B۱۲ ویتامین همه کاره!

دکتر مهسا امیدیان : پزشک عمومی ؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

تحریریه زندگی آنلاین : ویتامین B12 برای عملکرد صحیح سیستم عصبی و انجام تقسیم سلولی ضروری و لازم است. علاوه بر آن ویتامین B12 نقش مهمی در تجزیه و هضم کربوهیدرات مصرفی در رژیم غذایی و کمک به آزاد شدن انرژی موجود در آن‌ها دارد.

علائم شایع کمبود ویتامین B12

احساس خستگی و ضعف (به دلیل اختلال در آزاد شدن انرژی از کربوهیدرات‌های مواد غذایی مصرفی)

 کم‌خونی (به دلیل اختلال در تقسیم سلول‌های خونی)

 گزگز شدن و سوزش دست و پاها و بی‌حسی اندام‌ها (به دلیل اختلال در عملکرد سیستم عصبی)

 افسردگی (به دلیل اختلال در عملکرد سیستم عصبی)

 گیجی (به دلیل اختلال در عملکرد سیستم عصبی)

 بیشتربخوانید:

علائم هشدار دهنده کمبود ویتامین ب 12 در زنان

ویتامین B12 و علائم طولانی مدت کرونا

برخی علائم بیماری کرونا می‌توانند طولانی‌مدت باقی بمانند، یعنی حتی پس از بهبودی نسبی و گذراندن دوره حاد بیماری، برخی از علائم تا مدت‌ها ماندگار هستند. این ماندگاری برخی از علائم حدود 3 تا 9 ماه می‌تواند ادامه‌دار باشد و بیشتر در خانم‌های جوان و افرادی که با شدت زیادی مبتلا شده‌اند، دیده می‌شود.

2 مورد از علامت‌های طولانی مدت کرونا، خستگی و مشکلات شناختی هست. استفاده از مکمل ویتامین B12 زیر نظر پزشک برای کاهش این دسته از علائم طولانی مدت کرونا توصیه می‌شود.

منابع غذایی حاوی ویتامین B12

گوشت قرمز، مرغ و ماهی

جگر

تخم مرغ

شیر و سایر فرآورده‌های لبنی

 بیشتربخوانید:

دانستنی های مهم درباره ویتامین B6

گروه‌هایی که در معرض کمبود ویتامین B12 هستند

افراد سالمند (15 درصد از افراد بالای 65 سال دچار کمبود این ویتامین هستند) دلیل کمبود این ویتامین در سالمندان کاهش ترشح اسید معده و کاهش جذب این ویتامین از منابع غذایی است.

 افرادی که بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسروز یا کرون دارند.

 مبتلایان به بیماری سلیاک (بیماری خود ایمنی است که منجر به عدم تحمل گلوتن موجود در گندم می‌شود).

 افرادی که دراز مدت داروی کاهنده قند خون متفورمین مصرف می‌کنند نیز در معرض کمبود ویتامین B12 هستند. به همین دلیل توصیه می‌شود که افرادی که تحت درمان درازمدت با این دارو هستند، از نظر وضعیت ویتامین B12 بررسی و در صورت لزوم مکمل‌یاری برای آن‌ها انجام شود.

 افرادی که گیاه‌خوار مطلق هستند (چون منابع این ویتامین حیوانی است).

  افرادی که دراز مدت داروهای مهار کننده ترشح اسید معده مصرف می‌کنند. داروهای مهار کننده ترشح اسید معده مانند امپرازول و فاموتیدین باعث کاهش جذب برخی ویتامین‌ها از جمله ویتامین B12 می‌شوند.

برای جلوگیری از کمبود، به کسانی که این داروها را مصرف می‌کنند توصیه می‌شود منابع غنی از ویتامین B12 مانند تخم‌مرغ، شیر و سایر محصولات لبنی به میزان کافی مصرف کنند و در صورت نیاز زیر نظر پزشک مکمل‌یاری انجام دهند.

 افرادی که عمل جراحی معده (جراحی بای پس معده) برای لاغری انجام داده‌اند. سلول‌های دیواره معده فاکتوری به نام فاکتور داخلی ترشح می‌کنندکه به جذب ویتامین B12 کمک می‌کند. افرادی که عمل جراحی معده برای لاغری انجام داده‌اند امکان دارد در معرض کمبود این ویتامین باشند. در این افراد بررسی سطح این ویتامین ضروری است تا در صورت کمبود مکمل‌یاری انجام شود.

 افرادی که عفونت‌های گوارشی با کرم نواری پهن دارند.

افرادی که مبتلا به کم‌خونی پرنیشیوز هستند. فاکتور داخلی که از سلول‌های معده ترشح می‌شود به جذب ویتامین B12 کمک می‌کند. در بیماران مبتلا به کم‌خونی پرنیشیوز آنتی‌بادی علیه این فاکتور و سلول‌های سازنده این فاکتور ساخته شده و مانع جذب این ویتامین در قسمت‌های انتهایی روده کوچک می‌شود. این بیماری معمولاً با دیگر بیماری‌های خود ایمنی دیگر همراه است.

 بیشتربخوانید:

علل کمبود ویتامین B12 (قسمت سوم)

کمبود ویتامین B12 و کم‌خونی

کمبود ویتامین B12 یکی از علل یکی از انواع کم‌خونی به نام کم‌خونی مگالوبلاستیک می‌باشد. دو علت دیگر کم‌خونی مگالوبلاستیک شامل کمبود فولات (ویتامین B9) و سندروم میلودیسپلازی است. گاهی در بیماران مبتلا به کم‌خونی مگالوبلاستیک هر دو ویتامین B12 و فولات (ویتامین B9) دچار کمبود هستند و باید مکمل‌یاری برای هر دو ویتامین زیر نظر پزشک انجام شود.