در همین حال عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز در مورد سطح مبنای تولید اولیه به توافق رسیدند که منجر به ادامه برنامه عرضه نفت خام از سوی اوپک‌پلاس و به تبع آن تحت فشار قرار گرفتن قیمت طلای سیاه خواهد شد.
هفته گذشته، جان کمپ، ستون‌نویس خبرگزاری رویترز در ستون هفتگی خود عنوان کرد که صندوق‌های پوشش ریسک و دیگر بازارسازها با یکی از سریع‌ترین نرخ‌های ثبت شده در یک دهه گذشته قراردادهای نفت و سوخت آتی خود را به فروش رسانده‌اند. کل میزان فروش آنها معادل 172 میلیون بشکه نفت خام بوده است. پرفروش‌ترین قرارداد آتی در این میان وست تگزاس اینترمدییت با 74 میلیون بشکه و پس از آن نفت برنت با 51 میلیون بشکه بود. البته در کنار نگرانی‌های مرتبط با اوپک‌پلاس و موارد جدید بیماری کووید، دلایل دیگری هم برای نگرانی تجار نفت درباره چشم‌انداز فوری قیمت‌ها وجود دارد. چین پالایشگاه‌های مستقل را با هدف محدودکردن تولید آنها، مورد هدف قرار داده که این امر باعث آسیب دیدن دو‌چندان بازار می‌شود. در ابتدای سال‌جاری میلادی، دولت چین به شرکت‌های بزرگ نفتی دولتی گفت که سهمیه‌های واردات نفت خود را در اختیار شرکت‌های خصوصی قرار ندهند. مدتی بعد نیز سهمیه واردات نفت این پالایشگران مستقل 35 درصد به دستور دولت کاهش یافت و اکنون این پالایشگاه‌ها درباره فرار مالیاتی و نقض قوانین محیط‌زیستی تحت بررسی قرار دارند.
رویترز در ابتدای ماه جاری میلادی به نقل از تحلیلگران شرکت ریستاد انرژی، انرژی اسپکتس و ایندیپندنت کامودیتی اینتلیجنس سرویس گزارش داد که سرکوب پالایشگاه‌های مستقل همزمان با افزایش قیمت نفت می‌تواند واردات نفت چین را به کمترین میزان خود در 20 سال گذشته برساند. اما با این وجود در حال حاضر واردات نفت چین در سطحی نزدیک به اوج خود در حال ادامه یافتن است.
شرایط بازار نفت عادی است؟
کوین سالومون، تحلیلگر شرکت استون ایکس در هفته جاری به رویترز گفت: «ظاهرا در بخش انرژی نبردی بین کسری عرضه غالب شده توسط اوپک‌پلاس و تهدیدهای ناشی از سویه دلتا کرونا در مناطقی که نرخ واکسیناسیون پایینی دارند، در جریان است.»
او همچنین در ادامه اضافه کرد: «رشد نرخ واکسیناسیون می‌تواند در آینده باعث افزایش تقاضای نفت در چنین مناطقی شود و در ماه‌های آینده می‌توان دوره‌های متناوب بهبود تقاضا در این مناطق را انتظار داشت.» بانک سوسیته جنرال نیز می‌گوید: «ما فکر می‌کنیم ارزش موجود در بازار نفت طی سال‌جاری، می‌تواند به سطح یک سال عادی و معمولی بازگردد، اما کلیت بازار نفت هنوز از بازگشت به یک وضعیت عادی و نرمال فاصله دارد.» این غول بانکی اروپایی با اشاره به افزایش رشد تولید ناخالص داخلی، تقاضای نفت و فرآورده‌های آن در ماه‌های اخیر، به مساله تقاضای سوخت جت به عنوان یکی از فاکتورهای تعیین‌کننده پرداخته است. آنها می‌گویند تقاضا جهانی برای سوخت جت، به‌رغم آن که در ماه‌های اخیر نشانه‌هایی از عادی شدن بروز داده، اما همچنان یک چالش برای کل بازار نفت خواهد بود.
با این وجود، هر دو شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت و برنت یک روز پس از اعلام خبر توافق جدید اوپک‌پلاس با افت شدیدی روبه‌رو شدند، هرچند هر دو آنها به سرعت بهبود یافتند. چنین امری بیانگر آن است که با وجود افزایش شیوع سویه دلتا کرونا، حداقل در برخی از بازارهای کلیدی مانند اروپا و ایالات متحده تصور می‌شود که انعطاف‌پذیری مناسبی در بخش تقاضا وجود دارد. برای مثال نیز می‌توان به افزایش سفرهای هوایی در ایالات متحده اشاره کرد یا در چین که نرخ بهره‌برداری از پالایشگاه‌ها به 8/ 14 میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح تاریخی آن است. روی هم رفته تصویر بازار نفت در حال حاضر پیچیده‌تر از یک ماه پیش است. این تصویر با در نظر گرفتن مخالفت‌ها با واکسیناسیون، کند بودن روند آن و موارد جدید ابتلا به بیماری کووید -19 در جهان پیچیده‌تر از هر زمان دیگری نیز می‌شود. در واقع می‌توان گفت که حتی بدون در نظر گرفتن عواملی مانند بازگشت احتمالی جریان نفت خام ایران به بازار جهانی، که در حال حاضر باید در قیمت‌ها مدنظر قرار بگیرد، باز هم بازار از شرایط عادی خود فاصله زیادی دارد و پیچیدگی آن بسیار بیشتر از گذشته است.
نفت در مسیر سود هفتگی
قیمت نفت خام اما روز جمعه به‌رغم آن که کاهش اندکی را ثبت کرد، همچنان در مسیر کسب یک سود هفتگی دیگر قرار دارد که با افزایش سریع تقاضا نسبت به عرضه امکان‌پذیر شده است. تا لحظه تنظیم این گزارش در ساعت 16:10 به وقت تهران، بهای نفت خام برنت در قراردادهای آتی برای ماه اکتبر با 20 سنت کاهش روبه‌رو شده و هر بشکه آن به قیمت 74 دلار و 90 سنت معامله می‌شود که نشانگر افت 3/ 0 درصدی این شاخص نفتی است. همچنین بهای هر بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدییت هم 20 سنت یا 3/ 0 درصد کاهش یافت و به 73 دلار و 42 سنت رسید. با این وجود هر دو شاخص اصلی نفت خام در بازار آتی در مسیر کسب سود هفتگی 2 درصدی هستند. تحلیلگران می‌گویند به‌رغم رشد موارد کرونا، به دلیل بالا بودن نرخ واکسیناسیون در بسیاری از مناطق، نیاز به اعمال قرنطینه و محدودیت‌های تردد کاهش شدیدی پیدا کرده و همین امر خطر رشد کرونا را برای بازار نفت کاهش می‌دهد. آنها همچنین به افزایش سریع مصرف بنزین و تولیدات صنعتی در هند اشاره کرده‌اند و می‌گویند این امر به معنای مقاومت بیشتر اقتصادها در برابر کووید-19 است. نظرسنجی جدید رویترز نیز نشان می‌دهد که قیمت نفت خام تا پایان سال با حمایت اقتصاد جهانی و بازگشت آهسته‌تر از حد انتظار نفت ایران، در حدود 70 دلار بر هر بشکه معامله خواهد شد که در صورت شیوع سویه‌های جدید کرونا می‌تواند با محدودیت‌های بیشتری مواجه شود.
