درمان سوختگی با روش‌های غیردارویی

دکتر حسن محمدی؛ آنستزیولوژیست و فوق تخصص درد؛عضو انجمن درد ایران

درمان غیردارویی

هر چه سریع‌تر باید درمان‌های غیردارویی در سوختگی را باید آغاز کنیم.اختلالات سایکولوژیک می‌تواند سبب افزایش اختلالات درد در سوختگی‌ها شود.

Coping with Decrease Control: سوختگی به دلیل درد شدید غریبه بودن با محیط بیمار، عدم دخالت در برنامه روزانه آنها و ... سبب ایجاد یک احساس عدم کنترل می‌شود.

در برابر این حالت بیماران دارای حالات تعابق متفاوتی هستند:

1)Primary Control  که در طی آن بیمار سعی در تغییر محیط دارد.

2)Secondary Control  که در طی آن فرد سعی در ایجاد تغییراتی در خود می‌کند.

3)Relinquished Control  که سبب ایجاد هیجانات و دپرسیون در افراد می‌شود.

بهترین حالت ترکیبی از Primary and Secondary است. درخواست زیاد دارو هنگام مواجهه با یک پروسه دردناک در واقع یک نوع کنترل اولیه است و دعا خواندن در یک روز بد در واقع یک کنترل ثانویه است. با توجه به نوع آنها می‌توان درمان مناسب را به کار برد.

Avoidance:

Distinction: وابسته به خلاقیت بیمار و تیم درمانی است. می‌توان در کودکان از پر کردن بادکنک، آواز خواندن، خواندن داستان و یا شمردن استفاده کرد. همچنین در بزرگسالان می‌توان از گوش کردن یک موسیقی و بازی‌های ویدیویی و غیره استفاده کرد.

Imagry: ایجاد یک تصور خوشایند برای بیمار است که شایع‌ترین آن حالت تصور خوب شدن است.

Relaxation Imagary: بعد از انجام پروسه درمانی دردناک با بیمار در مورد رفتن به یک جای امن و زیبا صحبت می‌کنیم. مثلا ساحل دریا و ... بیمار چند نفس عمیق می‌کشد، چشمانش را می‌بندد و این مکان را تصور می‌کند.

Hypnotic Analgesia: هیپنوزیک تغییر حالت هوشیاری است که با افزایش میزان پذیرش پیشنهادات، توانایی تغییر در میزان درک و احساس و افزایش ظرفیت جدا شدن مشخص می‌شود؛ هیپنوز می‌تواند سبب ریلاکسشن شود.

Virtual Reality: این‌ تکنیک فرد را از محیط‌ بیرون ایزوله می‌کند با استفاده از کلاه‌خودی که تصاویر سه بعدی پخش می‌کند، انجام می‌شود. اساس این کار تغییر مسیر توجه است.

Relaxation:

Deep breathing :وقتی فردی عصبی می‌شود و یا احساس درد می‌کند تنفس‌های آن کم‌عمق و بی‌نظم می‌شود که به علت افزایش tension عضلات قفسه سینه است و به آن تنفس توراسیک می‌گویند که سبب افزایش اسپاسم عضلات و بالا رفتن درد می‌شود. تنفس دیافراگماتیک اساس تمام روش‌های ریلاکسشن است.

Progressive muscle relaxation: بیماران بستری و دردمند به مرور با کاهش استفاده و اسپاسم عضلات مواجهه اند که این خود سبب بدتر شدن درد می‌شود.

آقای Jacob sen با آموزش دادن به بیمار جهت انجام عمل relaxation عضلات به شکل گروهی که از ناحیه دیستال صورت می‌گیرد سبب از بین رفتن این حالت می‌شود.

‍Perant Technique

Regular mediation Scheduling

مصرف دارو به روش PRN خوب نیست چون این حالت سبب تشویق نشان دادن رفتارهای درد می‌شود. بنابراین استفاده از این روش درمانی منظم در افراد به خصوص به خصوص با زمینه قبلی وابستگی به موادمخدر جلوگیری می‌کند.

Quota systemQuota : یعنی یک Predetermined taskgoal است. قبلا در کودکان با تعیین مقدار مشخصی از انجام کار مورد تشویق قرار می‌گیرند.

Positive reinforcement: کودکان کارهای روی‌ سوختگی را معمولا یک تنبیه می‌دانند. در این تکنیک کودک وقتی مسوولیت خود را در قبال کارهایی که باید انجام دهد داشت، جایزه بگیرید.

Information: بیماران از نظر اینکه بخواهند چقدر در مورد فرآیندهای درمانی‌شان اطلاعات داشته باشند متفاوت‌اند. اطلاع داشتن در مورد فرآیند بیماری از چند جهت می‌تواند مفید باشد: اولاً دانستن اینکه عوارض بعضی از داروها می‌تواند طبیعی باشد پذیرش مریض را بالا می‌برد. ثانیا مریض را جهت Coping آماده می‌کند. ثالثا در نهایت بیماران بیان می‌کنند یکی از مهم‌ترین دلیل استرس آنها عدم آگاهی نسبت به زمان‌بندی برنامه‌های درمانی است که با از بین رفتن این موضوع استرس‌شان کمتر می‌شود.

Cognitive restractioning:

Thought stopping: اولین مرحله شناخت و توقف تفکرات منفی است.

Reappraisal: یعنی از بیمار می‌خواهند که تفکرات‌منفی خود را به‌سمت مثبت سوق‌دهند.

Participation:

Setting Schedule: البته باید توجه شود که open-ended نباشد.

Wound care: یکی از راه‌های ساده آن، خواستن یک نوع موسیقی در حین رسیدن به زخم‌های بیماران است. دقت کنید به‌طور ثابت در روزهای بعدی تکرار مفیدتر است. همچنین بیمار می‌تواند از پرستارش بخواهد کارها را مرحله به مرحله انجام دهد و یا سریع‌تر و کندتر بشوید.