تب مالت، تهدید سلامتی (۲)

مشکل سرایت تب مالت

کشتارگاه‌های غیربهداشتی و ذبح دام‌های آلوده به تب مالت و مصرف گوشت آلوده در حین زایمان یا سقط حیوانات و یا از طریق جفت دام‌های آلوده که منجر به ابتلای دامداران و دامپزشکان می‌شود، از جمله راه‌های انتقال بیماری است. همچنین مصرف شیر و فرآورده‌های غیرپاستوریزه مثل پنیر تازه و بدون نمک، کره و خامه و ماست می‌تواند از راه‌های آلوده شدن به بیماری باشد؛ ولی انتقال بیماری از طریق مجاری تنفسی و خراش‌های پوستی و مخاط ملتحمه چشم کمتر شایع است. گفتنی است که بیماری تب مالت معمولا از انسان به انسان سرایت نمی‌کند.

در بیشتر موارد نیروهای فعال جامعه در سنین 15 تا 40 سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند؛ بنابراین علاوه بر تحمل هزینه‌های سنگین درمانی در فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی کشور اثر سوء می‌گذارد و نیروهای کارآمد جامعه را زمین‌گیر می‌کند.

عوارض تب مالت

از شایع‌ترین عوارض تب مالت می‌توان به ضایعات استخوان‌ها، تورم چرکی و درد مفاصل، مننژیت، هپاتیت و التهاب کیسه صفرا اشاره کرد. گاهی بیمار مبتلا به تب مالت دچار افسردگی و خمودگی می‌شود، به طوری که ممکن است با بیماران روانی اشتباه شود و به علت تشخیص نادرست در بخش روانپزشکی بستری شوند.

پیشگیری و کنترل بیماری

مهم‌ترین راه پیشگیری از بیماری آگاهی مردم از منابع این بیماری است.

با توجه به اینکه در روستاها و حتی در بعضی شهرها محل نگهداری دام در مجاورت خانه‌های مسکونی است، بهداشت و درمان، باید به عنوان یک ضرورت اقدام به جداسازی محل نگهداری دام از مناطق مسکونی نمایند. در غیر این صورت پیامدهای ناگوار دیگری نیز در پی خواهد داشت.

همچنین ایجاد کشتارگاه‌های استاندارد و نظارت دقیق دامپزشکان بر جداسازی دام‌های آلوده و ممانعت از کشتار غیرمجاز دام در کوچه و خیابان، که بدون کنترل صورت می‌گیرد، باید مدنظر قرار گیرد. به علاوه، معدوم کردن حیوانات آلوده و جنین سقط‌شده و جفت این حیوانات و ضدعفونی کردن محل نگهداری دام نیز یک اقدام ضروری است.

انجام آزمایش خون و همچنین آزمایش فرآورده‌های حیوانی اعم از شیر و گوشت در فواصل خاص، می‌تواند دامپزشکان را در تشخیص بموقع بیماری کمک کند.

واکسیناسیون و ایمن‌سازی دام‌ها نیز در سلامت دام و انسان تاثیر بسزایی دارد. به همین منظور پاستوریزه کردن فرآورده‌های شیر و یا جوشانیدن شیر به مدت 20 تا 30 دقیقه «باسیل بروسلا» را از بین می‌برد.

عوامل افزایش‌دهنده و خطر و راه‌های انتقال بیماری

کم‌خونی شدید یا سابقه جراحی معده و این قبیل مشکلات باعث کاهش اسید معده می‌شوند وجود اسید معده احتمال عفونت را کاهش می‌دهد. در افرادی که با حیوانات سروکار دارند، مثل کشاورزان، قصابان، دامپزشکان یا دامداران، همچنین مسافرت به مناطق آلوده احتمال ابتلا را بیشتر می‌کند.

به همراه این بیماری ندرتا عفونت قلب، استخوان، مغز یا کبد نیز دیده می‌شود. باید بیماری را بسیار جدی گرفت، چرا که در صورت ناکافی بودن مراقبت و درمان،‌ بیماری ممکن است مزمن شده یا باعث معلولیت شود. البته خطر انتقال و ابتلا به بیماری بروسلوز در انسان، با رعایت نکات بهداشتی و پرهیز از تماس با نسوج حیوانات مبتلای ذبح‌شده و یا عدم مصرف شیرهای غیرپاستوریزه، می‌تواند در محیط کاهش یابد.

پیشگیری

برای پیشگیری از ابتلا به تب مالت هیچ‌گاه نباید شیر غیرپاستوریزه از هر منبعی که باشد مصرف نمود. کسانی که با حیوانات سروکار دارند باید از دستکش، محافظ چشم، پیش‌بند و سایر وسایل محافظتی استفاده نمایند و همچنین توصیه می‌شود دام‌ها را بموقع واکسینه کنند.

درمان

اصولا تشخیص قطعی بیماری با آزمایش خون انجام می‌گیرد و درمان سه تا چهار هفته طول می‌کشد. درمان شامل یک دوره استراحت در منزل و مصرف آنتی‌بیوتیک است. معمولا لازم نیست بیمار از دیگران جدا شود. همچنین تمامی اعضای خانواده که از همان محصول لبنی استفاده کرده‌اند باید تحت معاینه و آزمایش قرار گیرند و افرادی که کاهش وزن قابل توجه دارند، بایستی کالری غذایی را افزایش دهند.

اقدامات اختصاصی شامل: تجویز تتراسیکلین همراه با استرپتومایسین است که میزان دارو و مدت درمان توسط پزشک مشخص می‌شود. همچنین کوتریماکسازول نیز اثرات مفیدی در درمان بیماری دارد.

از نظر اقدامات عمومی، در مرحله تب، بیمار باید استراحت کند و به اندازه کافی تغذیه شود. در حدود 75 درصد بیماران در مدت سه تا شش ماه کاملا بهبود یافته و کمتر از 20 درصد تا مدت یک سال آثار بیماری را دارند. لازم به یادآوری است که تب مالت به ندرت منجر به مرگ انسان می‌شود.

داروها

شامل آنتی‌بیوتیک برای مبارزه با عفونت، مثل تتراسیکلین برای حداقل سه هفته می‌باشد.

به علاوه، داروهای کورتیزونی برای کاهش پاسخ التهابی و در موارد شدید داروهای ضددرد برای درد عضلانی کاربرد دارد.

لازم است بیمار تا زمان برطرف شدن تب و سایر علائم در منزل استراحت کند و پس از آن تدریجا فعالیت‌های عادی خود را از سر گیرد.

رژیم غذایی مناسب در بیماری تب مالت

رژیم غذایی باید طوری تنظیم گردد که نیاز به پروتئین، انرژی و سایر مواد مغذی که در این حالت افزایش یافته است، برطرف شود. رعایت نکات زیر در رژیم غذایی این بیماران ضروری است:

برای خواندن بخش اول- تب مالت، تهدید سلامتی- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- تب مالت، تهدید سلامتی- اینجا کلیک کنید.