عصرایران : در چند روز گذشته یک سکانس از سریال جزیره در میان شبکه های مجازی بسیار بحث برانگیز شد. سکانسی که معلوم است میترا حجار یک دیالوگ را از روی متن میخواند و همان را هم غلط میخواند و تصحیح دوباره آن را هم میبینیم.
این صحنه چنان موقعیت گروتسک و تکان دهندهای است که نمی دانیم باید به دیدن آن بخندیم یا گریه کنیم؟ به قولی مرزهای توهین به مخاطب یا به شعور مخاطب واقعا جابجا شده است.
جدای از بحث تکنیک بازیگری، بی روح بودن دیالوگ و ادا رباتیک آن یک نکته خیلی جالب توجه این است که چرا این گاف عجیب به نسخه نهایی پخش شده از سریال رسیده است؟ یعنی در تمام این سیستم عریض و طویل ساخت و پخش سریال جزیره یک نفر هم این اشتباه را ندیده است؟
سازنده جزیره یکی از معروفترین سریال سازان کشور است: سیروس مقدم سازنده مجموعههای پایتخت و بسیاری سریالهای دیگر تلویزیون، تهیه کننده آن هم منوچهر محمدی است که او هم سابقهای طولانی در سینمای ایران دارد! پس با غیرحرفهای ها یا تازه کارها روبرو نیستیم! اما چه اتفاقی افتاده است؟
اتفاقا مشکل همین جاست با کسانی روبرو هستیم که هیچ انگیزهای برای تولید یک اثر متفاوت و خوب ندارند. فقط آمدهاند تا یک سریال دیگر بسازند و ...
در انتشار خبر این اتفاق ذکر شده بود گاف تدوینگر سریال جزیره، ولی واقعیت این است که این فراتر از گاف تدوینگر است، کیوان کثیریان (منتقد سینما) در صفحه اینستاگرامش به درستی نوشت:
«من تا حالا درباره سریالهای نمایش خانگی به چند دلیل مشخص اظهارنظر نکردم؛ این یکی ولی دیگر توهین آشکار به مخاطب و به هنر تصویر است. درباره کیفیت بسیار بسیار نازل فیلمنامه و کارگردانی و بازی نباید چیزی گفت. هیچ چیز. هیچ چیز.
حالا اینجا: بازیگر متن را حفظ نکرده. فیلمنامه رو روی میز جلوی روی ایشون گذاشتن. دیالوگ رو یادش میره، جاش میگه؛ خواهد خواست. زیرچشمی اما به طرز تابلویی به فیلمنامه نگاه می کنه. نفس عمیقی میکشه و دیالوگ توی فیلمنامه رو میگه. دوباره به فیلمنامه نگاه میکنه و بقیهش رو میگه. پیش خودش گفته لابد توی تدوین درستش میکنن و از نمای ریاکشن بازیگر مقابل استفاده میکنن. چیزی به نام هنر بازیگری؟ اصول بازیگری؟ کشک.
کارگردان؟ کات نداده. نه به خاطر بازی شگفت انگیز بازیگر و نه حتی به خاطر فراموش کردن و تکرار دیالوگ. اصلا متوجه شده؟ یا گفته ولش کن مردم فکر میکنن جزو بازیه. تدوینگر؟ اصلا متوجه نشده. لابد اون «آه» باعث شده فکر کنه اینم جزو بازیه. پلتفرم؟ لابد ندیده. مگه باید ببینه؟ اصلا مگه مهمه؟
مخاطب؟ دیده، میبینه، میفهمه و رسوا می کنه.
پلتفرمهای گرامی. لااقل اگه پول کلان میدین، یهطوری زحمت بکشین کنترل کیفی کنین. نه برای احترام به مخاطب. اقلا برای اینکه فحش نخورین و تمسخر نشین. دوستان بازیگر و کارگردان مگه اینهمه پول نمیگیرین؟ چرا اینقدر بیکیفیت و از سر سیری کار میکنین؟ همون نیمچه آبروتون که ظاهرا براتون مهم نیست. فقط پول مهمه؟»
واقعیت این است که همان افرادی که سالهای سال در تلویزیون کار کرده اند حالا به سوی پلتفرمها روانه شدهاند و فقط به لحاط محتوایی شاید کمی متفاوتتر از تلویزیون سریال میسازند. اتفاقا انگار بی انگیزهتر هم هستند چون دیگر با مخاطب چند ده میلیونی تلویزیون روبرو نیستند بلکه اینجا تعداد محدود به بینندگان یک پلتفرم است.
"بساز، بفروش" اصطلاحی است که در ادبیات محاوره بسیار باب است برای توصیف جنس بی کیفیت و اینجا کاملا خود را نشان میدهد.
هیچ گونه توضیح یا معذرت خواهی هم در کار نیست نه از طرف سازندگان سریال و نه از طرف پلتفرم ارائه کننده آن، بعد از این همه نارضایتی و اشاره به این اشکال بزرگ در قسمت ششم سریال جزیره و بعد از گذشت چند روز باز هیچ تصحیحی هم صورت نگرفت، بیشتر انگار یک دعوای داخلی هم در پشت این اتفاقات در جریان است که نمیخواهند این اشتباه را درست کنند!
اینجاست که میشود گفت توهین به مخاطب است.
جدای از همه این اتفاقات باید به پلتفرمها یادآور شد که با دیدن چنین اتفاقاتی آرام آرام مخاطب از شما هم روی میگرداند، همان کاری که با تلویزیون کرد. اتفاقا در مورد پلتفرمها چون مخاطب باید اشتراک بخرد، طبیعتا بی رحمتر از تلویزیون برخورد خواهد کرد.
و در آخر، آیا اگر همین پول را به کارگردانی جوان میدادید تا سریال بسازد به نطرتان به این اندازه مشکل داشت؟ بعید میدانم!