به گفته متخصصین طب سنتی هر فردی هنگام تولد مزاج مخصوص به خود را دارد ولی ممکن است این مزاج در گذر زمان تغییر کند. خصوصیات جسمی و روحی افراد بر پایه مزاج ذاتی آنها که با آن به دنیا آمده اند شناخته میشود .
اگر بتوانیم مزاج خود را بشناسیم میتوانیم بر اساس آن تغذیه و ورزش و سبک زندگی خود را اصلاح کنیم و سالمتر زندگی کنیم. در واقع یکی از روشهای جهت حفظ تعادل مزاج، رعایت مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها با توجه به مزاج شخص است که باید توسط یک متخصص طب سنتی تشخیص داده شود.
افرادی که دارای مزاج سرد و تر هستند روابط عمومی بهتری دارند، افرادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند برای کارهای نظامی مناسب‌تر هستند و افرادی که دارای مزاج سرد و خشک هستند دقیق‌ترند.
یکی از معیارها برای تشخیص مزاج فرد «سوحنه» است یعنی کسانی که هیکل و اندام درشتی دارند دارای مزاج تری هستند و افرادی که دارای هیکل و اندام ریزتری هستند مزاج‌شان خشک است.
برخی از افرادی که اندام درشت دارند هیکل آنها مملو از چربی و پف است. این یعنی اینگونه افراد دارای مزاج سرد و تر هستند اما عده‌ای دیگر از افراد که هیکل درشتی دارند اندام آنها پوشیده از ماهیچه و به اصطلاح هیکل عضلانی دارند اینگونه افراد مزاج گرم و تری دارند.
در بین کسانی که ریزاندام هستند اگر اندام آنها ماهیچه‌ای باشد مزاج این افراد گرم و خشک است اما اگر این افراد هیکل‌شان از پوست و استخوان باشد مزاج سرد و خشکی دارند.
رنگ پوست یکی دیگر از علائمی است که به وسیله آن می‌توان مزاج یک فرد را تشخیص داد. رنگ‌های گلگون دارای مزاج گرم و تر، رنگ‌های گندمی و زرد دارای مزاج گرم و خشک و رنگ‌های تیره و سبزه دارای مزاج سرد و خشک و افراد سفید دارای مزاج سرد و تر هستند.
رشد مو یکی دیگر از علائمی است که به وسیله آن می‌توان مزاج فرد را تشخیص داد. افراد دارای مزاج گرم معمولاً موهای پرپشت، ضخیم و تیره دارند و افراد سردمزاج معمولاً دارای موهای کم‌پشت و نازک هستند.
همچنین افراد گرم مزاج عموماً عرق، ادرار و مدفوع آنها دارای بوی تند است اما افراد سردمزاج عرق، ادرار و مدفوع آنها بوی خاص و تندی نمی‌دهد.
همچنین حرکات بدن یکی دیگر از راههای تشخیص مزاج افراد است. افراد گرم‌مزاج عموماً پرجنب و جوش هستند و عموماً حرکات بدنی تندی دارند. اما افراد سردمزاج کسل و جنب و جوش کمی دارند.
یکی دیگر از روش‌هایی که به وسیله آن می‌توان مزاج فرد را تشخیص داد خواب است. افراد دارای مزاج گرم و خشک دارای خواب کم؛ مزاج گرم و تر دارای خواب متوسط و افراد با مزاج سرد و تر خواب زیاد و افراد با مزاج سرد و خشک دارای خواب منقطع هستند و مدام از خواب می‌پرند.
همچنین افراد گرم‌مزاج روحیه شجاعی دارند و عموماً نترس هستند اما افراد سردمزاج معمولاً افرادی ترسو و محافظه‌کار هستند.
نبض بدن یکی دیگر از راههای شناخت مزاج افراد است. افرادی که با چهار انگشت بتوان نبض آنها را احساس کرد، گرم مزاج هستند، اما به جز اینها بقیه افراد، مزاج سردی دارند. همچنین نبض افراد ترمزاج قطر بیشتری دارد و افرادی که نبض آنها بسیار کم و باریک می‌زند دارای مزاج خشکی هستند.
معمولاً افراد در موقع بیماری مزاج‌شان انحراف موقتی پیدا می‌کند اما نمی‌توان گفت کدامیک بهتر است. افرادی که دارای مزاج سرد و تر هستند روابط عمومی بهتری دارند، افرادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند برای کارهای نظامی مناسب‌تر هستند و افرادی که دارای مزاج سرد و خشک هستند دقیق‌ترند اما در کل مزاجی که نسبت به بقیه معتدل‌تر است مزاج گرم و تر است.
