بهناز عباسی‌مقدم
انتخاب غذا
در دیدگاه طب سنتی، غذا فقط ماده‌ای نیست که برای پر کردن معده خورده شود، بلکه به علت تأثیر جسمانی و روانی روی بدن انسان جایگاه ویژه‌ای دارد. محققان طب سنتی با در نظر گرفتن آیات قرآن مطالبی را درباره طعام بیان می‌کنند. بسیاری از ما نمی‌دانیم چه می‌خوریم و به صرف ارزانی، در دسترس بودن و خوشمزگی غذا را مصرف می‌کنیم.
از دیدگاه آنان مردم سه دسته هستند. گروهی که تابع هوس خود بوده و حتی اگر مضرات ماده غذایی را بدانند باز از مصرف آن دست نمی‌کشند. بسیاری از جوانان غافل در جامعه ما از روی هوس چیزی می‌خورند و نمی‌دانند با مصرف آن ماده غذایی تا چه اندازه به جسم و روان خود صدمه می‌زنند.
گروهی دیگر چوب جهل و ناآگاهی خود را درباره مصرف بعضی مواد غذایی می‌خورند. مثال آن غذاهایی است که برای زیباتر کردن سفره یا خوشمزگی به وفور استفاده می‌شود، در حالی که ارزش غذایی ندارند. در مقابل، دسته سوم معیار قرآنی را رعایت نموده و با افزایش اطلاعات تغذیه‌ای خود انتخاب‌های صحیح را انجام می‌دهند و به قولی به صدای بدن خود گوش می‌دهند و مواد ناسازگار با طبع خود را مصرف نمی‌کنند.
یک مثال ساده، نوشیدن چای است. به گفته طب سنتی مزاج‌ها مختلف است و هر گیاهی برای مزاج بخصوصی مناسب می‌باشد، بنابراین نوشیدن چای برای همه مزاج‌ها مفید نیست. حال رنگ مصنوعی و افزودنی و قند و شکر فراوان که به این ماده اضافه شود، دیگر مضرات آن برای بعضی مزاج‌ها بیشتر می‌شود.
اقسام غذا از دیدگاه طب سنتی
غذاها اهمیت خاصی در حفظ سلامتی انسان دارند. از دیدگاه حکما، غذا علاوه بر اینکه انرژی لازم برای سوخت و ساز و ترمیم بافت‌ها را تأمین می‌کند، بر روی کل بدن اثرات مثبت و منفی از خود بر جای می‌گذارد و جسم و روان فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بنابراین دقت در انتخاب غذا برای تعادل مزاج اهمیت خاصی دارد.
همچنان که در سوره عبس آمده است: «فلینظر الانسان الی طعامه»، انسان باید با دقت به غذای خود بنگرد، از این‌رو در طب سنتی غذاها به مواردی دسته‌بندی شده‌اند که اهم آنها را به اختصار در ذیل آورده‌ایم و سپس جدول 18 گانه غذا را در ادامه مطلب مشاهده خواهید نمود.
لطیف: غذایی است که وقتی بدن روی آن اثر می‌کند، به سرعت هضم شده و مورد استفاده اندام‌ها قرار می‌گیرد و بدن آن را به سرعت آماده مصرف می‌کند. این دسته از غذاها برای افرادی که به تازگی از بیماری بهبود یافته‌اند یا افرادی که متفکر هستند و نمی‌‌خواهند مواد زائد در بدنشان تجمع یابد مناسب هستند، مثل زرده تخم‌مرغ عسلی.
کثیف: غذاهای درهم فشرده که بدن ما برای استفاده از این غذاها باید زحمت زیادی متحمل شود و مواد زائد آنها هم زیاد است. این گروه غذاها برای افرادی که کار زیادی انجام می‌دهند یا ورزشکاران مناسب است، مثل گوشت گوساله.
معتدل: برای افراد با مزاج معتدل و فعالیت متوسط مناسب است.
صالح الکیموس: بعضی غذاها بعد از هضم به میزان متناسبی اخلاط (دم و بلغم، صفرا و سودا) از آنها حاصل می‌شود و مزاج فرد را تغییر فاشح نمی‌دهند. در واقع کیموس خوب تولید می‌کنند.
فاسد الکیموس: غذاهایی که میزان کمی خون و یا میزان زیادی صفرا تولید می‌کنند که مزاج فرد را از حالت تعادل خارج می‌کنند و در صورت استفاده مکرر از آنها بیماری پدید می‌آید مثل سوسیس، کالباس، قارچ، پنیر و کشک...
برای خواندن بخش دوم- غذا زیر ذره‌بین طب سنتی- اینجا کلیک کنید.