پروژه های برجسته: من دلم خانه می خواهد! بهتر بگویم دلم این خانه را می خواهد! همین خانه که چنار چند ده‌ساله خشک‌شده مجاور ورودی اش هنوز هم پا برجاست! همین خانه که خط خوش نرده هایش سخن از اصالت دارد و به رهگذارن کوچه دلپذیر بودن زندگی را گوش زد می کند....من این خانه را می خواهم....که در انتهای پله هایش شمعدانی ها به انتظارم نشسته باشند... همین خانه که قدمت شصت ساله اش نشان از هویت معماری مدرن دوران معاصردارد....من دلم خانه می خواهد....دلم همین الفت خانه را می خواهد....
خانه ی الفت بازسازی خانه ی 60 ساله ای است که گروه طراحی نقش فیروز با طراحی بی نظیر نوید صالحی در آرامستان ظهیرالدوله به سرانجام رسید، با چیدانه همراه باشد تا باهم به گوشه و کنار این خانه ی بی نظیر سری بزنیم، پیش از آن که گوشه و کنار این خانه ی بی نظیر را به تماشا بنشینیم خالی از لطف نیست نظری بر چهره ی گذشته ی این خانه ی با اصالت باندازیم.
مشخصات عمومی پروژه خانه الفت
- نام پروژه: خانه الفت
- موقعیت: تهران، ایران
- دفتر معماری: گروه طراحی نقش فیروزه
- طراح: نوید صالحی
- همکار طراحی: محسن گلکار
- تاریخ: 1393
- مساحت: 260 مترمربع
- وضعیت: ساخته‌شده
- کارفرما: محمدحسین صالحی سورمقی، فریبا نصرتی
- سازه: نوید صالحی
- تاسیسات مکانیکی: حمید صمیمی
- تاسیسات الکتریکی: احمد رجبی
- اجرا: حسین غفاری
- اجرای قطعات فلزی و الحاقی: جواد درویش
- طراحی سیاه‌مشق: مجید قره‌زاده
- عکس: پدرام جعفربیگی، نوید صالحی
احیای خانه الفت، تجربه‌ایست در بازگرداندن حیات اجتماعی ـ کالبدی به اثری از دوره معماری مدرن ایران، دوره‌ای در حال فراموشی که امروزه بسیاری از بناهای مسکونی آن، به منظور ساخت آپارتمان‌ها و برج‌های نو، از میان می‌روند. این خانه، هم‌اکنون به صورت دو واحد مسکونی مجزا و یک دفتر معماری (نقش فیروزه)، به جریان زندگی خود در میان بناهای اطراف ادامه می‌دهد.
مالک کنونی، پس از سال‌ها زندگی آپارتمان‌نشینی، در سال 1391، تصمیم به تجربه زندگی به دور از دغدغه های روزمره ساختمان‌های چند واحدی را گرفت و به دنبال آن، اقدام به خرید خانه‌ای با قدمت بیش از 60 سال، در شرق آرامستان ظهیرالدوله کرد. در این راستا، اصلی‌ترین هدف طراحان از بازسازی، تأکید بر مفهوم "خانه یا محلی برای آسایش"، در عوض "مسکن یا مکانی برای گذران زندگی" بود؛ به عبارت دیگر، فراهم‌آوردن شرایط یک زندگی باکیفیت برای کاربر معاصر، در کالبد قدیمی. علاوه بر این، مالک بر استفاده حداکثری از فضاها و حفظ ساختار کلی بنا در صورت الحاق بخش‌های نو، تأکید دوچندان داشت.
احیای خانه الفت در طول یازده ماه، طی سه مرحله به انجام رسید: استحکام‌بخشی سازه و تغییر فضاهای داخلی، الحاق عناصر جدید به نمای خارجی، ساماندهی حیاط و فضاهای وابسته. مرحله اول، شامل اجرای یک شبکه سازه فلزی، منطبق بر سازه پیشین و فضاهای داخلی جدید بود. به موازات این عمل، سبک سازی بام طبقات در دستور کار قرار گرفت، چرا که به فراخور گسترش بنا، در هر دوره، لایه‌ای جدید به بام طبقات اضافه شده بود و بار اضافی بر ستون‌ها و دیوارها وارد می‌آمد.
در این پروژه سعی شده است تا به منظور کاهش هزینه تخریب و دیوارکشی مجدد، چینش فضاهای جدید بر مبنای محور برخی دیوارهای داخلی پیشین صورت پذیرد. بر اساس نقشه جدید، هر طبقه به دو عرصه خصوصی و عمومی تقسیم شده است و دسترسی طبقات به یکدیگر، توسط یک دستگاه پله و آسانسور شیشه‌ای الحاق‌شده به نما صورت می‌گیرد. برای تامین نور مناسب در عرصه خصوصی، با امتداد نورگیر بام تا طبقه اول، روشنایی به صورت طبیعی از داخل خانه تأمین شده و از اشراف واحدهای همسایگی مجاور به اتاق خوابها جلوگیری به عمل آمده است. به منظور دفع رطوبت سرویس‌های بهداشتی و تنظیم سرمایش و گرمایش هر طبقه در طول سال، در سطح بام، بازشوهایی بر نورگیر تعبیه شده است تا گردش هوا از طریق آن میسر شود.
طراحان با این ایده که نه تنها ساکنین، بلکه رهگذران از کیفیت بصری دل‌نشین تراس‌های خانه برخوردار شوند، بخش‌هایی از جان‌پناه تراس‌ها را حذف و با ورقه‌های فلزی برش‌خورده، حاوی خطوط نستعلیق و مضمون "دلپذیری خانه"جایگزین کردند و زیبایی هنر خوشنویسی را در طراحی خود جای داده اند.
مرحله دوم، با الحاق بخش‌های مورد نیاز به نما، از جمله یک دستگاه آسانسور هیدرولیکی و پله معلق پیش برده شد. به منظور رعایت قوانین شهرداری مبنی بر "عدم پیشروی از ارتفاع بنا" و نیز "احداث ساختار نوین در محدوده بخش‌های مسقف بنا"، یک دستگاه آسانسور جایگزین حجم پیش‌آمده جبهه شرقی نما شد، به‌گونه‌ای که در محدوده راهروی ورودی مسقف طبقه اول قرار گرفت. پله تراس طبقه اول از آن جهت که با حجم عظیم خود، میزان قابل‌توجهی از نور ورودی را مخدوش می‌کرد، حذف شد و به‌جای آن، یک دستگاه پله معلق به سازه اصلی بنا الحاق شد.
مرحله پایانی، به ساماندهی حیاط و سایر فضاها اختصاص یافت. دسترسی دشوار موتورخانه و تاسیسات که از دریچه‌ای در سطح حیاط، به صورت عمودی امکان‌پذیر بود، سبب شد تا دسترسی فضای نیم‌طبقه حیاط گسترش یابد و با حرکتی چرخشی به موتورخانه امتداد پیدا کند. این اقدام به گسترش نورگیری دفتر کار و کاهش قابل‌توجه رطوبت آن، کمک شایانی کرد.
قرارگیری خانه الفت در میان آپارتمان‌هایی که خود روزی خانه‌های ویلایی دوره مدرن معماری ایران بوده‌اند، سبب شده است تا عابران ناگاه با فضای خالی میان بناهای مرتفع اطراف ارتباط بصری پیدا کنند. مسلما قطع‌نکردن چنار چند ده‌ساله خشک‌شده مجاور ورودی خانه، در این اتفاق بی‌تاثیر نبوده است.
اگر در فضایی با دکوراسیون خلاقانه کار و زندگی می کنید و یا فضایی این چنینی را می شناسید،که پر از نشانه های شخصی شماست، تورهای چیدانه مشتاق است از شما و محل کار و زندگی تان عکاسی کند و آن را به مخاطبان چیدانه نشان دهد. اگر علاقه دارید که عکس های خلاقانه بیشتری از خانه های ایرانی برای ایده گرفتن ببینید خانه یا محل کار خود را با ما به اشتراک بگذارید!
مطالب بیشتر:موزه هنرهای معاصر تهران: جلوه ای مدرن از معماری سنتی ایران
ویلای افشاریه کرج، الهام از باغ ایرانی
بازسازی خانه دکتر دربهشتی با معماری اصیل ایرانی!
آپارتمان دلباز برای فرهنگ ایرانی در ساختمان صبای تهران!
بازسازی خانه ای در مصر و معماری کویری ایران
ایل خانه همنشینی مدرن خانواده ایرانی
مهمانسرای پدری، معماری امروزی با هویت ایرانی
منبع:معمار ایرانی؛ گردآوری شده در تحریریه چیدانه 