دکتر منوچهر قارونی؛ متخصص قلب و عروق
بیمار آقایی 48 ساله‌ای است که با تابلوی سرگیجه، سردرد در پشت سر و دوبینی و حالت تلوتلو خوردن و عدم تعادل و یک بار استفراغ در ساعت 2 بامداد به درمانگاه بیمارستان آورده می‌شود.
در معاینه قلب صدای سوم و چهارم و سوفل MR در کانون میترال و سوفل grade 6/2 در کانون آئورت سمع می‌گردد و mmHg 260/130=BP می‌باشد که فورا در بخش CCU بستری می‌گردد در فوندوسکپی ته چشم ادم پاپی ملاحظه می‌شود. برای بیمار سرم نیتروپروساید 3 میکروگرم در کیلوگرم در دقیقه شروع می‌گردد و فشارخون بیمار به 180/100 می‌رسد. بیمار صبح روز بعد در گزارش صبحگاهی باتشخیص Malignant Hypertention معرفی می‌گردد.
چه مکانیسمی در اثر فشارخون بدخیم در مغز پیش می‌آید که بیمار دچار ادم مغز می‌گردد؟
جریان خون در عروق تابع قانون اهم است: یعنی فلوی طبیعی نسبت مستقیم با فشار و نسبت عکس به مقاومت دارد و وقتی فشار بالا باشد جدار عروق با انقباض عضلات صاف مقاومت را بالا می‌برد تا جریان خون را ثابت نگه دارد ولی این افزایش مقاومت تا حدی می‌تواند انجام پذیرد و حتی فشارخون بیش از حد توان جدار رگ‌ها را بالا رود و در زیر این افزایش فشار تاب نیاورده و اصطلاحا Break down یا Slippege پیدا می‌کند و خون از داخل رگ وارد نسج مغز شده و ایجاد ادم مغزی می‌کند آنسفالیت هیپرتانسیون ایجاد می‌شود.
نکته مهم این است که بیمارانی که سال‌ها فشارخون بالا داشته‌اند و فشارخون آنها همیشه 230/110 mmHg بوده است به خوبی این فشار را تحمل می‌کنند زیرا در طول این سال‌ها جدار عروق مغز هیپرتروفی و عضلات صاف ضخیم شده‌اند و عروق قدرت تحمل پیدا کرده‌اند ولی در یک فرد سالم که ناگهان دچار کریز فشار خون می‌شود مانند زن حامله که دچار اکلامپسی شده است ممکن است تحمل فشارخون 180/110 mmHg را هم نداشته و زود به آنسفالیت و فشارخون بدخیم می‌رسد زیرا در این حالت جدار رگ‌های مغز عادت به تحمل اینچنین افزایش فشار را نداشته و عضلات صاف جدار عروق مغز زود Brake down پیدا می‌کنند.