مریم آریافر
تغذیه برای تمامی فرآیندهای منجر به سلامتی و حفظ سلامت بدن نقش مستقیم و مثبت دارد و سیستم پیچیده بهبود زخم یکی از این مکانیسم‌ها می‌باشد.
کربوهیدرات‌ها و بهبود زخم: سلول‌های پوستی برای تامین انرژی مورد نیاز خود به گلوکز نیاز دارند. با وجودی که تامین سطوح متعادل گلوکز برای بهبود زخم حیاتی می‌باشد، ولی بالا بودن گلوکز در شرایطی چون هایپر گلیسمیا تاثیر نامطلوبی دارد.
چربی‌ها و بهبود زخم: در فرآیند بهبود زخم برای اکثر زخم‌ها نیاز به کالری افزایش می‌یابد. این امر مخصوصا در مورد جراحات شدید، سوختگی‌ها و بیماران در وضعیت بحرانی نمود بیشتری دارد، بنابراین یک رژیم پر پروتئین و پر چربی برای تامین کالری و سنتز بافت جدید مورد نیاز می‌باشد.
پروتئین‌ها و بهبود زخم: حدود 90-70 درصد پروتئین پوست کلاژن است و پروتئین عمده در فرآیند بهبود زخم می‌باشد. ثابت شده است که اصلاح وضعیت تغذیه‌ای پروتئینی تمامی بدن تاثیر مهمی بر متابولیسم کلاژن و تسریع روند بهبود زخم دارد.
گلوتامین و بهبود زخم: گلوتامین فراوان‌ترین اسید آمینه در بدن انسان می‌باشد، اگر چه یک اسید آمینه غیر ضروری است، ولی میزان آن در شرایط استرس متابولیک کاهش می‌یابد و حکم یک اسید آمینه ضروری را پیدا می‌کند.
آرژنین: آرژنین اسیدآمینه‌ای است که در شرایط عادی ضروری محسوب نمی‌شود، ولی تحت شرایط استرس به یک اسیدآمینه ضروری تبدیل می‌گردد. کمبود آرژنین باعث کاهش قدرت تجمع یافتن کلاژن در زخم می‌گردد.
ویتامین B1: کمبود ویتامین B1 منجر به کاهش قدرت کششی زخم و تاخیر در روند بهبودی می‌گردد.
ویتامین B2: ریبوفلاوین نقش مهمی در متابولیسم پروتئین دارد.
ویتامین B5: اسیدپانتوتنیک باعث افزایش سنتز کلاژن و افزایش پیوندهای عرضی کلاژن می‌گردد.
ویتامین A: مکمل‌های ویتامین A باعث افزایش سنتز کلاژن و تسریع رشد فیبروبلاست‌ها و افزایش تعداد رسپتورهای فیبروبلاست‌ها می‌گردند.
ویتامین E: ویتامین E باعث کاهش تخریب‌های زخم از طریق جلوگیری از آزادسازی رادیکال‌های آزاد و همچنین تسهیل روند بهبود زخم از طریق بهبود واکنش ایمنی می‌گردد.
ویتامین C: کمبود ویتامین C باعث خشکی و شکنندگی زخم‌های بهبود یافته قبلی می‌گردد. همچنین کمبود دریافت آن باعث تاخیر در روند بهبودی می‌گردد.
آهن: این عنصر برای هیدروکسیلاسیون پرولین و لیزین مورد نیاز می‌باشد و کمبود آن باعث بدی عملکرد تولید کلاژن می‌گردد. از طرفی به عنوان بخشی از سیستم انتقال اکسیژن بر بهبودی زخم تاثیرگذار است.
روی: کمبود روی باعث به تاخیر افتادن فرایندهای ضروری بهبود زخم و تخریب سلول‌های اپیدرمی و ضایعات پوستی و همچنین کاهش ایمنی سلولی و هورمونی شده و زخم را در برابر عفونت هم مستعد می‌سازد که خود این امر هم بر طولانی شدن زمان بهبودی زخم می‌افزاید.
مس: لیزیل اکسیداز آنزیمی است که به مس به عنوان یک کوفاکتور کلیدی نیاز دارد. این آنزیم برای پیشرفت بافت پیوندی بسیار موثر است و باعث تقویت چهار چوب کلاژنی می‌گردد.
کروم: کروم نقش ویژه‌ای در بهبود زخم دارد. کروم می‌تواند باعث تغییر واکنش ایمنی از طریق تحریک سیستم ایمنی یا توقف فرایندهای ایمنی گردد.
