تغییرات جسمانی حاملگی

به قلم : سولماز دانشور نیک

تحریریه زندگی آنلاین : یکی از دغدغه‌های فکری زنان از ابتدای تصمیم‌گیری برای باردار شدن و انجام اقدامات لازم پیش از بارداری تا زمان بارداری، تلاش برای تحقق بارداری، اطمینان از موفقیت‌آمیز و بی‌خطر بودن کل روند و داشتن فرزندی سالم است، اما چطور می‌توان علائم و نشانه‌های بارداری را تشخیص داد و متعاقب آن، برنامه‌های زندگی را تنظیم نمود و دیگر گام‌های ضروری همچون خودمراقبتی، مراقبت‌های پزشکی و نحوه رویارویی با رویدادهای احتمالی در طول بارداری را به درستی برداشت. در زمان برقراری ارتباط خونی سلول تخم لقاح یافته با مادر، بدن زن از بارداری اطلاع یافته و به موجب دگرگونی‌های هورمونی شروع به تغییر و درگیرسازی بخش‌های مختلف بدن می‌کند. در این نسخه به 4 مورد و در نسخه بعد مجله به دیگر علائم مشخص‌کننده بارداری اشاره خواهیم کرد.

نشانه‌های اولیه

معمولا اولین علائم بارداری مطابق با تاریخ آخرین دوره قاعدگی و در همان چند هفته اول پس از باروری تخمک ظاهر می‌شوند که عبارتند از:

خستگی شدید، ضعف و رنگ‌پریدگی

خستگی شدید، احساس ضعف و رنگ‌پریدگی که گاه با خواب‌آلودگی نیز همراه است، در دوران بارداری به ویژه سه ماه نخست و همچنین اواخر آن از علائم شایع این دوران و نتیجه ازدیاد هورمون‌های پروژسترون و ریلاکسین ترشح شده از جفت می‌باشند. از دیگر دلایل این بی‌حالی و کمبود انرژی، به وجود آمدن اختلالات خواب، تهوع و استفراغ و کم‌خونی ناشی از فقر آهن در این دوران می‌باشد.

 بیشتر بخوانید:

8علامت زودرس بارداری

شیر دهی به نوزاد در این ساعات ممنوع!

افزایش دمای پایه بدن (BBT)

افزایش دمای پایه بدن بلافاصله پس از تخمک‌گذاری و باقی ماندن در همان سطح تا عادت ماهیانه بعدی یعنی یک افزایش ممتد بیش از 2 هفته یکی دیگر از علائم بارداری است که از طریق رسم نمودار دمای پایه بدن مربوطه جهت تعیین زمان تخمک‌گذاری مشخص می‌شود. دمای پایه به پایین‌ترین دمای بدن در یک دوره 24 ساعته گفته می‌شود و مقدار دقیق آن از طریق اندازه‌گیری صبحگاهی دمای بدن با دماسنجی حساس پس از بیدار شدن از خواب و پیش از نشستن در رختخواب که باید در دهان گذاشته شود، صورت می‌پذیرد. دمای پایه بدن پیش از تخمک‌گذاری بین حدودا 2/36 تا 5/36 درجه سانتیگراد می‌باشد، اما 2 تا 3 روز پس از تخمک‌گذاری به دلیل ایجاد تغییرات هورمونی تقریبا 2/0 تا 4/0 درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. این افزایش دما معمولا تا شروع عادت ماهیانه به طول می‌انجامد، اما اگر این افزایش به مدت یک یا دو روز ثابت نماند، احتمالا هنوز تخمک‌گذاری صورت نپذیرفته است. احساس تب و رسیدن دمای بدن به بیش از 38 درجه سانتیگراد در دوران بارداری یا توام شدن آن با علائم تنفسی فوقانی و علائم مشابه آنفلونزا، یا راش (ضایعه پوستی) و درد مفاصل که می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به عفونت‌های سیتومگالوویروس (CMV) به عنوان شایع‌ترین علت ناشنوایی مادرزادی، توکسوپلاسما (عفونت‌های مادرزادی، سقط‌جنین یا مرده‌زایی بدون علامت و خود بخودی) و پاروویروس (بیماری ویروسی مسری ایجادکننده کم‌خونی منتج شونده به سقط جنین یا تولد نوزاد مرده) باشد، نیاز به پیگیری پزشکی و قرار گرفتن تحت درمان در صورت لزوم دارد.

ترک‌های پوستی

پیدایش ترک‌های پوستی به ویژه روی شکم و باسن، بازوها، ران‌ها و پستان‌ها به دلیل افزایش اندازه بدن، قرمزی و برافروختگی ناشی از افزایش تولید خون، تیرگی پوست و تظاهر لکه‌های پوستی به نام ملاسما، ایجاد بثورات پوستی (دانه‌های گاه تاولی معمولا برجسته و قرمز) و خطوط تیره و گاهی مویی از زیر ناف تا ناحیه شرمگاهی، بروز جوش یا آکنه به خاطر ترشح چربی اضافی و اغلب خشکی پوست حاصل از کاهش قابلیت ارتجاعی و رطوبت پوست از دیگر عوارض بارداری محسوب می‌شوند که برای مبارزه با برخی از آنها می‌توان از روش‌های زیر بهره جست:

 کاهش مصرف نمک (کلا نمک در دوران بارداری باید بسیار کم و با احتیاط مصرف شود)؛

 نوشیدن آب به میزان کافی؛

کاهش مصرف مواد کافئین‌دار مانند چای، قهوه و ...؛

 به کارگیری صابون‌های خانگی فاقد عطر یا رنگ‌های شیمیایی و با پایه (بِیس) طبیعی مانند زیتون و نارگیل که حالت نرم‌کنندگی هم به پوست می‌دهند؛  

 پاکسازی روزانه پوست صورت با پاک‌کننده‌های طبیعی؛

 ماساژ پوست بدن با روغن‌های زیتون یا کانولای فرابکر و یا نارگیل به مدت 30 دقیقه در روز تا کاملا جذب پوست گردند؛

 استفاده از مرطوب‌کننده‌های پوستی طبیعی مانند روغن بادام و نارگیل به ویژه بلافاصله پس از خروج از حمام یا شستن صورت؛

 استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با SPF بالاتر از 30 (البته برای جذب ویتامین D و کلسیم مورد نیاز بدن باید روزانه به مدت 30 دقیقه بدون استفاده از کرم ضد آفتاب و به طور مستقیم از نور آفتاب در نواحی غیرحساس‌تری از صورت مانند پاها یا دست‌ها بهره جست)؛

 بهره‌گیری از دستگاه‌های بخور؛

 استفاده خوراکی و موضعی به عنوان ماسک از میوه‌هایی چون هندوانه، طالبی، خیار، سیب، موز، گلابی، پاپایا و آووکادو؛

  بیشتر بخوانید:

خطرناک‌ترین ماه‌های سال برای به دنیا آوردن نوزاد

حاملگی با تخمدان های پر از کیست

تکرر ادرار

یکی از شایع‌ترین نشانه‌های بارداری که حتی پیش از آگاهی یک خانم از بارداری‌اش بروز می‌کند، تکرر ادرار به علت جریان یافتن سریع خون به کلیه‌ها و در نتیجه پردازش مایع بیشتر توسط آنها و متعاقبا پرشدگی و انبساط سریع‌تر مثانه و نیازمندی به تخلیه برای قرار دادن فضای کافی در اختیار جنین در حال رشد و همچنین بی‌اختیاری ادرار در هنگام سرفه، عطسه یا حتی خنده و گاه تغییر حالت بدن از نشسته به ایستاده می‌باشد که به دلیل شل شدن ماهیچه‌های لگن و مثانه در این دوران رخ می‌دهد. یک خانم باردار باید بداند که در طول روز، آب کافی به بدنش برساند، به طوری که رنگ ادرار از زردی به سمت بی‌رنگی و شفافیت بگذارد. بدن برای انتقال مواد معدنی به شخص باردار و جنین، پر کردن مجدد مایع آمنیوتیک، دفع سموم و تخلیه بدن از باکتری‌های ایجاد کننده عفونت مجاری ادراری به آب نیاز دارد، بنابراین برای کاستن از دفعات بیرون‌روی از خوردن آب پرهیز نکنید. برای جلوگیری از بیرون‌روی‌های شبانه همیشه 2 تا 3 ساعت قبل از خواب، مصرف مایعات را محدود کنید و در صورت استفاده از مایعاتی به غیر از آب در طول روز حتما از طبیعی بودن آنها اطمینان حاصل کنید. اگر خانم‌های باردار در هنگام ادرار با سوزش مواجه شوند، باید از لحاظ عفونت مثانه یا مجاری ادراری بررسی شده و در صورت وجود آنها به درمان مبادرت ورزند.

 بیشتر بخوانید:

افسردگی پس از زایمان

سه سوال شایع مادران باردار