یائسگی را بخوبی پشت سر بگذاریم؟

تغییرات هورمونی و به دنبال آن کاهش استروژن، موجب می‌گردد که برخی از خانم‌ها دچار نشانه‌هایی مانند گر گرفتگی، تغییرات خلق و خوی و خشکی مخاط مهبل شوند.

متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگ‌رضا نیستانی

یائسگی یک مرحله طبیعی در زندگی زنان است که معمولاً بین سنین 45 و 55 سالگی رخ می‌دهد.

تغییرات هورمونی ممکن است 6-4 سال پیش از قطع قاعدگی آغاز گردد. برخی از غذاها حاوی استروژن‌های گیاهی هستند که در ایجاد تعادل هورمونی در بدن مفید می‌باشند.

این ترکیبات که اصطلاحاً فیتواستروژن (phytoestrogens) نامیده می‌شوند، از نظر ساختاری به استروژن می‌مانند و می‌توانند نشانه‌های یائسگی رابهبود بخشند یا از وقوع آنها پیشگیری کنند.

به طور مثال، لوبیای سویا حاوی استروژن‌های طبیعی به نام ایزوفلاوون‌ها است که به پیشگیری از پوکی استخوان، بیماری قلبی و سرطان‌های مرتبط با استروژن مانند سرطان پستان کمک می‌نماید.

در یک مطالعه لوبیای سویا و دانه بزرک به بوته آزمون گذارده شدند و ملاحظه شد که در زنان پس از یائسگی، فعالیت استروژنی افزایش یافت.

با قطع مصرف این غذاها، فعالیت استروژنی سلول افت کرد.

یک فنجان لوبیای سویا حاوی 300 میلی‌گرم ایزوفلاوون است که معادل اثر استروژنی یک قرص پرمارین (premarin) (هورمون صناعی) است.

برای آن دسته از زنانی که تحت درمان جانشینی با هورمون هستند، اشکال طبیعی استرورژن در دسترس است.

توصیه می‌شود که هورمون پروژسترون همراه استروژن مصرف گردد.

پمادهای حاوی مقادیر اندک استروژن در درمان خشکی مهبلی مؤثرند.

آنتی هیستامین‌ها، پیشاب آورها، کافئین و الکل به خشکی غشاهای مخاطی از جمله مخاط مهبل کمک می‌کنند.

ورزش منظم، گرگرفتگی و دیگر نشانه‌های یائسگی را تخفیف می‌بخشد.

الف) مواد مغذی مفید در زمان یائسگی

ویتامین E – 800 واحد بین المللی با آمیزهای از توکوفرول‌ها، نشانه‌ها را کاهش می‌دهد، آن را به صورت موضعی برای درمان خشکی مخاط مهبل نیز استفاده کنید.

ویتامین C- 1گرم، همراه با بیوفلاوونوئیدها مصرف نمایید.

بیوفلاوونوئیدها- به تسکین حالات گر گرفتگی کمک می‌کنند.

بور(boron)– 3میلی‌گرم، سطوح خونی استروژن را افزایش می‌دهد.

گاما- اوریزانول: گر گرفتگی و دیگر نشانه‌های یائسگی را تسکین می‌دهد؛ از روغن سبوس برنج به دست می‌آید.

ب) غذاهای مفید برای یائسگی

لوبیای سویا؛ آلو؛ توفو (خمیر سویا)؛ سبزی‌های تازه؛ دانه سویا؛گوجه فرنگی؛

تمپه (tempah، آمیزه خمیر سویا و قارچ) مارچوبه؛

میسو؛ کلم بروکلی؛ غلات کامل؛ چغندر قند؛ برنج قهوه ای؛ جعفری؛

دانه بزرک؛ حبوبات؛ میوه‌های تازه؛ بادام زمینی؛ سیب؛ سیب زمینی؛

توت فرنگی؛ تخمه‌ها؛ گلابی؛ مغزدانه‌ها؛ انگور؛ بادام؛خرما؛ گردو؛

انجیر؛ عسل؛ انار؛ شوید؛کشمش؛ زیره؛دارچین گشنیز. رازیانه؛

عصاره‌ها

سیب؛ جعفری؛ چغندر؛ آلو؛ کرفس؛ گلابی؛ هویج؛ اسفناج؛ انگور.

ج) گیاه درمانی مفید برای یائسگی

خربق سیاهBlack cohosh - 1 تا2 گرم پودر ریزوم یا 3 تا 4 میلی‌لیتر عصاره یا 4 تا 6 میلی‌لیتر تنتور دو بار در روز، حالت گر گرفتن و سایر علائم یائسگی را فرو می‌نشاند.

شیرین بیان Licovice، شبدر قرمز Red clover – دارای فعالیت استروژنی.

قاشقک Skullcap – اضطراب را کم می‌کند.

دم شیر motherwort- برای ضربان‌ها و اضطراب مفید است.

جینکو Ginkgo biloba –جریان خون را زیاد می‌کند، مفید برای سردی دست‌ها و پاها که اغلب در یائسگی رخ می‌دهد.