آیا عمل دیگری، با نتیجه بهتر جایگزین اعمال لیزیک و لازیک شده است؟
خیر. اگرچه تاکنون اعمال جدیدتری از عمل لیزیک و لازیک ابدع شده است، ولی هیچ یک قادر نبوده است که جایگزین این اعمال شود. لذا انجام این دو عمل که هر دو نیز با «لیزر اگزایمر» انجام می‌شوند، در سطح دنیا بسیار مرسوم و شایع می‌باشد.
کنترا اندیکاسیون‌های انجام عمل لیزیک
1- اصولا چه در اعمال سطحی (PRK و لازیک) و چه در اعمال عمقی خصوصا در عمل لیزیک، فرد نباید به بیماری خاصی مبتلا باشد. با توجه به اینکه بیماری، کراتوکونوس و قوز قرنیه، بسیار شایع است، لذا باید ضمن انجام بررسی‌های دقیق، وجود این بیماری‌ها در قرنیه رد شود، امروزه تشخیص نوع مخفی این بیماری نیز از طریق انجام معاینات امکانپذیر است.
2- لازم است که ضخامت قرنیه از استاندارد خاصی برخوردار باشد تا پس از عمل و اصلاح چشم و برداشتن لایه از سطح قرنیه، حداقل ضخامت استاندارد که بیش از 300 میکرون است، حفظ شود. براین اساس ضخامت قرنیه، فاکتور مهمی در انتخاب بیمار است.
3- عامل «سن» چندان حائز اهمیت نیست. ولی باید ثباتی در شماره چشم ایجاد شده باشد. با توجه به اینکه در ضمن پدیده رشد، شماره چشم فرد تغییر می‌کند، معمولا انجام این عمل در سنین کمتر از 18 سال توصیه نمی‌شود. در سن بالای 18 سال، نیز در صورتی که به مدت 6 تا 12 ماه شماره چشم ثابت شده باشد، این عمل قابل انجام است.
موارد استثنا: در کودکانی که دید یک چشمی دارند و خطر ابتلا به تنبلی چشم وجود دارد، انجام عمل به صورت درمانی توصیه می‌شود. در سنین بالا نیز تا زمانی که چشم سالم بوده و مبتلا به بیماری دیگری نباشد، این عمل قابل انجام است. (با افزایش سن و شروع بیماری‌هایی مانند آب مروارید، انجام این عمل توصیه نمی‌شود.)
شماره چشم و عمل لیزیک
در افراد نزدیک بین (معمولا از شماره 5/0 به بالا تا شماره 20) درخصوص انجام این عمل توسط دستگاه مشکلی وجود ندارد، اما درخصوص افرادی که دارای شماره‌های پایین (معمولا کمتر از شماره یک) هستند، از آنجا که در این گونه بیماران مشکل خاصی وجود ندارد، انجام عمل توصیه نمی‌شود.
در شماره‌های بالا هم، بستگی به ضخامت قرنیه و شرایط بیمار دارد؛ در صورتی که تمامی شرایط مساعد باشد و امکان عمل وجود داشته باشد، معمولا در شماره‌های 12-8 با توجه به نظر بیمار، توصیه به عمل می‌کنیم. در واقع انجام عمل، در شماره کمتر از 8، هیچگونه محدودیتی ندارد.
البته به بیمار توصیه می‌شود که از شماره 10 به بالا عمل را انجام ندهد زیرا در این حالت شانس برگشت چشم به حالت اولیه، بسیار بالا است. در افراد دوربین باید توجه داشت، در افراد دوربین تا شماره 10+، دستگاه قادر به اصلاح عیب چشم می‌باشد، ولی شماره‌های بالاتر از 5 را توصیه نمی‌کنیم، زیرا شانس برگشت چشم در این حالت بسیار بالا است. به علاوه کیفیت دید بیشتر دچار افت می‌شود.
راه‌حل مناسب، در افرادی که قادر به انجام عمل لیزیک نیستند کدام است؟
در افرادی که از نظر ضخامت قرنیه مشکل دارند و یا دارای محدودیت‌های مذکور در شماره چشم هستند، توصیه به عمل کاشت لنز (phakike) می‌شود. در این افراد، با تعبیه عدسی در چشم، که عمدتا در قسمت عنبیه فیکس می‌شود، در جهت رفع عیب چشم اقدام می‌شود.
در حالت دیگر، لنز در قسمت خلفی چشم، کار گذاشته می‌شود. (قبلا لنز در قسمت قدامی چشم کاشته می‌شد که به تدریج این عمل از رده خارج می‌شود.) ممکن است در برخی از بیماران، محدودیت شماره چشمی وجود نداشته باشد، ولی محدودیت عمق اتاق قدامی وجود داشته باشد، در این حالت راهی به جز استفاده از عینک وجود ندارد.
آیا رعایت رژیم غذایی، پس از انجام عمل لیزیک، در جلوگیری از برگشت چشم به حالت اولیه موثر است؟
تا به حال اثر تغذیه یا اثر رفتاری فرد در برگشت چشم به اثبات نرسیده است. تنها عامل موثر در این مورد، یکی شماره چشم و دیگری خصوصیت ژنتیکی فرد است. ممکن است برخی از رفتارهای شغلی، تاثیر مختصری داشته باشد ولی ثابت شده نیست. عمدتا پس از انجام عمل لیزیک، به بیمار توصیه می‌شود، چشم را فشار ندهد.
آیا استفاده از دستگاه‌های جدید، تاثیری بر نتیجه عمل دارد؟
خیر، متاسفانه گاه تبلیغاتی وجود دارد که با کاربرد دستگاهی خاص نتیجه عمل بهتر خواهد بود. در صورتی که تمامی دستگاه با لیزر اگزایمر کار می‌کند. براساس تجربه شخصی مشاهده می‌شود بین فردی که 15 سال پیش با دستگاه‌های قدیمی‌تر عمل کرده با فردی که اخیرا عمل شده تفاوتی در نتیجه عمل وجود نداشته و در هر دو حالت بیماران رضایت کامل دارند.
نوع لیزر از سال‌های گذشته تا به حال تغییری نداشته است. اصولا از لیزر نوع «آرگون فلوراید» استفاده می‌شود که طول موجی معادل «293» نانومتر ایجاد می‌کند.
البته اخیرا بر روی جامدات کار شده تا بتوانند از لیزری که از جامدات متصاعد می‌شود استفاده کنند، این مورد نیز وارد شده ولی نتایج حاصل از آن فعلا نیاز به تحقیق و بررسی‌های بیشتری دارد. ولی استفاده از دستگاه‌های جدید فقط جهت سهولت کار جراح، کاربرد بیشتری دارد.
برای خواندن بخش اول- اصلاح عیوب انکساری چشم با عمل لیزیک- اینجا کلیک کنید.