ردپای برف و یخبندان در رشد قیمتها
در همین رابطه معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی نیز برف و یخبندان اخیر را عامل افزایش قیمت گوشت قرمز اعلام می‌کند و می‌گوید: برف و یخبندان موجب اختلال در رفت و آمد و درنهایت گرانی گوشت شد. به گفته حسین دماوندی‌نژاد، با توجه به اینکه مجموعه دام‌های موجود در کشور در مناطق زاگرس و البرز مستقر و وابسته به مراتع و دامنه‌ها هستند، برف، بوران و یخبندان بی‌سابقه‌ای اخیرا وارد کشور شد که حتی آمد و شد را هم در این مناطق مختل کرد. لذا با پیگیری‌های انجام شده مشخص شد که این موضوع در افزایش قیمت گوشت موثر بوده است.
عوامل اثرگذار بر گرانی گوشت
اما این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که به گفته کارشناسان گرانی گوشت قرمز دلایل دیگری دارد که بخشی از آن به دخالت واسطه‌ها و دلال‌ها در بازار مرتبط است. به عقیده آنها، عدم تعادل بین میزان عرضه و تقاضا و همچنین عدم نظارت دقیق بر واحدهای عرضه از دلایل گرانی غیرمنطقی گوشت قرمز در هفته‌های اخیر بوده است. در همین حال، به گفته فعالان این صنعت، عواملی از قبیل رشد صادرات دام زنده، انتظارات تورمی و رشد دلالی موجب گرانی 20 تا 40 هزار تومانی هر کیلوگرم گوشت گوسفندی و گوساله در بازار خرده‌فروشی شده است.
دلالان گوشت را گران کردند؟
در همین رابطه رئیس اتحادیه سراسری دامداران کشور درباره تاثیر صادرات دام زنده بر کمبود و گرانی گوشت معتقد است: حتی اگر صادرات علت کاهش عرضه دام زنده و گرانی گوشت در بازار باشد، مشکل از این ناشی می‌شود که تقسیم صادرات بین چند تشکل مختلف باعث شده تا صادرات دام زنده، نه‌تنها برای کشور ارزآوری نداشته باشد، بلکه موجب ضرر بیشتر تولیدکنندگان شود. به گفته مجتبی عالی، دامداران به محض اینکه پی بردند بازار خرید دام زنده برای صادرات دام سبک و سنگین رونق گرفته است، میزان عرضه دام پروار را در بازار کاهش دادند. از طرف دیگر در چند ماه گذشته با فراهم شدن بستر صادرات دام زنده، بسیاری از دلال‌ها اقدام به خرید و دپوی دام مازاد سبک و سنگین دامداران با حداقل قیمت کرده‌اند که این امر موجب کاهش عرضه و افزایش قیمت گوشت قرمز گوسفندی و گوساله در بازار شده است.
صادرات بر قیمتها تاثیری نداشته است
اما رئیس شورای تامین دام کشور نظر دیگری در این زمینه دارد. منصور پوریان در این باره معتقد است: در شرایطی که کشور با مازاد بالای دام مواجه است، صادرات نمی‌تواند بر بازار داخلی تاثیرگذار باشد و وضعیت موجود نتیجه غلبه فضای روانی منفی ایجاد شده توسط دلالان، بر بازار داخلی است. پویان تاکید می‌کند: برخی می‌خواهند با جوسازی علیه صادرات، افکار عمومی را به نفع خود تغییر دهند و گرانی‌های اخیر نرخ گوشت را به صادرات دام مرتبط می‌کنند. بر اساس اعلام رئیس شورای تامین دام کشور جمعیت دام سبک کشور 5/ 71 میلیون راس است که حدود 2 میلیون راس آن مازاد است و بازار داخلی کشش جذب آن را ندارد. مجوز صادرات بهانه‌ای شده است که برخی برای افزایش خودسرانه قیمت گوشت قرمز اقدام کنند که این مساله نیز ناشی از ضعف نظارت بر بازار است. در همین حال برخی فعالان این صنف، تاثیر صادرات بر افزایش قیمت گوشت را غیرمنطقی می‌دانند و بر این موضوع تاکید می‌کنند که تاثیر صادرات بر افزایش قیمت گوشت منطقی نیست. چون میزان تولید و عرضه کم نشده و تقاضا نیز مانند قبل است. بنابراین قیمت گوشت در خرده‌فروشی‌ها بالا رفته است. به گفته آنها با توجه به تعداد پایین مجوزهای صادرات دام، تاثیر صادرات دام زنده بر گرانی گوشت منتفی است و التهاب بازار ارتباطی به صادرات ندارد، کما اینکه در هفته‌های اخیر به‌رغم توقف صادرات، قیمت گوشت در بازار کاهش نیافته است. به گفته آنها در زمینه دام سنگین هیچ صادراتی صورت نگرفته و حتی یک راس گوساله زنده نیز صادر نشده است. میزان صادرات دام سبک نیز کمتر از 20 هزار راس بوده که تاثیری در گرانی گوشت ندارد.
تاثیر افزایش تقاضا بر بازار شب عید
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» این اظهارات در حالی مطرح شده است که از سوی دیگر گفته می‌شود، طبق روال همه ساله افزایش تقاضا برای خرید گوشت به واسطه ذخایر شب عید در بهمن ماه تا حدودی منجر به افزایش قیمت می‌شود. بنا به گفته فعالان این حوزه از آنجا که احتمال افزایش قیمت همه کالاها در روزهای پایانی سال وجود دارد، قاعدتا گوشت قرمز نیز از این اصل مستثنی نیست و سازمان پشتیبانی امور دام باید برای ایجاد تعادل در بازار ذخایر خود را عرضه کند. در این راستا رئیس اتحادیه سراسری تعاونی‌های دامداران کشور درخصوص برخی ادعاها مبنی بر کمبود دام زنده برای تامین گوشت تاکید می‌کند: ما در زمینه دام زنده برای تامین گوشت قرمز نه تنها کمبودی نداریم، بلکه اکنون با مازاد دام مواجهیم و حتی برای کشتار دام در کشتارگاه تهران، باید نوبت کشتار بگیریم.
گرانی گوشت درپی زمزمه حذف ارز دولتی
بر این اساس، اگرچه مسوولان شرایط آب و هوایی اخیر را عمده‌ترین دلیل دشواری حمل و نقل و کاهش عرضه دام زنده می‌دانند، اما برخی نیز بر این باورند که تاثیر این مساله به حدی نبوده که قیمت گوشت را افزایش دهد، بلکه سوءاستفاده دلال‌ها از فضای روانی ناشی از احتمال حذف ارز دولتی برای تامین نهاده‌های دامی به گرانی گوشت دامن زده است. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا واقعا زمزمه واردات نهاده‌های دامی با ارز نیمایی به بازار گوشت شوک وارد کرده و موجب افزایش قیمتها شده است؟ اکبری ثبات قیمت گوشت را منوط به تغییر نکردن‌نرخ ارز تامین نهاده‌های دامی می‌داند و می‌گوید: اگر نهاده‌ها با قیمت مصوب به دست دامدار برسد و با اطلاع‌رسانی مناسب در این باره آرامش در بین عموم جامعه برقرار شود، قیمت گوشت افزایش نمی‌یابد، اما اگر این اقدامات انجام نشود، مطابق روال سال‌های گذشته، احتمال افزایش بیشتر قیمت گوشت گوساله در ایام شب عید وجود دارد. چرا که علت اصلی افزایش قیمت اخیر گوشت قرمز، شایعه آزادسازی نرخ ارز تامین نهاده‌های دامی بوده که این امر به نوسان عرضه و گرانی گوشت و مواد پروتئینی منجر شده است. علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه تهیه و تامین گوشت گوسفندی نیز در پاسخ به این پرسش می‌گوید: بدون تردید با حذف ارز ترجیحی قیمتها افزایش خواهد یافت. همچنین افشین صدر‌دادرس، رئیس اتحادیه دام سبک نیز با اشاره به تاثیرات شایعات مربوط به حذف ارز ترجیحی بر بازار گوشت معتقد است: این شایعه همان طور که بازار مرغ را تحت تاثیر قرار داد، در افزایش قیمت گوشت هم موثر بوده است.
وعده تقویت نظارت بر بازار
بر اساس این گزارش، اگرچه طبق اعلام عرضه‌کنندگان گوشت قرمز سیگنال‌های بازار نشان میدهد که افزایش قیمت گوشت قرمز در روزهای آینده تداوم خواهد داشت، اما این اظهارات در حالی مطرح شده که مسوولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده‌اند این وزارتخانه بخش نظارتی خود را بر بازار تقویت کرده است و وعده داده‌اند که با این اقدامات در روزهای آینده تعادل به بازار گوشت قرمز بازگردد.
