آیت الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی، از پیشگامان مبارزه با رژیم پهلوی و از یاران نزدیک امام خمینی بود و نقش ویژه ای در ساماندهی مبارزه در تبریز داشت که توسط گروهک فرقان ترور شد و به شهادت رسید. این روحانی مبارز در کنار فعالیت ها سیاسی - فرهنگی، دارای ویژگی های و تعهدات شخصی نیز بود که از وی چهره ای ممتاز ساخته بود.
رفتار با اطرافیان
رفتار و منش آیت الله قاضی طباطبایی در خانه و با همسر و فرزندانش، می تواند نمونه و الگویی برای اخلاق اسلامی باشد. رفتار و کردار و برخوردهای حساب شده و سنجیده وی آینه اخلاق اسلامی است. نسبت به فرزندان خود مهربان بود و از اظهار محبت به آنها دریغی نداشت. وی تنها پدر نبود، بلکه مربی و معلم دلسوز و دوستی صمیمی و نزدیک برای فرزندانش بود. وجودش برای اهل خانه موجب آرامش بود و کلام دلنشینش صفای منزل را دو چندان می ساخت.
وی با همسر و فرزندانش هرگز به درشتی و خشونت رفتار نکرد. حتی زمانی که در بحرانی ترین روزهای زندگیش بود و ناملایمات و مشکلات اجتماعی و سیاسی بسیاری را بر دوش می کشید، همیشه آثار خستگی و دلتنگی را در بیرون خانه می نهاد و با چهره ای آرام و متین به خانه پا می گذاشت. برخورد متواضعانه و محترمانه و در عین حال حساب شده و حکیمانه اش اهل خانه را هر چه بیشتر به رعایت خلق و خوی اسلامی تشویق می کرد. در مقابل رفتار اهل خانه هرگز واکنش و پاسخی شتاب آلود نداشت.
تنها موضوعی که بیشتر مورد حساسیت وی بود و در صورت لزوم، با بهره گیری از اصول صحیح تربیتی تذکرمی داد، انجام وظایف شرعی و حفظ شئونات اسلامی از جانب خانواده اش بود؛ آن هم به گونه ای که شایسته یک خانواده مذهبی و زیبنده همسر و فرزندان عالمی چون او بود.
تأکید بر نماز اول وقت
آیت الله قاضی در ابعاد فردی نیز خصوصیاتی داشتند که نمونه کامل مسلمانِ متخلّق به اخلاق اسلامی بود. بر اقامه نماز در اول وقت تأکید داشت. نمازهایش را اول وقت به جای می آورد، فرزندانش را نیز به این عمل ارزشمند سفارش بسیار می کرد، در واقع فقط به دیگران نمی گفت، بلکه خود نیز بر گفته اش عامل بود.
نماز شب، تهجد و شب زنده داری را ترک نمی کرد. وقتی در تفسیر خطبه حضرت علی (ع) از شیعیان یاد می کند آن روایت مشهور را ذکر می کرد که شیعیان ما (اهل بیت) زاهدان شب و شیران روز هستند. خود وی مصداق روایت فوق بود.
آداب معاشرت و تقید به آراستگی و پاکیزگی
شهید قاضی به نظافت و پاکیزگی اهمیت فوق العاده ای می داد. در تمام مسایل از جمله پوشیدن لباس، پوشیدن کفش، غذا خوردن و سایر موارد روزمره شان حتی طرز مطالعه، نحوه نگاه داشتن کتاب، کتابداری، نوشتن و خلاصه در همه چیز نظافت را مراعات می کردند.
از جمله مواردی که ایشان به آن اهمیت می داد، نحوه نشستن و برخاستن بود. در هر مجلسی که می رفت، چهار زانو می نشست و مواظب بود که عبا از دوشش نیفتد. برای او کهنه بودن لباس مطرح نبود، بلکه فقط به تمیزی و پاکیزگی آن توجه خاصی داشت.
ساده زیستی
شهید قاضی عقیده و التزام عملی به ساده زیستی و ساده پوشی داشتند تا جایی که علی رغم توانایی بالای مادی، در سطح بسیاری از مردم عادی و حتی محروم می زیست؛ از اشرافیت و تجمل گریزان بود. وی با مردم زندگی می کرد. از نزدیک با مسایل و مشکلات مردم آشنا بود. افراد کم بضاعت و محروم تبریز، در مواجه با وی احساس حقارت و کوچکی نمی کردند. در خانه وی بر روی همه باز بود. هر کس کاری داشت، بدون مانع پیش او می رفت.
حق شناسی
حق شناس و قدردان بود. نیکی و خدمت اگرچه اندک را بسیار بزرگ جلوه می داد و فراموش نمی کرد. با سخاوت تمام در صدد بود که خوبی و نیکی اشخاص را نسبت به خود یا اسلام و یا مردم جبران و مورد تقدیر و تشکر قرار دهد. این از صفات مردان خداست که بدی خَلْق را فراموش می کنند، ولی خدمت و احسان را ارج قایل شده به طریقی از آن سپاسگزاری می کرد تا همگان جذب اخلاق اسلامی شده، در عمل پایبند آن شوند. وی به هیچ کس اجازه نمی داد که دستش را ببوسد و اگر کسی به این قصد دست او را می گرفت به شدت دست خود را عقب می کشید.
تلاش برای رفع مشکلات مردم
ویژگی جالب توجه ایشان در بعد اجتماعی که می تواند سرمشق مسئولان باشد تلاش و اقدام عملی در رفع مشکلات مردم بود. او درباره مسایل اخلاقی سخنرانی نمی کرد بلکه با عمل خود به اخلاق اجتماعی اسلامی عینیت می بخشید، از جمله فعالیت گسترده ای در تهیه خانه برای مستضعفان و محرومان تبریز داشت و در این تلاش بیش از دویست خانواده را صاحب خانه کرده بود.
غیرت دینی
تعصب و غیرت دینی او در مسایل اجتماعی و اعتقادی چنان بود که در پاسخ دادن و واکنش نشان دادن در برابر امور خلاف دین، کمترین تردیدی به خود راه نمی داد. اگر شخصی به او بی احترامی می کرد براحتی می گذشت لیکن در برابر مسایل دینی و مذهبی و بی احترامی به اهل بیت معصومین(ع) هیچ گاه اغماض نمی کرد. این گونه مسایل بود که وی را می شوراند.
