اولین ۱۶ آذر پس از حسن روحانی چگونه خواهد بود؟

سرویس سیاست مشرق* - در سال‌هایی که حسن روحانی، رئیس جمهور نبود، مراسم‌های روز دانشجو با حضور مقامات مختلف از جناح‌های مختلف در دانشگاه‌های مختلف و جمع‌های متفاوتی از دانشجویان برگزار می‌شد؛ حالا هم در اولین سالی که او نیست، پیش بینی‌های لازم برای چنین مراسم‌هایی در روز دانشجو شده است. این میان، فقط می‌ماند ادعاهای روحانی که می‌گفت روز دانشجوی دولت من متفاوت است.

16 آذر سال 94، بیش از دو سال از آغاز ریاست جمهوری حسن روحانی می‌گذشت و او سومین سالی بود که در مراسم روز دانشجو حضور می‌یافت. آن سال او در مراسم روز دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف حضور یافت و در بخش پایانی از سخنانش جملات جالب توجهی بر زبان آورد؛ حداقل آنکه در آن اوایل دولت‌های 8 ساله روحانی که شاید هنوز همه ابعاد غرورش و تلاشش برای مصادره به مطلوب هر امری و منحصر بفرد نشان دادن کذایی عملکرد خود و دولتش، عیان نشده بود، جالب توجه به نظر می‌رسید.

او در دانشگاه شریف گفت که «همه آن چه به من گفته می‌شود این است که فضای دانشگاه سال 94 نسبت به 92 زمین تا آسمان فرق کرده است. ممکن است هنوز هم فضا امنیتی باشد، من نمی پسندم. ما فضای امن می‌خواهیم؛ نه فضای امنیتی. من از شما می‌پرسم سال 90 و 91 به راحتی می‌توانستید برای 16 آذر اجتماع داشته باشید؟ الان سال 93 و 94 همه دنبال 16 آذر هستند. زمانی بود کسی جرات نمی‌کرد بگوید جنبش دانشجویی؛ از این کلمه می‌ترسیدند.»!

او در مراسم روز دانشجوی سال 98 که با دو روز تاخیر در دانشگاه فرهنگیان برگزار شد، ادعا کرد که «شما 16 آذرهای قبل از این دولت را ببینید، آیا به این گرمی و پرشوری بود؟»دو نکته در سخنان حسن روحانی جالب بود؛ اول آنکه او می‌گفت قبل از ریاست جمهوری او کسی جرات نمی‌کرد بگوید جنبش دانشجویی! او می‌گفت که در سال‌های قبل از ریاست جمهوری او، دانشجویان نمی‌توانستند برای 16 آذر اجتماع داشته باشند.

آرشیو مراسم‌های دانشجویی قبل از او موجود است. حتی در سال‌های قبل از او، آنقدر آزادی وجود داشت که دانشجوی مخالف، در مراسم دانشجو و مقابل چشم رئیس جمهور، عکس رئیس جمهور را با فندکی در دست به آتش کشید! تنها باری که قبل از ریاست جمهوری حسن روحانی با دانشجویان در 16 آذر به تندی سخن گفته شد، به 16 آذر سال 83 و آخرین سال ریاست جمهوری سید محمد خاتمی برمی‌گردد. وقتی که دانشجویان منتقد دولت اصلاحات را به داخل سالن راه نداده بودند. وقتی که خاتمی توسط دانشجویان تندروهای اصلاح‌طلب، برای برآورده نشدن خواسته‌هایشان مورد اعتراض قرار گرفت و بر سر آنان فریاد کشید که می‌دهم بیرون‌تان کنند!

روحانی حافظه ضعیفی نداشت و ندارد؛ اما شانتاژهای غیرصادقانه در مورد هر کسی که از جناح او و حامی‌اش نبود، روال همیشگی‌اش بود. دوم آنکه او می‌گفت فضای دانشگاه دیگر امنیتی نیست و آزادی دانشجوها در این دولت اوج گرفت. اما نکته مهم این است که کدام دانشجوها و کدام مقامات برای برگزاری مراسم روز دانشجو در دولت روحانی آزاد بودند؟ همه مقامات و همه دانشجوها یا فقط مقامات و دانشجوهای حامی او؟

برای پاسخ به سوالات فوق، به این خبر مربوط به 16 آذر 93 (دومین روز دانشجوی دولت روحانی) توجه کنیم: «خبر لغو سخنرانی ها و برهم زدن برنامه تشکلهای انقلابی، از روز گذشته مکرر به گوش می رسد. از حسین شریعتمداری و رسایی، تا نبویان و فضلی نژاد و حتی همسر شهید علیمحمدی از چهره هایی بودند که مراسم سخنرانی و حضورشان در بین دانشجویان لغو شد.»و حتی این توصیف از مراسم سخنرانی خود روحانی در 16 آذر 93: «امروز روحانی در روز دانشجو به دانشگاه رفت، اما هیچ کس به او انتقاد نکرد. آنطور که اخبار مراسم 16 آذر رییس جمهور حکایت می کند، افرادی مشخص که از حامیان دولت و منتسب به تشکلهای اصلاح طلب بودند در مقابل حسن روحانی زبان به ستایش گشودند از وضعیت کشور.   و دانشجویان منتقدی که می خواستند حرف دل مردم کوچه و بازار را از گرانی ها و تبعیض ها، از کوتاهی دولت در مبارزه با مفاسد اقتصادی و چه و چه بزنند، از سخنرانی منع شدند. بسیج دانشجویی نیز صبح امروز در اعتراض به عدم صحبت اتحادیه های دانشجویی، از صحبت در مقابل رییس جمهور انصراف داد. پیش از این چهار اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل، جامعه اسلامی دانشجویان، دفتر تحکیم وحدت و جنبش عدالتخواه دانشجویی به دلیل تنگ نظری های موجود از حضور در مراسم دولتی 16 آذر انصراف دادند.»

این خبر از روز دانشجوی سال 92 (اولین روز دانشجوی ریاست جمهوری روحانی) جالب توجه است: «رئیس‌جمهور، حسن روحانی در اولین حضور 16 آذر خود در دانشگاه، در حالی از حق دانشجویان برای نقد دولت سخن گفت که از قبل اعلام شده بود، نماینده هیچ یک از تشکل‌های دانشجویی حق ایراد سخنرانی مقابل رئیس‌جمهور را نخواهد داشت! روز جمعه اعلام شده بود سخنرانی نماینده‌های تشکل‌های دانشجویی در مقابل رئیس‌جمهور لغو شده است و از همین رو پنج تشکل دانشجویی با صدور بیانیه‌ای نسبت به آن اعتراض کردند.»

16 آذر 1400چگونه خواهد بود؟

کرونا وضعیت مراسم‌های روز دانشجو را هم بهم زد. با این حال، امسال گویا قرار است مراسم‌هایی برگزار شود. در ادامه به برخی از برنامه‌های اعلام شده توسط دانشگاهها و تشکل‌های دانشجویی که با حضور مسئولان در روز دانشجو برگزار می شود، اشاره می‌شود. آیین بزرگداشت روز دانشجو در دانشگاه صنعتی شریف با عنوان «صریح، شفاف، دانشجویی» با حضور  سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ساعت 10 روز 16 آذر به همت بسیج دانشجویی این دانشگاه برگزار می شود.

حجت الاسلام اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، نیز روز دوشنبه 15 آذر میزبان جمعی از نمایندگان دانشجویی در دفتر قوه قضائیه است. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز ساعت 9 دوشنبه 15 آذر در دانشگاه شهید بهشتی حضور یافت.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران، ساعت 14 روز سه‌شنبه 16 آذر در جمع دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس حاضر می شود. دانشگاه علامه طباطبایی روز 16 آذر، میزبان پدر و مادر شهید «ابراهیم قائمی»، شهید تازه شناسایی شده مدفون در این این دانشگاه پس از 39 سال گمنامی خواهد بود. همچنین بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی ساعت 10 روز 16 آذر نشستی را با حضور معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور در حوزه زنان برگزار خواهد کرد.

منتظری، دادستان کل کشور، ساعت 14 دوشنبه 15 آذر در واحد تهران جنوب دانشگاه آزاد اسلامی به سوالات دانشجویان پاسخ می دهد. محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس جمهور روز ساعت 14 روز چهارشنبه 17 آذر در دانشگاه شهید بهشتی حضور می یابد. دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز فردا نشستی را با موضوع افزایش ظرفیت پزشکی و چالش های آن با حضور شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی برگزار می کند. همچنین کنگره شهدای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران صبح روز سه شنبه 16 آذر با حضور رئیس بنیاد شهید، سردار فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران و رئیس دانشگاه آزاد در واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد برگزار می شود.

در سال‌هایی که حسن روحانی، رئیس جمهور نبود، مراسم‌های روز دانشجو با حضور مقامات مختلف از جناح‌های مختلف در دانشگاه‌های مختلف و جمع‌های متفاوتی از دانشجویان برگزار می‌شد؛ با همان حواشی معمول دانشجویی که مراسم را سرشار از شور و شعار و کف و هورا و تقبیح و تخطئه می‌کند که الزاماً مورد تایید نیست، اما فضای دانشجویی همین است. حالا هم در اولین سالی که او نیست، پیش بینی‌های لازم برای چنین مراسم‌هایی در روز دانشجو شده است. این میان، فقط می‌ماند ادعاهای روحانی که روز دانشجوی دولت من متفاوت است. آن هم البته دیگر جالب توجه نیست؛ او از این ادعاهای کذایی زیاد داشت.

** کبری آسوپار/ روزنامه نگار