سازمان خصوصیسازی کشور قصد دارد در یک ارزیابی کلی تصویر روشنی از 20 سال واگذاری بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی را در نخستین «رویداد بینالمللی خصوصیسازی در اقتصاد ایران» به تصویر بکشد. در این رویداد کارنامه حدود 700 شرکتی که طی 2 دهه مورد واگذاری به بخش خصوصی قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌اند و300شرکت دولتی که سهام آنها باید واگذار شود، بررسی خواهند شد و صاحب‌نظران و اقتصاددانان در پنل‌‌‌‌‌‌‌‌های تخصصی به بررسی موضوعات مختلف داخلی و خارجی می‌‌‌‌‌‌‌‌پردازند. صاحب‌‌‌‌‌‌‌‌نظرانی از 3کشور و با حضور افراد شاخص اقتصادی اعم از ویلیام مگینسون و جیسون هریس نیز در این رویداد حضور خواهند داشت. رونمایی از یک سامانه در حوزه شرکت‌های واگذار‌شده که از قابیلت جست‌وجو اعم از فرآینده واگذاری، خریدار، قیمت پایه، اقساط و جزئیاتی که در پروسه واگذاری شرکت‌ها وجود دارد در دستور کار قرار گرفته است. عملکرد سازمان خصوصیسازی در 20 سال‌گذشته دیگر موضوعی است که مورد ارزیابی بازدید‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان قرار خواهد گرفت. از روز شنبه 31 اردیبهشت‌ماه تا روز سه‌‌‌‌‌‌‌‌شنبه سوم خردادماه این نمایشگاه در محل اجلاس سران برگزار خواهد شد.
بهبود کیفیت حکمرانی دارایی تجاری دولت
حسین قربان‌‌‌‌‌‌‌‌زاده رئیس سازمان خصوصیسازی در نشست خبری روز سه‌‌‌‌‌‌‌‌شنبه بررسی و اشراف پیدا کردن در پرونده‌‌‌‌‌‌‌‌های واگذاری را از اهداف اساسی مدیریتی خود برشمرد و گفت: طبیعتا حجم و تعداد این قبیل از پرونده‌‌‌‌‌‌‌‌ها بالاست و به‌راحتی امکان اشراف و تسلط بر تمام اجزا وجود ندارد، با این‌حال مرور پرونده‌‌‌‌‌‌‌‌ها و بر‌گزاری جلسات به‌صورت پرونده‌‌‌‌‌‌‌‌خوانی با بررسی مجزا و دریافت نظرات، سوابق و مستندات مدیران مربوط به واگذاری چالش‌های واگذاریها را نشان می‌داد؛ در صورتی‌که ریشه چالشها درون سازمانی بود اصلاح صورت میگرفت و اگر ریشه چالشها مربوط به بیرون سازمان و دولت بود موارد ضروری که نیاز به اصلاح قانون و یا سایر موضوعات حاکمیتی دیگر داشت مورد بررسی قرار میگرفت. وی افزود: این قبیل از جلسات به یک سند آماده در حوزه خصوصیسازی که با یک هدف مشخص (بهبود کیفیت حکمرانی دارایی تجاری دولت) ختم شد. این مهم در حقیقت برای دست‌اندرکاران امر واگذاریها در دوره جدید اصالت دارد که علاوه‌بر فهرست واگذاریها اساسا هر دارایی که دولت در اختیار دارد باید به‌نحوی شایسته مدیریت شود، بنابراین چنین ایستگاهی بدین ترتیب ترسیم شد و سمت‌‌‌‌‌‌‌‌وسوی حرکتی در سازمان مشخص شد. نفس خصوصیسازی، نفس ملی‌‌‌‌‌‌‌‌سازی یا دولتی‌‌‌‌‌‌‌‌سازی از این منظر دیگر اصالتی ندارد؛ چرا‌‌‌‌‌‌‌‌که خصوصیسازی منجر به رسیدن زودهنگام به اهداف می‌شود، اما یقینا آن چیزی که به‌عنوان غایت تلقی می‌شود مربوط به بهبود کیفیت حکمرانی دارایی تجاری دولت است.
تبیین 20 سال واگذاری
طبق ارزیابی صورت‌گرفته درخصوص بنگاه‌هایی که مورد واگذاری قرارگرفتند، آیا بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌های لازم هم برای آنها صورت‌گرفته است؟ زمانی که دولت مالکیت و مدیریت چنین بنگاه‌هایی را در اختیار داشت نسبت به زمانی که بنگاه مورد واگذاری قرار گرفت آیا تفاوت مشهود است؟ شرکت رو به رشد بوده یا وضعیت آن نسبت به گذشته از لحاظ بهره‌‌‌‌‌‌‌‌وری و کارآیی بدتر شد؟ به گفته معاون وزیر اقتصاد در سطح ملی با توجه به تجربه‌‌‌‌‌‌‌‌های بینالمللی، یک رویداد بینالمللی نیاز است برای اینکه بتوان آنچه که در 20 سال‌گذشته بر اقتصاد کشور در حوزه واگذاریها روی داده است را تبیین کرد و تشخیص داد، ادامه مسیر واگذاری نیز با ارائه راهکار‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همراه خواهد بود که از دل چنین تشخیصی بیرون خواهد آمد. چنین رویدادی یقینا کمک می‌کند که سیاستگذاران قوای مختلف، مجریان، اهل قضا، افرادی که اختلافات این حوزه را در مراجع مختلف حل و فصل می‌کنند، سیاستگذارانی که قوانین و مقررات در این حوزه وضع می‌کنند، مدیرانی که مجری امر خصوصیسازی هستند اعم از افراد داخل سازمان و خارج از سازمان در سطح وزرای مربوطه و شرکت‌های مادرتخصصی همگی ابتدا نیاز به یک برداشت واحد از موضوع دارند و پس از آن موانعی که مورد بررسی قرار می‌گیرد به هریک از اجزای فوق که نیاز به بررسی جزئی خواهد داشت ارجاع می‌شود. طی چند‌ماه اخیر سازمان خصوصیسازی در تلاش بوده که رویدادی 4 روزه تحت‌عنوان (نخستین رویداد بینالمللی خصوصیسازی در اقتصاد ایران) را به‌طور شایسته برپا کند.
ارزیابی جزئیات واگذاریها
قربان‌‌‌‌‌‌‌‌زاده تاکید کرد: برای نخستین‌بار دولت و حاکمیت جمهوری اسلامی در یک رویداد کلیت آن‌‌‌‌‌‌‌‌چیزی که مورد واگذاری قرار گرفته است و نه به‌صورت گزینشی، بلکه تمام شرکت‌هایی که واگذار کرده است اعم شرکت‌های کنترلی، شرکت‌هایی که یک کرسی مدیریتی را واگذار کرده و چه شرکت‌هایی که به‌صورت خرد و تدریجی مورد عرضه قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌اند؛ تماما این قبیل از شرکت‌ها و بنگاه‌ها در چنین رویدادی مورد ارزیابی و معرفی قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند. گفتنی اینکه فرآیند واگذاریها به چه ترتیبی بوده و کارنامه و عملکرد آنها نیز چگونه بوده است نیز در این رویداد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. به گفته رئیس سازمان خصوصیسازی، «رویداد بینالمللی خصوصیسازی در اقتصاد ایران» در قالب نمایشگاه برگزار می‌شود و در 9 پاویون مورد عرضه قرار می‌گیرد که از تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌بندی موضوعی نیز برخوردار هستند. تاکنون چنین تقسیمی صورت نگرفته بود. این تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌بندی کمک می‌کند تا متوجه شویم در حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف که اتفاقا کشور قوانین اختصاصی و سیاست‌های کلانی، بعضا در آنها داشته است برای سیاستگذاران و فعالان ایجاد اشراف کند به‌عنوان مثال در حوزه پتروشیمی اگر واگذاری صورت‌گرفته است در واقع واگذاریها با یکدیگر چه نسبتی داشتند. مثلا 46 مجتمع پتروشیمی مورد واگذاری قرار گرفته است. این تعداد در چه فرآیندی واگذار شده‌‌‌‌‌‌‌‌اند، تفاوت این فرآیند‌‌‌‌‌‌‌‌ها و نتایج حاصل از این‌گونه واگذاری به چه ترتیبی بوده نیز مورد‌توجه قرار می‌گیرد.
دسته‌بندی 9 پاویون
معاون وزیر اقتصاد گفت: 9 پاویون متشکل از نفت، نیرو، پتروشیمی، بانک و بیمه، کشاورزی، صنعت، صنایع معدنی، راهوشهرسازی و خدمات است، در واقع 9 پاویون مخزن دسته‌بندی شرکت‌ها هستند. طبیعتا فهرست ابتدایی شرکت‌هایی هستند که دولت به‌طور کلی کنترل خود را از دست داده و به‌عبارتی منتقل کرده است. در اینجا صددرصد و یا بیش از 50درصد واگذاری صورت‌گرفته است که این واگذاری یا طی فرآیند بوده (دارای مراحل مختلف) یا یکجا به‌صورت مزایده انتقال مالکیت و مدیریت صورت‌گرفته است. قربان‌‌‌‌‌‌‌‌زاده اضافه کرد: بخشی دیگر از شرکت‌ها در حقیقت شرکت‌هایی هستند که دولت کمتر از 50درصد مالکیت سهام در آنها داشته است. این قبیل از شرکت‌ها یا همچنان در فهرست واگذاریها باقی‌مانده‌‌‌‌‌‌‌‌اند و یا اینکه بخشی از آنها واگذار شده است. علاوه‌بر این تعدادی شرکت هم وجود دارند که بخش مدیریتی کمتر از 50درصد را دولت به‌طور کلی واگذار کرده و در واقع مالکیت و مدیریت این بخش را هم به نوعی از دست داده است، بنابراین چنین تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌بندی در پاویون‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف وجود دارد و بر این اساس هر شرکتی دارای یک پروفایل بوده که در حقیقت نشان‌دهنده اطلاعاتی بوده که مربوط به حوزه واگذاری شرکت می‌شود و به‌صورت فهرست قابل دسترس است.
حضور مدیران بالادستی
رئیس سازمان خصوصیسازی با اشاره به حضور مسوولان و نمایندگانی از شرکت‌های واگذار شده نیز ابراز کرد: در کنار نمایشگاه نیز یک همایشی ترتیب داده شده است و موضوع ارائه کلی مربوط به واگذاری طی دو دهه اخیر می‌شود. مسوولان عالی‌رتبه، روسای قوا و مدیران مربوط به حوزه واگذاری چه در بخش دولتی و چه در بخش‌خصوصی اعم از روسای اتاق‌های بازرگانی، صنایع معادن کشاورزی و اتاق تعاون و وزرای مربوطه که در هیات واگذاری حضور دارند؛ اعم از وزیر اقتصاد، وزیر دادگستری و نمایندگانی که در این حوزه دارای مسوولیت و نظارت هستند؛ اعم از ریاست کمیسیون اقتصادی مجلس، ریاست کمیسیون جهش تولید و اصل 44 مجلس در این رویداد حاضر خواهند بود.
بر‌گزاری نشست با حضور 3 کشور
قربان‌‌‌‌‌‌‌‌زاده خاطرنشان کرد: در کنار همایش 15 نشست تخصصی برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی شده است که نتایج پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نشست‌هایی هستند که در 3 الی 4ماه گذشته برگزار شده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. یکی از اقداماتی که سازمان خصوصیسازی در تعامل با پژوهشکده‌‌‌‌‌‌‌‌ها پیگیری کرده است مربوط به بر‌گزاری پیش‌‌‌‌‌‌‌‌نشست‌های مشترک با مرکز پژوهش‌های مجلس، دانشگاه علامه و... می‌شود. عناوینی که در نشست نهایی خواهیم داشت یقینا پیش‌نشست آن در گذشته برگزار شده است و در قالب یک کتابچه تا روز همایش منتشر خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی تاکید کرد: از 15 نشست به تعداد 4 یا 5 نشست ارائه‌‌‌‌‌‌‌‌کننده صاحب‌نظران خارجی هستند که از کشور‌‌‌‌‌‌‌‌های آمریکا، برزیل و لهستان خواهند بود.
