دکتر محمد رادفر؛ دکترای عمومی داروسازی، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی، دکتر ودیعه بیگی خوزانی؛ دکترای عمومی داروسازی
هدف اصلی از درمان دارویی نقرس کاهش سطوح اسید اوریک سرمی، کاهش و کنترل علائم حملات حاد بیماری می‌باشد که برای این منظور داروهای مختلفی کاربرد دارد.
از جمله داروهای مورد استفاده می‌توان به NSAIDs یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایندومتاسین و ناپروکسن و ...، کورتیکواستروئید‌ها (کورتون‌ها)، آلوپورینول، کلشی سین، پروبنسید، سولفین پیرازون، راسبوریکاز، پگلوتیکاز، فبوگزوستات اشاره کرد.
این داروها با چند مکانیسم شامل مهار آنزیم گزانتین اکسید از جهت کاهش تولید اسید اوریک و مهار سایر آنزیم‌های دخیل در تولید اوره مثل اورات اکسیداز، افزایش دفع اسید اوریک و اورات و مهار باز جذب اسید اوریک در کلیه از بروز یا پیشرفت آتریت نقرسی و نفروپاتی ناشی از اسید اوریک جلوگیری می‌کند.
این داروها علاوه بر اثرات درمانی ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی شوند که به‌اختصار به آن اشاره می‌شود.
داروی کلشی سین انتخاب درمانی مناسب برای بیمارانی است که مصرف NSAID ها در آن‌ها ممنوعیت داشته یا قادر به تحمل آن‌ها نیستند.
اثرات جانبی داروی کلشی سین شامل اسهال شدید، دردهای شکمی، خونریزی گوارشی، راش‌های پوستی و اختلالات کلیوی و کبدی، اختلالات مغز استخوان و آگرانولوسیتوز، ترومبوسیتوپنی و آنمی آپلاستیک، ممکن است بیماران را مجبور به توقف مصرف دارو کند.
سایر داروهای ضد نقرس هم تقریباً با شدت و ضعف همین علائم را در بیماران مصرف‌کننده ممکن است ایجاد کنند.
کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزولون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون و ... انتخاب درمانی مناسب برای بیمارانی است که قادر به تحمل NSAID ها و کلشی سین نیستند.
کورتون ها عوارض جانبی بسیار زیادی دارند و دوره درمان با این داروها باید کوتاه و تحت نظر پزشک صورت گیرد که شامل عدم تحمل به گلوکز و ایجاد دیابت، فشارخون بالا، تغییر الکترولیت‌ها، ضعف سیستم ایمنی بدن و افزایش خطر عفونت می‌باشد.
در مورد داروی پروبنسید نکته قابل‌توجه این است که مصرف این دارو در افراد دچار فاویسم ممنوع است.
در مورد تمام داروهای ضد نقرس همیشه این نگرانی وجود دارد که بعد از کاهش علائم بیماری، احتمال عود نقرس، اختلال عملکرد کبد و رویدادهای قلبی عروقی ایجاد شود بنابراین بیماران در حین درمان باید سایر داروهای مصرفی هم‌زمان، چه نسخه‌ای و چه OTC و داروهای گیاهی و بیماری‌های هم‌زمان را به پزشک معالج اطلاع دهند تا بهترین پروتکل درمانی برای بیماری آنان انتخاب شود.
مکمل‌های بسیاری در درمان نقرس استفاده می‌شوند که مستندات علمی زیادی، مانند داروهای تأییدشده برای این بیماری، از آن‌ها در دسترس نیست اما اثرات درمانی خوبی را در بیماران نقرسی نشان داده‌اند.
از این دسته می‌توان به مکمل‌های امگا 3، مکمل زردچوبه، مکمل‌های شامل بلوبری و کرن بری، مکمل‌های حاوی بروملین، قرص‌های حاوی سیر اشاره کرد.
داروهای گیاهی هم در درمان و کنترل نقرس می‌توانند مؤثر باشند. داروهایی مانند کپسول‌های نرم لیموترش و گیاهانی مانند زنجبیل، مرزه، شنبلیله، بومادران، کرفس، خارخاسک، زرشک،
برگ درخت گردو و ... برای این منظور استفاده می‌شوند.
نکته بسیار مهم در مورد گیاهان ضد نقرس خصوصاً گل حسرت یا سورنجان عدم مصرف خودسرانه آن‌هاست که ممکن است باعث مسمومیت‌های شدید و حتی مرگ شوند.
