دکتر سلمان فلاح : متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
تحریریه زندگی آنلاین : اگر فقط سوزن خشک و طب سوزنی را با یک عکس مقایسه کرده باشید، ممکن است در تشخیص هریک دچار اشتباه شوید. هم در طب سوزنی و هم در سوزن خشک از سوزنهای نازک و فولاد ضد زنگ استفاده میشود. برای هر دو روش، سوزن به پوست وارد میشود و هر دو ادعا میکنند که درد را درمان میکنند. اینجاست که شباهتها به پایان میرسد. ویژگیهای منحصربهفرد به تمایز این دو کمک میکند. هزاران سال است که یکی از این روشها بهعنوان درمان جایگزین مورداستفاده قرار میگیرد و تحقیقات مؤثری در مورد اثربخشی دارد. دیگری در چند دهه گذشته پذیرفته شده است.اعتقاد بر این است که درد، ناراحتی یا سایر مسائل با باز کردن جریان انرژی در فرد تسکین مییابد. دیگری برای تحریک نقاط ماشهای یا عضلات تحریکپذیر طراحیشده است.دانستن تفاوتها میتواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که کدام نوع درمان برای شما مناسب است.
بیشتر بخوانید:
سوزن خشک:
سوزن خشک یک روش درمانی مدرن است که برای تسکین درد عضلانی طراحیشده است. در حین سوزن خشک، یک پزشک چندین سوزن فیلی فرم (filiform) را به پوست شما وارد میکند. سوزنهای فیلی فرم سوزنهای ریز، کوتاه و فولادی ضد زنگ هستند که مایعی را به بدن تزریق نمیکنند. به همین دلیل از عبارت خشک استفاده میشود. پزشکان سوزنها را در نقاط ماشهای در عضله یا بافت شما قرار میدهند. سوزن خشک را گاهی اوقات تحریک عضلانی نیز مینامند. این نقاط، نواحی دارای ماهیچههای گرهدار یا سخت هستند. پزشکان سوزن خشک میگویند سوزن به آزاد شدن گره و تسکین هرگونه درد یا اسپاسم عضلانی کمک میکند. سوزنها برای مدت کوتاهی در پوست شما باقی میمانند. مدتزمان بستگی به پزشک دارد. برخی از متخصصان مراقبتهای بهداشتی مانند فیزیوتراپیستها و ماساژورها در زمینه سوزن خشک آموزش میبینند.
تکنیکهای ورود و خروج:
برخی از اشکال سوزن زدن خشک از تکنیکهایی به نام پیستون زدن یا نوک زدن گنجشک استفاده میکنند. هر دوی این تکنیکها به داخل و خارج شدن سوزن متکی هستند. به عبارت دیگر، سوزنها به مدت طولانی در پوست باقی نمیمانند. سوزنها نقاط ماشهای را سوراخ کرده و سپس برداشته میشوند.
تکنیک نقطه غیر ماشهای:
برخی از تکنیکهای سوزن خشک، چشمانداز وسیعتری از سیستم عصبی مرکزی را درمان میکنند. به این روش درمان نقطه غیر ماشهای میگویند. بهجای وارد کردن سوزن فقط در ناحیه درد ، پزشک ممکن است بهجای اینکه مستقیماً روی آن نقطه سوزن وارد کند، آن را در نواحی اطراف آن وارد میکند. این تکنیک بر این ایده تکیه کرده که درد نتیجه یک مشکل عصبی یا عضلانی بیشتری بوده و فقط در ناحیه اصلی درد متمرکز نشده است.
بیشتربخوانید:
مزایای سوزن خشک:
سوزن خشک ممکن است برخی از دردها و سفتیهای عضلانی را تسکین دهد. علاوه بر این، کاهش نقاط ماشهای ممکن است انعطافپذیری را افزایش داده و دامنه حرکت را افزایش دهد. به همین دلیل است که این روش اغلب برای درمان آسیبهای ورزشی، درد عضلانی و حتی درد فیبرومیالژیا استفاده میشود.
عوارض جانبی یا خطرات سوزن خشک:
عوارض جانبی خفیف با سوزن خشک بسیار رایج اما عوارض جانبی جدی نادر است. شایعترین عوارض جانبی اطراف محل ورود عبارتند از:
کبودی
خونریزی
درد موقتی
در صورت استفاده از سوزنهای غیر استریل، ممکن است در معرض ابتلا به بیماریهای منتقله از راه خون باشید. مطمئن شوید که پزشک شما از سوزنهای استریل استفاده میکند و بعد از هر بار استفاده آنها را دور میاندازد. ازآنجاکه سوزن خشک دارای آموزش رسمی، گواهینامه یا مجوز دولتی نیست، نگرانیهای بیشتری در مورداستفاده از آن نسبت به طب سوزنی وجود دارد.
طب سوزنی:
طب سوزنی نوعی درمان پزشکی است که صدها - حتی هزاران سال - از آن استفاده میشده است. طب سوزنی از شیوههای پزشکی آسیایی سرچشمه گرفته است. به همین دلیل است که بسیاری از هیئتهای مجوز و نظارت از اصطلاح طب شرقی برای طبقهبندی طب سوزنی استفاده میکنند.
بیشتربخوانید:
فواید طب سوزنی:
اعتقاد اساسی طب سوزنی این است که بیماری نتیجه انسداد یا قطع چی (CHI) است. چی به بدن شما انرژی درمانی می بخشد. طب سوزنی به دنبال رفع این انسدادها و بازگشت جریان انرژی شما به حالت تعادل است. طب سوزنی برای درمان صدها شرایط و علائم استفاده میشود، از جمله:
درد
حالت تهوع
استفراغ
سردرد
گرفتگیهای قاعدگی
آلرژی
درمان اعتیاد و وابستگی شیمیایی
تحقیقات درباره طب سوزنی:
طب سوزنی برای درمان انواع مختلف درد استفاده میشود. آنچه در تحقیقات به دست آمده به شرح زیر است:
درد کمر:
یک بررسی در سال 2015 نشان داد که طب سوزنی میتواند در کوتاه مدت باعث رهایی از کمردرد شود. اگر طب سوزنی به تنهایی یا همراه با سایر درمآنها مانند داروها یا فیزیوتراپی استفاده شود در درمان کمردرد مؤثر است.
زانودرد:
درد ناشی از آرتروز زانو علت اصلی ناتوانی در بزرگسالان است. بررسی در سال 2010 نشان داد که طب سوزنی یک درمان مؤثر برای درد زانو و علائم فیزیکی آرتروز است.
بیشتر بخوانید:
گردن درد:
بر اساس یک مطالعه در سال 2015، طب سوزنی میتواند درد گردن را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد. هنگامیکه طب سوزنی با تکنیکهای دیگر برای کاهش فشار بر گردن و کاهش تنش عضلانی استفاده میشود، تسکین علائم در مقایسه با مراقبتهای سنتی قابل توجه بود.
میگرن و سردرد:
بررسی سال 2012 در مورد مطالعات میگرن نشان داد که طب سوزنی حداقل به اندازه سایر درمآنها از جمله دارو، در تسکین علائم میگرن مؤثر است. همچنین دارای مزایایی نسبت به درمانهای کلاسیک است از جمله: تأثیرات طولانی مدت، استفاده کمتر از داروها و عوارض جانبی کمتر.علاوه بر این، تحقیقات نشان میدهد که درمانهای منظم طب سوزنی ممکن است به افرادی که سابقه میگرن دارند کمک کند تا از بروز دورههای بعدی جلوگیری کنند.
دردهای زایمان:
محققان در مورداستفاده از طب سوزنی برای کاهش دردهای زایمان در هنگام زایمان دچار اختلافنظر شدهاند. برخی از مطالعات از نظر آماری کاهش قابلتوجهی در تجربه درد نشان میدهد. دیگر تحقیقات اشاره میکنند که اندازهگیری اثر طب سوزنی در هنگام زایمان دشوار است. بااینحال، طب سوزنی همچنان مورد توجه بسیاری از مادرانی است که به دنبال گزینههای بدون دارو هستند.
ترک سیگار:
گاهی از طب سوزنی برای درمان شرایطی غیر از درد جسمی استفاده میشود. هنوز تحقیقات در مورد طب سوزنی بهعنوان یک درمان مؤثر برای ترک سیگار ایجاد نشده است. در مقایسه با درمان جایگزینی نیکوتین، طب سوزنی کمتر مؤثر بوده است. با این حال، اگرچه تحقیقات بیشتری موردنیاز است، اما نباید طب سوزنی را بهعنوان یک درمان بالقوه برای ترک سیگار رد کرد.
افسردگی:
یک مطالعه استفاده از طب سوزنی و داروهای ضد افسردگی را برای کاهش علائم افسردگی مورد بررسی قرار داد. این مطالعه نشان میدهد که دارو و طب سوزنی با هم ممکن است مؤثر باشند. همچنین به خوبی تحمل شده و عوارض کمی دارد.اما مرور مطالعات نمیتواند طب سوزنی را بهعنوان یک درمان قابل اعتماد برای افسردگی اعلام کند. بهطورکلی، سازمان بهداشت جهانی طب سوزنی را در درمان صدها بیماری و علائم مؤثر میداند.