جالب اینکه این دو جشنواره معتبر سینمایی در سال‌های اخیر رقابتی جدی برای کسب جایگاهی بهتر آغاز کرده‌اند. شیر ونیز قصد دارد نخل کن را از سر راهش بردارد و به مهمترین جشنواره سینمایی جهان بدل شود. حالا در میانه این رقابت، ایرانی‌ها حضوری پررنگ دارند؛ هم در تیم داوران جشنوارهها و هم در میان رقبای جوایز اصلی.
امسال در جشنواره فیلم ونیز، علاوه بر حضور لیلا حاتمی، بازیگر معروف ایرانی در هیات داوران، فیلم «بدون خرس» ساخته جعفر پناهی که پیش از این در سال 2000 با فیلم «دایره» شیر طلایی ونیز را گرفته بود، و همچنین فیلم «پشت دیوار» ساخته وحید جلیلوند که سال 2019 از همین جشنواره ونیز در بخش افق‌ها جایزه کارگردانی گرفت، با هم و با 21 فیلم دیگر حاضر در بخش رقابت اصلی رقابت می‌کنند.
بخش افق‌ها
افزون بر این دو فیلم «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی و «بی‌رویا» ساخته آرین وزیردفتری نیز در بخش افق‌ها حضور خواهند داشت. این چهار فیلم ایرانی فضای رقابتی جشنواره را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند. پس از امریکا که با هفت فیلم مستقل و ایتالیا و فرانسه که هر دو با چهار فیلم مستقل در این دوره از جشنواره حضور دارند، ایران و بریتانیا هر دو با دو فیلم در بخش رقابت اصلی بیشترین تعداد فیلم جشنواره را به خود اختصاص داده‌اند.
جالب اینکه در همین بخش رقابت اصلی نام‌های بزرگی نیز حضور دارند. غیر از جعفر پناهی که کارگردانی نام‌آشنا در جشنواره‌های معروف سینمایی است، مارتین مک‌دونا، نویسنده و فیلمساز بسیار برجسته ایرلندی-بریتانیایی، امسال با فیلم «بنشی‌های اینیشیر»، که اقتباسی از یکی از نمایشنامه‌های خودش است، در ونیز حاضر است. در کنار مک‌دونا، آرنوفسکی، پل شریدر، الیور استون، جان‌فرانکو رزی و آلخاندرو ایناریتو هم در ونیز امسال حضور دارند.
ایرانیان در آثاری غیر ایرانی
اما این همه بضاعت ایران در ونیز نیست. داریوش خنجی به عنوان مدیر فیلمبرداری فیلم «باردو» ساخته آلخاندرو ایناریتو و کتایون شهابی به عنوان تهیه‌کننده فیلم آذربایجانی «بانو» در بخش کالج سینما، دیگر اسامی ایرانی هستند که در هفتاد و نهمین دوره از ونیز حاضر خواهند بود.
در سال‌هایی که عموم جشنواره‌های سینمایی جهان، با معضل نبود ستارگان و کمبود فیلم‌های مهم روبه‌رو هستند، حالا ونیز 2022، با این ترکیب خیره‌کننده، درصدد پس گرفتن کرسی خود از کن و تاثیرگذاری بیشتر در فصل جوایز است. رویکردی که نمود آن در همین دوره آشکار شده و باید منتظر پس‌لرزه‌های آن در فصل جوایز باشیم.
رقابت بزرگان
همانطورکه پیش‌تر هم گفته شد امسال در ونیز، نام‌های بزرگی با هم رقابت می‌کنند. حضور شمار قابل‌توجهی از سینماگران برجسته جهان در جشنواره ونیز، بیش از پیش توجه رسانه‌های هنری جهان را به این جشنواره معطوف کرده است. اتفاقی که شاید در آینده خیلی نزدیک، بتواند ونیز را بر صدر همه جشنوارهها و بالاتر از کن، برلین، ساندنس، تورنتو و ... بنشاند. این همان چیزی است که مدیران ونیز دوست دارند به آن دست پیدا کنند. آلخاندرو ایناریتو 7 سال پس از فیلم «از گور برخاسته»، حالا با «باردو»، دُز کنجکاوی‌ها در مورد آخرین ساخته خود را به اوج رسانده است. فیلمی کمدی که فیلمبرداری آن 5 ماه به طول انجامیده و خیلی‌ها منتظر هستند تا تجربه جدید ایناریتو را ارزیابی کنند. دارن آرنوفسکی محبوب هم که با «مادر» در سال 2017 نتوانست تحسین چندانی را متوجه اثر خود کند، حالا و 5 سال پس از آن فیلم، به ژانر تخصصی خود یعنی درام روانشناختی بازگشته است و به همین دلیل چشم‌های بسیاری در سراسر جهان منتظر هستند تا ببینند آیا این استعداد بزرگ پس از تجربه چند ناکامی متوالی، با «نهنگ» به روزهای درخشان خود بازخواهد گشت؟
حضور چهره معتبر و استثنایی سینما یعنی مارتین مک‌دونا که در سال 2022 با «سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری»، به قهرمان بلامنازع فصل جوایز تبدیل شده بود، برای فیلم جدیدش یعنی «بنشی‌های اینیشیر»، بیش از سایرین مورد توجه رسانه‌ها و سینمادوستان قرار گرفته است. در بخش خارج از مسابقه جشنواره امسال نیز نام پل شریدر و فیلم آخرش یعنی «استاد باغبان» حسابی می‌درخشد. شریدر که امسال شیر طلای افتخاری ونیز را نیز دریافت می‌کند، یکی از کانون‌های توجه در جشنواره امسال است. در بخش غیرداستانی نیز الیور استون با فیلم «هسته‌ای» و جان‌فرانکو رزی با «در ویاجو» حضور دارند که سنگینی این بخش را بیشتر می‌کنند. ونیز هفتادونهم از 9 تا 19 شهریورماه در ایتالیا برگزار می‌شود.
