دکتر امیرهوشنگ احسانی؛ متخصص پوست و مو؛ عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
قرار گرفتن مواد رنگی با منشاء خارجی در زیر پوست باعث تغییرات رنگی میشود که این تغییرات را خالکوبی یا Tattoo مینامیم. خالکوبی گاهی به صورت اتفاقی، گاهی به صورت تفریحی و به شکل نقاشی روی پوست با ایجاد خط لب و خط ابرو و بعضی وقتها نیز با تجویز پزشک و به منظور اصلاح منظره ناخوشایند مربوط به جای زخم در بعضی نقاط بدن انجام میشود. در تصادفات و به دنبال زخم و جراحت ممکن است سنگریزه یا بعضی مواد رنگی در زیر پوست کاشته شود و یک نوع خالکوبی اتفاقی را به وجود بیاورد.
مثال دیگر آن وجود ترکش و ذرات باروت به دنبال انفجارات و جراحتهای جنگی میباشد که داخل زخمها قرار میگیرد. در بیمارانی که بنا به هر دلیل موهای ابرو و مژه خود را از دست دادهاند گاهی با توصیه پزشک برای بهبود وضعیت ظاهری اقدام به خالکوبی میشود و به طور مصنوعی منظرهای شبیه ابروها درست میکنند و یا با انجام خالکوبی روی لبه پلک تا حدودی میتوان نبودن موهای مژه را جبران کرد.
اکثر موارد خالکوبی را انواعی تشکیل میدهد که با خواسته و میل خود فرد انجام میگیرد و به این خالکوبی دکوراتیو میگویند که اغلب با مسائل شخصیتی، فرهنگی، نژادی در ارتباط است. در خالکوبی رنگهای مختلفی به کار میرود مثلا برای رنگ سیاه و آبی از کربن، برای رنگ قرمز از رنگهای گیاهی Cinnabar، برای آبی روشن از آلومینیات و کوبالت، برای زرد از کاردمیوم، برای سبز از اکسیدکرومیک و برای قهوهای از اکسید آهن استفاده میشود.
گاهی پس از انجام خالکوبی شرایطی پیش میآید که فرد تصمیم میگیرد خالکوبی را پاک کند که مهمترین دلایل آن عبارت است از عوض شدن مد، عدم رضایت از شکل به دست آمده، گاهی خرابکاری، فراهم شدن مشکل استخدام و... روشهای مختلفی برای پاک کردن تاتو وجود دارد که شامل جراحی، کوتر کردن، منجمد کردن، تراشیدن پوست و لایهبرداری عمقی که این روشها ارزان بوده ولی نتیجه آنها کامل و صد درصد نیست و معمولا جای زخم و اسکار به جای میگذارند.
استفاده از لیزر سادهتر، با عارضه کمتر و گاهی با نتایج بسیار عالی میباشد که در صورت موثر بودن اکثرا جای زخم و اسکار به جا نمیگذارد.اما لیزر محدودیتهایی هم دارد که یکی گران بودن و دوم غیرقابل پیش بینی بودن نتایج آن است. سومین محدودیت لیزر نیز بیاثر بودن آن روی بعضی از خالکوبیها میباشد.
از آنجایی که بعضی خالکوبیها به لیزر جواب نمیدهند و بعضی دیگر حتی با لیزر تشدید میشوند (خصوصا خالکوبی قرمز) لازم است قبل از انجام لیزر، منطقه کوچکی از ضایعه تست شود و در صورت گرفتن نتیجه مساعد اقدام به درمان همه ضایعه کرد. در صورت عدم امکان استفاده از روشهای فوق، گاهی با انجام خالکوبیهای مجدد با رنگهای مشابه رنگ پوست میتوان تا حدودی خالکوبی قبلی را مخفی کرد.