اوتیت‌ مدیا با افیوژن در کودکان

دکتر شاهرخ خوش سیرت؛ متخصص گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن

OME شایع‌ترین بیماری گوش در کودکان سنین قبل از مدرسه است. تقریباً 4ـ3 درصد کودکان فرم مزمن بیماری را دارند و عمدتاً هر دو گوش مبتلا می‌شود.

علایم بیماری

علایم التهاب حاد معمولاً در کودکان وجود ندارد. علامت اصلی، کاهش شنوایی است اما کودکان، به‌ندرت آن را بیان می‌کنند. تأخیر در تکامل گفتاری و زبان و اختلال ادراک ممکن است در موارد دوطرفه رخ دهد.

تشخیص

تشخیص با اتوسکوپی انجام‌پذیر است. پردة تیمپان اغلب ظاهر متراکم، ضخیم شده و گاهاً رترکته دارد. رنگ پرده ممکن است رنگ‌پریده، مایل به قرمز، مایل به زرد یا مایل به آبی باشد که به افیوژن بستگی دارد. اتوسکوپی پنوماتیک کاهش تحرک یا عدم تحرک پرده تیمپان را نشان می‌دهد.

تیمپانوگرام ثبت گرافیکی تحرک پرده تیمپان است که ممکن است یک منحنی مسطح (Flat) (تایپ B) و یا گاه قلة فشار منفی (تایپ C) در موراد خفیف یا حاد وجود داشته باشد.

تشخیص‌های افتراقی

سایر تشخیص‌ها در کودکان کمتر محتمل است اما کلستئاتوم پشت پرده تیمپان هنگامی که پرده، ظاهر غیرطبیعی دارد و یا بیماری یک سیر غیرمعمول دارد، باید مد نظر باشد.

عوارض

شایع‌ترین عارضه، اوتیت‌ مدیای حاد است.

درمان

 درمان فرم حاد یا تحت حاد به‌طور قابل توجهی در جهت بهبود تنفس از راه بینی و بهبود عملکرد شیپور استاش صورت می‌گیرد و ممکن است شامل استفادة کوتاه‌مدت از قطره‌های بینی ضداحتقان و داروهای مرطوب‌کننده و بهداشتی باشد. استروئیدهای موضعی گاه مفید هستند.ارزش آنتی‌بیوتیک‌تراپی مورد کنتراورسی است.تهویه گوش میانی، می‌تواند با وادار کردن بیمار به باد کردن بالون‌هایی توسط بینی، بهبود یابد.

ریسک ‌فاکتورهای اوتیت‌ مدیا تا حد امکان باید حذف گردد.درمان فرم مزمن OME هنگامی که کاهش شنوایی قابل توجه وجود دارد، جراحی است.پاراسنتز (برش پرده تیمپان) امکان دسترسی به افیوژن جهت آسپیراسیون را می‌دهد که به سرعت، شنوایی طبیعی را بازمی‌گرداند.

به‌طور معمول برش به‌طور خودبخود در طی 2ـ1 هفته بسته خواهد شد و اجازه تجمع مجدد مایع را خواهد داد. با گذاشتن VT (Ventilation tube) یا تیوب میرنگوتومی (Myringotomy tube) می‌توان از این امر پیشگیری کرد. این کار سبب ایجاد یک پرفوراسیون مزمن و امکان تهویه حفره تیمپان از میان کانال گوش خارجی می‌شود.تیوب میرنگوتومی سبب اختلال شنوایی نخواهد شد اما با ریسک عفونت گوش میانی از طریق کانال گوش همراه است.عمدتاً آدنوئیدکتومی در هنگام پاراسنتز انجام می‌شود.

پیش‌آگهی

OME یک‌طرفه پیش‌آگهی خوبی دارد و باید در عرض 3 ماه بهبود یابد.تا زمانی که شنیدن گفتار مختل نشده است، یک راهکار حمایتی به‌کار گرفته می‌شود. یافتن هوا در گوش میانی (حباب، سطح مایع ـ هوا) نشانه‌ای بر پیش‌آگهی خوب است چراکه عملکرد نسبی شیپور استاش را تأیید می‌کند.

یک پرده تیمپان پرفوره که بسیار ضخیم شده است و نشانه‌هایی که بیش از 3 ماه طول می‌کشند، نشان‌دهنده سیر طولانی در اغلب موارد است، در این موارد درمان سریع نامحتمل است و جراحی باید مد نظر باشد.