آیا بازی‌های ویدیویی می‌توانند هوش بچه‌ها را تقویت کنند؟

مردم اغلب بر این باورند که بازی‌های ویدیویی ذهن بچه‌ها را خراب می‌کنند، اما یک مطالعه جدید استدلال می‌کند که عکس آن می‌تواند صادق باشد.

به گفته محققان، کودکان در واقع ممکن است با انجام ساعت‌ها بازی‌های ویدیویی، مغزشان تقویت شود.

پس از دو سال آزمایش مجدد در بچه‌های آمریکایی بین 9 تا 10 سال که زمان زیادی را صرف بازی‌های ویدیویی می‌کردند، مشخص شد که آنها در نمرات هوشی خود افزایش قابل‌توجهی را تجربه کردند که ضریب هوشی‌شان به میزان 2.5 امتیاز بیشتر از میانگین بود. این نتیجه می‌تواند مدرکی دال بر تاثیر مفید بازی‌های ویدیویی بر عملکرد شناختی کودکان باشد.

محققان همچنین دریافتند که تماشای فیلم، کارتون یا چت کردن در رسانه‌های اجتماعی نه تاثیر مثبت و نه منفی بر هوش بچه‌ها دارد.

“این مطالعه هیچ بودجه‌ای ازصنعت بازی‌های ویدیویی دریافت نکرده است”

تورکل کلینگبرگ، محقق ارشد این مطالعه و پروفسور علوم اعصاب شناختی گفت: ما تاثیرات صفحه نمایش بر فعالیت بدنی، خواب، رفاه و عملکرد بچه‌ها در مدرسه را بررسی نکردیم بنابراین نمی‌توانیم چیزی در مورد آن بگوییم، اما نتایج ما این ادعا را تایید می‌کند که گذراندن وقت پای صفحه نمایشگر به طور کلی توانایی‌های شناختی کودکان را مختل نمی‌کند و انجام بازی‌های ویدیویی در واقع می‌تواند به تقویت هوش آنها کمک کند. این مطالعه همچنین با چندین مطالعه تجربی در مورد بازی‌های ویدیویی سازگار است.

نمرات بالاتر

برای این مطالعه، کلیگبرگ و همکارانش داده‌های بیش از 9000 پسر و دختر را در یک بررسی بلندمدت با بودجه ایالت متحده در مورد رشد مغز و سلامت کودک، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

در سنین 9 تا 10 سالگی، بچه‌ها تحت یک سری آزمایش‌های روانشناختی قرار گرفتند تا قدرت کلی مغز آنها اندازه‌گیری شود. همچنین از آنها پرسیده شد که چه مدت از زمان خود را صرف تماشای تلویزیون، بازی‌های ویدیویی و تعامل با رسانه‌های اجتماعی کرده‌اند.

بچه‌ها بطور متوسط 2.5 ساعت در روز را صرف تماشای تلویزیون، نیم ساعت در شبکه‌های اجتماعی و یک ساعت را به بازی‌های ویدیویی اختصاص می‌دادند.

2 سال بعد، بر روی 5000 کودک برای تشخیص تغییر هوش آنها، چند تست روانشناسی انجام شد. نتایج نشان داد کودکانی که بطور متوسط بیش از 1 ساعت در روز بازی‌های ویدیویی انجام می‌دهند، در مقایسه با کودکانی که زمان کمتری را با کنترل کننده‌های بازی‌ می‌گذرانند، دارای نمرات هوش بالاتری هستند.

این افزایش حتی پس از آنکه محققان عوامل دیگری مانند تفاوت درآمد خانوار و تحصیلات والدین را نیز در نظر گرفتند، قابل توجه باقی ماند.

فعال در برابر منفعل

دکتر آنیش دوب، عضو شورای انجمن روان‌شناسی آمریکا در این باره می‌گوید: بازی‌های ویدیویی می‌تواند بچه‌ها را به دلیل فکر کردن باهوش‌تر کند و محیط‌هایی را فراهم سازد که آنها را ملزم به انجام وظایفی کند که ممکن است در زندگی روزمره با آنها مواجه نشوند. او گفت: بازی‌های ویدیویی اغلب نیازمند استراتژی‌های فعال، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری اجرایی است.

کودک هرچه بیشتر این بازی‌ها را انجام دهد، مسیر‌های عصبی درگیر در دستیابی به اهداف بازی را تقویت می‌کند و همین مسیر‌های عصبی می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های او در زندگی واقعی‌اش دخیل و کمک کننده باشد.

به همین ترتیب، تماشای تلویزیون و درگیر شدن در رسانه‌های اجتماعی شکل‌های منفعلانه‌تری از تماشای صفحه نمایش هستند که به کار مغزی زیادی نیاز ندارند.

او گفت: بازی‌های ویدیویی بر اساس طراحی نیاز به تمرکز و توجه به محتوای ارئه شده و استراتژی لحظه‌ای را دارد، در حالی که تماشای تلویزیون بدون توجه زیاد به محتوا، آسان‌تر است. اگر کارتونی را در تلویزیون ببینید و قسمتی از آن را از دست بدهید، “بازنده” نخواهید بود و همچنان می‌توانید قسمت‌های از دست رفته را بر اساس روایت باقی مانده استنتاج کنید. اما انجام چنین کاری در بازی های ویدیویی سخت‌تر است.

دوب خاطر نشان کرد که این مطالعه به تاثیر بازی‌های ویدیویی بر سلامت عاطفی و روانی فرد نمی‌پردازد، چیزی که او به عنوان یک روانپزشک به آن علاقه‌مند است.

او گفت: آیا بازی های ویدیویی با سلامت روان بهتر بعد از 2 سال ارتباط داشت؟ آیا بهبود هوش با بهبود سلامت روان هم در ارتباط است؟

دادن انتخاب به بچه‌ها

یکی دیگر از متخصصان در رشد کودک موافق این موضوع است که باید نگاه دقیق‌تری به سلامت روان کودکان انداخت.

دکتر دیمون کورب گفت که این مطالعه فقط برای بررسی مزایای بالقوه مثبت مرتبط با هوش طراحی شده است. اما اثرات منفی احتمالی بازی‌های ویدیویی بر سلامتی که در تحقیقات دیگر یافت شده است را در نظر نمی‌گیرد. افزایش خطر افسردگی و اضطراب بین گیمر‌ها، دیرتر شکل گرفتن شخصیت بالغ فرد و همچنین برخی بیماری‌ها و مشکلات جسمی مانند افزایش وزن از تاثیرات منفی زیاد بازی کردن است. تجربه بالینی نشان می‌دهد که موارد منفی قابل توجهی در ارتباط با بازی‌های ویدیویی وجود دارد. من فکر می‌کنم همه باید هنگام مشاهده این نتایج احتیاط بیشتری کنیم.

و او تاکید کرد که اگر می‌خواهید هوش کودکتان تقویت شود، بازی های ویدیویی تنها گزینه نیستند.

کورب گفت: نویسندگان این مطالعه، بازی‌های ویدیویی را با چیزهایی مانند شطرنج، آموزش پیانو یا تنیس روی میز مقایسه نمی‌کنند که همه مطالعات نشان می‌دهند در این بازی‌ها نیز مزایای شناختی بسیار مثبتی وجود دارد. بازی‌های ویدیویی معمولا طوری طراحی شده‌اند که باعث می‌شود کودک ساعت‌ها پای آنها بنشیند که بسیار خطرناک و ناسالم است. در هر حال او تلاش محققان برای نگاهی دقیق‌تر به این موضوع و جدا کردن تاثیر بازی‌های ویدیویی از تماشای تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی را ستود و موافقت کرد که والدین باید با دقت بیشتری مراقب نوع و کیفیت تماشای صفحه نمایش توسط فرزندانشان باشند.

او گفت: اگر نوع خاصی از تماشای صفحه نمایش تاثیر مثبتی بر سلامتی کودکان دارد، والدین باید نسبت به این موضوع نگاه بازتر، غیر متعصبانه و کنجکاوانه‌تری داشته باشند، دقیقا به همان شکلی که باید از تاثیرات مضر آن نیز آگاه باشند. همانطور که کودکان رشد می‌کنند، به تبع آن نیاز‌هایشان تغییر می‌کند و احتمالا کمیت و کیفیت تماشای صفحه نمایش که می‌توانند از آن سود یا زیان ببینند نیز تغییر خواهد کرد.