فرادید؛ تماشای آکواریوم برای بچه‌ها چه اشکالی می‌تواند داشته باشد؟ ظاهراً این کار یک تفریح بی ضرر است. بیشتر بچه‌ها عاشق تماشای ماهی‌های عجیب و غریب از پشت شیشه آکواریوم هستند ماهی‌هایی مثل: اسب‌های دریایی، کوسه‌ها، سفره ماهی‌ها، عروس دریایی‌ها، لاکپشت‌ها. تماشای آکواریوم هم تفریح است و هم آموزش و ظاهرا شک و تردید‌های اخلاقی بسیار کمتری در این مورد نسبت به رفتن به باغ وحش و تماشای گوریل‌ها وجود دارد و خیلی بهتر از بازی‌های بُکُش بُکُش کامپیوتری است.
به گزارش فرادید؛ درست است که خبررسانی‌هایی در مورد بخش نگهداری از حیوانات دریایی در پارک‌های ایالات متحده و نحوه برخورد آن‌ها با نهنگ‌های قاتل این موضوع را روشن کرده که برخی از این مراکز در زمینه رفتار با حیوانات دریایی اقدامات نادرستی انجام داده اند، اما این موضوع تنها برای نهنگ‌های قاتل به اثبات رسیده و وضعیت اخلاقی نگهداری از دیگر حیوانات دریایی هنوز در پرده ابهام است. در سراسر جهان آکواریوم‌های دلفین بسیار زیادی بازگشایی شده‌اند؛ هر چند همه این مراکز از دلفین‌ها برای اجرای نمایش استفاده نمی‌کنند.
اما آکواریوم‌هایی که به جای پستانداران دریایی، ماهی‌ها را به نمایش می‌گذارند چه اشکالی دارند؟ والدین بسیاری از ما وقتی بچه بودیم ما را به این طور جا‌ها برده‌اند و ما هم از این تجربه لذت برده‌ایم. چرا ما بچه‌های خودمان را به این طور جا‌ها نبریم؟
البته آکواریم‌ها می‌توانند مراکز حفاظت و پژوهش باشند. اما وقتی ما بچه‌های‌مان را برای تماشا به این طور جا‌ها می‌بریم مسئله خاصی به وجود می‌آید. ما با این کار به آن‌ها در مورد افکارمان و اینکه چطور باید زندگی کرد سرمشقی ارائه می‌کنیم؛ و این کار را صرفا با نادیده گرفتن آنچه که در مقابل مان رخ می‌دهد و با پنهان کردن عدالت انجام می‌دهیم.
با بردن بچه‌ها به چنین جا‌هایی به طور غیر مستقیم به آن‌ها می‌گوییم زندانی کردن حیوانات در یک چنین جای کوچکی که به نحو غم انگیزی حرکت آن‌ها را محدود می‌کند هیچ اشکالی ندارد و آن‌ها می‌توانند بدون هیچ ناراحتی از دیدن ماهی‌ها لذت ببرند. ماهی‌هایی که در حیات وحش هر روز کیلومتر‌ها شنا می‌کنند، معمولا در این آکواریوم‌ها محدود هستند و از ضربه زدن مردم بر روی شیشه دچار ترس و استرس می‌شوند.
آن‌ها در نتیجه شیوه‌های نادرست نگهداری و یا برخورد با ماهی‌های دیگر مجروح می‌شوند و یا به دلیل کمبود مواد غذایی، بیماری، محیط تنگ و نامتناسبی که تقریبا بیشتر برای لذت بردن خریداران بلیط طراحی شده است تا رفاه ماهی‌ها ضعیف و ناتوان می‌شوند. مثلا چند سال پیش یک کوسه سفید بزرگ در ژاپن تنها پس از سه روز نگهداری در آکواریوم مرد؛ فرار زیرکانه اختاپوس‌ها از این آکواریوم‌ها معروف است و هر ساله کوسه ببری‌های زیادی در ایالات متحده دچار ناهنجاری‌های ستون فقرات می‌شوند.
واضح است که صد‌ها نفر از میلیون‌ها ببینده‌ای که هر سال به تماشای آکواریوم‌ها می‌روند هیچ مشکل خاصی با این مسائل ندارند و اگر از خوردن گوشت یا ماهی پرورشی یا نگهداری گُلد فیش یا حیوانات خانگی دیگر لذت می‌برند، ممکن است معتقد باشند که نگرانی درباره زندانی کردن یک ماهی در آکواریوم متظاهرانه است. با این حال اگر فرض کنیم که بردن بچه به چنین مراکزی وجه تربیتی داشته باشد، مشخص نیست که از طریق تماشای ماهی‌ها در یک محیط غیر طبیعی چه چیزی درباره زندگی ماهی‌ها در حیات وحش می‌تواند یاد بگیرد. برای این منظور یک فیلم مستند بسیار بهتر خواهد بود.
ممکن است کسی بپرسد با توجه به گزینه‌های موجود، آیا تماشای آکواریوم برای گذراندن وقت تفریح نسبتا کم ضررتری نیست؟ نه واقعا. قطعا تماشای آکواریوم مانند تماشای گاوبازی نیست: تماشای آکواریوم هیچ خشونت عمدی در پی ندارد و آکواریوم دار‌های خوب تلاش می‌کنند که ماهی‌ها در آرامش باشند. پس چرا آکواریوم را برای این دست از انتقادات انتخاب کرده ایم؟ به این دلیل که حتی اگر ماهی‌ها به خوبی نگهداری شوند باز هم مسائل پنهانی وجود دارند که باید نگران آن‌ها باشیم.
یکی سوال اساسی این است که این حیوانات از کجا می‌آیند. اغلب ماهی‌های آکواریومی [به جای تکثیر در آکواریوم]از حیات وحش شکار می‌شوند. این مسئله نه تنها به این خاطر مشکل آفرین است که جمعیت ماهی‌ها به شدت مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل صید بی رویه جمعیت ماهی‌ها رو به انقراض و تعداد آکواریوم‌های عمومی در حال افزایش است بلکه این مسئله به این دلیل مشکل آفرین است که نظارتی بر صنعت صید زنده ماهی وجود ندارد و برخی از شیوه‌های صید آن‌ها به شدت مورد انتقاد است. به عنوان مثال هنوز هم گاهی بمب‌های دست ساز و سیانید سیدم برای گیج کردن و شکار ماهی‌ها استفاد می‌شود؛ این کار‌ها موجب مرگ بسیاری از ماهی‌ها و ضعیف شدن باقی ماهی‌ها و خسارت به محیط طبیعی اطراف آن‌ها می‌شود. در حالی که شکار با تور برای محیط طبیعی بهتر است، اما برای ماهی‌ها باعث استرس می‌شود و خطر آسیب دیدگی قابل توجهی برای ماهی دارد. به دلیل اینکه بسیاری از ماهی در مسیر رسیدن به آکواریوم از بین می‌روند در نتیجه بیشتر از مقدار نیاز این حیوانات را صید می‌کنند.
نظارت بر تاثیرات این نوع صید بر جمعیت ماهی‌های باقیمانده ضعیف است. ماهی‌ها در آکواریوم‌ها به ندرت مورد تهدید قرار می‌گیرند و بسیاری از آن‌ها برای تولید مثل در اسارت مناسب نیستند. در حالی که بعضی از گونه‌ها می‌توانند در محیط بیرون از آکواریوم پرورش یابند، تعدادی از آکواریوم‌ها مخزن ژنی‌ای فراهم می‌کنند که به اندازه‌ای کافی بزرگ باشد تا مشکلات مربوط به تولید مثل ماهی‌ها با ماهی‌های همنژاد خود یا با نژاد‌های دیگر را تعدیل کنند در این مورد ماهی "فرانکشتاین" معروف است.
بعضی مواقع ماهی‌هایی که در سوپرمارکت‌ها به فروش می‌رسند برچسب "پرورش مسئولانه" دارند، اما در استخر‌های پرورش ماهی عمومی به ندرت چنین اطلاعاتی درباره پرورش این حیوانات به دست می‌آید، شاید به این دلیل است که کسانی که این مراکز را اداره می‌کنند یا خاستگاه این حیوانات را نمی‌دانند یا اینکه ما اطلاعات بیشتری درباره آن‌ها پیدا نمی‌کنیم.
در بهترین حالت، ما بچه هایمان را به باغ وحش می‌بریم تا حیوانات دریایی را در حال شنای آزادانه تماشا کنند. اما بهترین روش آشنایی شیرجه زدن و غواصی با ماهی‌ها در یک محیط طبیعی است، هرچند هر کسی استطاعت و امکان این تفریح لوکس را ندارد. در مرتبه بعد تماشای فیلم مستند یا خواندن کتاب درباره حیوانات دریایی قرار می‌گیرد. بردن بچه‌ها به تماشای آکواریوم یکی از چند راهی است که برای دیدن حیوانات دریایی وجود دارد. اما حالا که ما از طریق اینترنت دسترسی بهتری به اطلاعات داریم، باید قبل از اینکه بچه‌ها را برای دیدن ماهی‌ها به چنین مراکزی ببریم دقت بیشتری بکنیم جر اینکه بخواهیم به بچه‌ها تفاوت میان محیط واقعی و غیر واقعی را به آن‌ها نشان بدهیم.
منبع: ایان
