تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
برای حفظ سلامتی بدن، روزانه 5 واحد میوه و سبزیجات لازم است. این مواد غذایی کم کالری و سرشار از فیبر می‌تواند ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن را تأمین کند. بنابراین شستشو و نگهداری آنها اهمیت بسیاری دارد. تازه‌ترین سبزیجات هم در صورتی که به درستی نگهداری نشوند، مقدار زیادی از ویتامین‌ها و مواد معدنی خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین لازم است برای حفظ ویتامین میوه و سبزیجات و همچنین مواد غذایی دیگر، شرایط مناسبی را جهت نگهداری آنها فراهم کنیم.
در این نوشتار، توصیه‌هایی را جهت نگهداری بهتر میوه و سبزیجات (و مواد غذایی دیگر) عنوان می‌کنیم و به شما اطمینان خاطر می‌دهیم با رعایت نکاتی ساده می‌توانید مواد مغذی و طعم مواد غذایی‌تان را به بهترین نحو حفظ کنید.
خرید
اولین گام برای نگهداری خوب و استفاده بهینه از میوه و سبزیجات، دقت در انتخاب و خرید آنهاست. بسیاری از میوه‌ها حتی پس از چیده شدن به روند «رسیدن» ادامه می‌دهند. بنابراین انتخاب میوه خوب در زمان خرید بسیار حائز اهمیت است. اگر تصمیم دارید میوه‌ها را ظرف چند روز بعد از خرید مصرف کنید، میوه‌های رسیده را انتخاب و برای مصرف روزهای بعدی، میوه‌های سبز یا کال‌تر را خریداری نمایید.
سعی کنید تا جایی که امکان دارد، میوه و سبزیجات را تازه به تازه خریداری و مصرف کنید. بهتر است سبزیجات را همان موقع که خریده‌اید مصرف کنید؛ در این صورت ویتامین بیشتری دریافت می‌کنید.
شستشو
یکی دیگر از مراحل نگهداری میوه و سبزیجات و حفظ ویتامین‌ها شستشوی خوب و دقیق آنهاست. تمام میوه و سبزیجات (حتی آنهایی که دارای پوست‌اند) را پیش از خوردن یا پخت به دقت با آب بشویید. این کار برای از بین بردن باکتری‌هایی است که امکان دارد روی سطح پوست میوه‌ها (مثلاً طالبی) وجود داشته باشد و پس از برش میوه قسمت‌های خوردنی آن را آلوده کنند. میوه و سبزیجات را داخل تشت آب سرد نریزید؛ بهتر است آنها را با آب شیر شستشو دهید.
خیساندن طولانی مدت میوه و سبزیجات در آب باعث می‌شود ویتامین‌های B و C و همچنین برخی از مواد معدنی آنها از بین برود.
اگر قصد دارید سبزیجات را به صورت خام میل کنید، درست قبل از مصرف آنها را با آب شستشو دهید. میوه و سبزیجات را قبل از شستشو خرد نکنید؛ چون موقع خرد کردن، آنزیم‌هایی فعال می‌شود که شروع به کاستن میزان ویتامین میوه و سبزیجات می‌کند.
میوه و سبزیجاتی که پوست سفتی دارند، از قبیل سیب‌زمینی، هویج، گریپ فروت، طالبی، خربزه و ... را به وسیله برس میوه و زیر آب به مدت 20 ثانیه شستشو دهید. توصیه می‌کنیم هرازگاهی برس را در ماشین ظرفشویی و یا با دست بشویید تا از تمیزی آن اطمینان داشته باشید.
میوه‌هایی که پوست نرم و نازکی دارند (مثل توت‌فرنگی و تمشک) را به مدت 1 دقیقه در داخل تشت آب خیس کنید و سپس به مدت حدود 20 ثانیه آب بکشید.
برای شستشوی میوه و سبزیجاتی که پوستشان خوردنی است، از مواد شوینده استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است مواد روی آن به دقت شسته نشود. البته می‌توانید از کمی مایع ظرفشویی برای شستشوی پوست ضخیم میوه‌هایی که موقع مصرف پوستشان کنده می‌شود، استفاده کنید؛ اما توجه داشته باشید که میوه را به دقت با آب شستشو داده و آب بکشید.
برای پاک کردن «موم» یا همان ماده روغنی که روی سطح پوست میوه‌هایی از قبیل خیار و سیب را می‌پوشاند، آنها را با آب گرم بشویید. هلن فلانژری، متخصص بهداشت عمومی مواد غذایی در این باره می‌گوید: «این ماده روغنی خوردنی است؛ اما اگر تمایل دارید آن را از سطح پوست میوه پاک کنید یا نگرانید باکتری‌ها را جذب خود کرده باشد، می‌توانید میوه را با آب گرم بشویید!»
موقع شستشوی سیب، دم یا چوب آن را به دقت بشویید. سرری لانلگی، استاد تغذیه دانشگاه تورنتو، روی شستشوی دم سیب تاکید زیادی می‌کند؛ زیرا آلودگی‌ها بیشتر در این نقطه جمع می‌شوند.
همیشه میوه و سبزیجات تازه‌ای که در مغازه‌ها شستشو داده می‌شوند را نیز در منزل بشویید. مصرف سبزیجات از پیش شسته شده، مثل کاهو، خیلی راحت‌تر است؛ با وجود این برای زدودن هر نوع آلودگی ناشی از دستمالی شدن میوه و سبزیجات باید آنها را با دقت بشویید. در واقع باید بین راحتی و ایمنی یکی را انتخاب کنید. بهترین راه این است که مواد غذایی از پیش شسته را با آب شیر شستشو دهید.
برای شستشوی سبزیجات برگدار، از قبیل کلم و کاهو، باید برگ‌های بیرونی را کنده و دور بریزید؛ سپس برگ‌های دیگر را با آب ولرم آب بکشید. خانم فلانژری توصیه می‌کند: «برای اینکه مطمئن شوید داخل تمام برگ‌ها را به دقت شسته‌اید، آنها را از هم جدا کنید و به دقت شستشو دهید».
یک برس کوچک مخصوص قارچ خریداری کنید. توجه داشته باشید که این برس باید به اندازه کافی نرم باشد تا بتوانید قارچ‌ها را کاملا پاک کنید؛ زیرا قارچ‌ها داخل کودهای مخلوط، یعنی محل مورد علاقه باکتری Colibacille می‌رویند. بعد از شستشوی قارچ، آنها را روی دستمال تمیزی پهن و خشک کنید.
تمام قسمت‌های آسیب دیده یا خراب میوه یا سبزیجات را جدا کنید؛ زیرا باکتری‌ها در این نواحی به سرعت تکثیر می‌شوند.
