سرویس اقتصاد مشرق - بررسی‌ها نشان می‌دهد خصوصی‌سازی در دولت حسن روحانی، علاوه بر عدم رعایت موارد مهمی همچون اهلیت، بی توجهی به اقتصاد کلان و عدم مساعدت به فضای کسب وکار، با حجم بالای فساد همراه بوده که عمدتا به واسطه قیمت‌گذاری پایین اتفاق افتاده است.
در این زمینه گزارش تفریغ بودجه سال 96 دیوان محاسبات نشان می دهد طی سال های 92 تا 97 در شرکت هایی همچون پالایش نفت کرمانشاه، نیشکر هفت‌تپه، هپکو اراک و ماشین‌سازی تبریز، ریخته‌گری ماشین‌سازی تبریز و املاک ائل‌گلی به‌دلیل فقدان اهلیت و تخصص کافی توسط خریدار، ضرر و زیان قابل توجهی به بیت‌المال وارد شده است.
به گونه ای که فقط در واگذاری چهار شرکت بیش از 3.6 هزار میلیارد تومان ارزان فروشی و تخلف ثبت شده که نشان دهنده وجود فساد گسترده در زمینه خصوصی سازی است.
یکی از این حراج های به اموال عمومی متعلق به بانک ها و مجموعه های دولتی، نحوه واگذاری فروشگاه های زنجیره ای رفاه است که از آغاز فعالیت تا سال 1396 توانست 225 فروشگاه قطعی در 29 استان کشور دایر کند؛ این موارد در کنار املاک و مستغلات دیگر آن که با کاربری‌های دیگر نظیر دامداری، اداری و... تحت تملک داشت، ارزشمندی آن را نشان می‌دهد.
سهام فروشگاه رفاه پیش از خصوصی سازی، در اختیار مجموعه های مهم دولتی همچون بانک های ملی، صادرات، ملت، تجارت، سپه و سازمان زمین و مسکن، بیمه ایران و بیمه مرکزی قرار داشت.
در آن زمان، سرمایه فروشگاه های رفاه با آن همه شعبه و گردش مالی سالانه هزار میلیارد تومان و نزدیک به چهار هزار نیروی کار، بیش از پنج هزار میلیارد تومان تخمین زده می شد اما یکباره و در یک کارشناسی مشکوک و نیازمند بازنگری و تجدیدنظر نهادهای مسئول، به آن چوب حراج زده شد و بیش از 62 درصد سهامش تنها با 465 میلیارد تومان آن هم به صورت قسط فروش رفت؛ یعنی چیزی حدود 90 درصد تخفیف در معامله!.
خریدار بخش قابل توجهی از سهام فروشگاه، شرکت بازرگانی سپهر نویدآفرین به مدیرعاملی امیرحسین ابوترابیان بود که این شرکت در زمینه واردات مواد غذایی، حیوانی، نباتی، آشامیدنی، محصولات وابسته، نباتات و حیوانات زنده و همچنین صادرات کالا فعالیت می‌کرد.
شرکت محصولات غذایی «آوازه» نیز بخش مهمی از سهام و مالکیت فروشگاه رفاه را در اختیار دارد و سعید ابوترابیان و امیرحسین ابوترابیان در شرکت‌های متعددی از جمله «شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه»، شرکت‌های «سپهر نوید آذین»، «بازتاب سهام توس» و «سپهر نوید آفرین» عضو هیات مدیره بوده‌اند.
ابوالفضل، جعفر و نوید ابوترابیان نیز از دیگر نام‌هایی است که در هیات مدیره‌های شرکت‌های وابسته به این خانواده تکرار شده که بیانگر بروز ظهور یک گروه مالی- خانوادگی است.
طبق بررسی‌ها، برخی از شرکت‌های این خانواده از جمله گیرندگان ارز 4200 تومانی هستند. مثلاً شرکت سپهر نوید آفرین (سهامدار مهم فروشگاه رفاه) حدود 42 میلیون دلار 4200 تومانی دریافت کرده است. همچنین «شرکت آتیه فراز ایرانیان» از جمله دیگر شرکت‌های این مجموعه بخشی از ارزهای دولتی را برای انجام واردات گرفته بود که در دوره‌ای، بیش از 16 میلیون دلار می‌شد که همه این ارزها به واردات برنج با نرخ پایین تعلق گرفته است.
طبق آمارهای خبرگزاری جمهوری اسلامی، شرکت‌های خانواده ابوترابیان در مجموع بیش از 100 میلیون دلار (106.839.052 دلار) ارز 4200 تومانی گرفتند، البته مشخص نیست که این ارزهای پرداخت شده چه سرنوشتی داشتند و لازم است نهادهای نظارتی آن را بررسی کنند.
ابهامات جدی و تعلیق 3 ساله سهام
آنطور که سرپرست اداره نظارت بر ناشران گروه مالی و خدماتی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده، با توجه به وجود چنین ابهاماتی، چهار گزارش تخلفاتی در مقاطع مختلف زمانی و تا پایان سال 99 تهیه شده و در نهایت پرونده این واگذاری با صدور رأی در هیأت رسیدگی به تخلفات و درخواست فرجام خواهی سهامداران عمده در هیات مدیره سازمان بورس مطرح شد.
همچنین هیات مدیره سازمان بورس در اوایل سال 1400 و به منظور بررسی هر چه بیشتر پرونده شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه، مصوب کرد که حسابرسی ویژه‌ای در خصوص ابهامات سازمان و نهادهای نظارتی صورت بگیرد تا از این طریق مشخص شود که محل منابع مربوط به تحصیل سهام شرکت از کجا تأمین شده و آیا صلاح سهامداران این شرکت رعایت شده است یا خیر.
البته گزارشات نشان می دهد همکاری لازم با حسابرسان ویژه سازمان حسابرسی صورت نگرفته و به همین خاطر، هیات مدیره سازمان بورس همچنان این پرونده را در دست اقدام دارد و به زودی رأی نهایی صادر می شود.
سود فروش 3 ملک «رفاه» مساوی با قیمت‌گذاری ارزش همه املاک
اما در یکی از جدیدترین گزارشات مالی این شرکت که در پاسخ به درخواست سازمان بورس، رسما اعلام شده مشخص شده است این شرکت فقط بابت فروش 3 فروشگاه خود، مبلغ 757 میلیارد تومان سود کرده است که حدودا 1.5 برابر مبلغی است که بابت خرید بخش عمده سهام این فروشگاه با بیش از 200 شعبه در زمان فروش، پرداخت شده است.
طبق اطلاعات فوق، مدیریت و سهامداران عمده فروشگاه رفاه اقدام به واگذاری 3 فروشگاه شامل فروشگاه سمنان واقع در میدان معلم به مبلغ 300 میلیارد تومان، فروشگاه میرداماد تهران به مبلغ 130 میلیارد تومان و فروشگاه بلوار سلیمانی قزوین به مبلغ 350 میلیارد تومان کرده است.
این گزارش با محاسبه بهای تمام شده، استهلاک انباشته و ارزش دفتری این املاک، اعلام داشته که جمعا 757 میلیارد تومان بابت فروش این اموال و دارایی ها، سود به دست آمده است.
چنین برآوردی حاکی از آن است که اقدام صورت گرفته در دولت قبل برای ارزش گذاری برند خوشنام و معتبر «رفاه» با املاک و تجهیزات و دارایی‌های فراوان فقط به مبلغ 770 میلیارد تومان ( 62 درصد سهام این فروشگاه تنها با رقم 465 میلیارد تومان فروش رفت) نیازمند بررسی و تجدیدنظر توسط دولت و دستگاه قضایی بوده و مالکان فعلی باید مجددا و از مسیر قانونی صحیح، اقدام به ارائه درخواست برای خرید سهام رفاه آنهم با قیمت واقعی و ارزشگذاری صحیح کنند.
