تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
بهترین جای نگهداری از سبزیجات، یخچال یا جای خنک و تاریک مثل انباری و زیرزمین است. اسفناج پس از دو روز نگهداری در یخچال یک سوم و در دمای محیط 80 درصد ویتامین‌های خود را از دست می‌دهد. باید گفت که هوا، آب و نور قاتل ویتامین‌ها هستند. دمای پایین به حفظ تازگی مواد غذایی کمک می‌کند و اجازه نمی‌دهد خاصیت مواد غذایی از بین برود.
دمای مناسب یخچال 5 درجه سانتیگراد و طبقه وسط آن است. توجه داشته باشید که دما در همه قسمت‌های یخچال یکسان نیست؛ از این‌رو با قرار دادن مواد غذایی در طبقات مختلف، با توجه به دمای مورد نیاز آنها، می‌توانید به مطلوب‌ترین شکل ممکن از مواد غذایی‌تان نگهداری کنید. کشوهای پایینی با دمای 10 درجه سانتیگراد، مخصوص نگهداری میوه و سبزیجات می‌باشد که در دمای پایین‌تر امکان خراب شدن‌شان وجود دارد. توجه داشته باشید خنک‌ترین قسمت یخچال طبقه پایین، روی کشوی مربوط به میوه و سبزیجات است که 2 درجه سانتیگراد دما دارد. گوشت و ماهی‌های تازه را باید در این طبقه نگهداری کرد.
«تخم‌مرغ، محصولات لبنی، باقیمانده غذاها، شیرینی‌جات و محصولاتی که بعد از باز کردن باید در یخچال نگهداری شوند» را در طبقه میانی (4/5 درجه سانتیگراد) و طبقه بالای آن (8 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید. خانه‌بندی‌ها با طبقات روی در یخچال، گرم‌ترین نقاط یخچال هستند که دمای بین 10 تا 15 درجه سانتیگراد داشته و مخصوص نگهداری محصولاتی است که به سرمای زیادی نیاز ندارند؛ از قبیل نوشیدنی‌ها، سس‌ها و کره. توجه داشته باشید برخی از مواد غذایی نیازی به نگهداری در یخچال ندارند و حتی با قرار گرفتن در یخچال خاصیت خود را از دست می‌دهند؛ مثل میوه‌های غیربومی، گوجه‌فرنگی، لوبیا سبز و بادمجان. بهتر است مرکبات را نیز در دمای محیط نگهداری کنید.
توجه داشته باشید که نان نیز به سرعت در یخچال خشک می‌شود. همچنین میوه و سبزیجاتی که نیاز به رسیدن بیشتری دارند، باید در دمای محیط قرار بگیرند. بهتر است مواد غذایی فاسدنشدنی را در جای خنک و خشک و تمیز نگهداری کنید. توصیه می‌شود میوه و سبزیجات را بلافاصله از نایلون‌های پلاستیکی خارج کنید؛ زیرا داخل نایلون‌ها بیشتر در معرض فساد قرار می‌گیرند. بهتر است این مواد غذایی داخل کیسه‌های پارچه‌ای مخصوص میوه و سبزیجات نگهداری شوند. تا جایی که امکان دارد، میوه و سبزیجات را جدا از هم نگه دارید؛ زیرا میوه‌های رسیده خیلی زود باعث پلاسیدگی سبزیجات می‌شوند. میوه‌های کوچک را در ظرف یا کشوی میوه، به طور فشرده و کیپ هم جا ندهید.
دم میوه‌هایی مثل تمشک را از قبل نگیرید و میوه‌ها را فقط در زمان مصرف بشویید. لزومی ندارد سیب‌زمینی و پیاز را داخل یخچال نگهداری کنید، فقط آنها را در مکانی خنک و تاریک قرار دهید. توجه داشته باشید هیچ‌گاه سیب‌زمینی و پیاز را در هم نگهداری نکنید؛ زیرا امکان دارد سیب‌زمینی‌ها زودتر خراب شوند.
اگر از آن دسته افرادی هستید که دوست دارند میوه‌ها را منجمد و در فریزر نگهداری کنند، باید بدانید که برخی میوه‌ها، از قبیل سیب، هلو و زردآلو موقع منجمد شدن تغییر رنگ می‌دهند و قهوه‌ای می‌شوند. اما برای این مساله هم راه‌حلی وجود دارد: مقداری شــــربت شیرین تهیه کرده و میوه‌ها را داخل آن بریزید. (1 لیتر آب و 400 گرم شکر برای میوه‌های شیرین و 1 لیتر آب، 600 گرم شکر برای میوه‌های اسیدی).
شربت محتوی میوه‌ها را در یخچال خنک و سپس داخل فریزر منجمد کنید؛ به این ترتیب می‌توانید این میوه‌ها را به مدت 10 ماه نگه دارید. البته باید توجه داشته باشید که میوه‌ها کاملاً رسیده و بدون لک یا لهیدگی باشند. برای منجمد کردن میوه‌های دیگر نیز می‌توانید روی آنها شکر بپاشید یا آب لیموترش بریزید و یا همان‌گونه که اشاره شد، داخل شربت شیرین منجمد کنید.
با این شیوه می‌توانید میوه‌ها را به مدت 8 ماه در فریزر نگهداری کنید. در خصوص نگهداری سبزیجات بهتر است آنها را داخل دستمال‌های نمناکی که آب را به خوبی جذب می‌کنند، بپیچید و در یخچال قرار دهید. با این روش می‌توانید به مدت چند روز سبزیجات را در یخچال نگهداری کنید. سبزیجاتی از قبیل لوبیا سبز، مارچوبه و نخودفرنگی را می‌توان به راحتی منجمد کرد.
برای این کار بهتر است این سبزیجات را به مدت چند دقیقه داخل ظرفی محتوی آب جوش ریخته بجوشانید و بلافاصله داخل ظرف آب سرد بریزید. سبزیجات را آبکش کرده و روی دستمال یا کاغذهای تمیز جذب‌کننده رطوبت خشک کنید و در نهایت داخل کیسه‌های فریزر بسته‌بندی کرده و داخل فریزر قرار دهید.
با این روش می‌توانید سبزیجات را به مدت 8 الی 10 ماه نگهداری کنید. توجه داشته باشید خیار، کدو، کاهو، سیب‌زمینی یا گوجه‌فرنگی که جزء میوه‌ها محسوب می‌شوند، در سرمای زیاد خاصیت و طعم خود را از دست می‌دهند و تحمل منجمد شدن را ندارند؛ بنابراین اگر قصد منجمد کردن این میوه‌ها را دارید، باید دست به کار شوید و سیب‌زمینی را به صورت پوره درست کنید. گوجه‌فرنگی‌ها را له و از صافی رد کرده و کدو‌ها را به صورت شکم‌پر آماده کنید و سپس در فریزر قرار دهید! پیش از اینکه سبزیجات بوته‌ای از قبیل هویج، تربچه یا چغندر را در یخچال قرار دهید، برگ‌های‌شان را پاک کرده و دور بریزید.
اگر یخچال بیش از اندازه پر باشد روی تغییر دما و خنک ماندن مواد غذایی تأثیر می‌گذارد. مگذارید یخچال برفک بزند. مرتباً برفک یخچال را با استفاده از آب گرم و مواد پاک‌کننده، آب کنید. در تابستان که دمای آشپزخانه به طور قابل ملاحظه‌ای بالا می‌رود، ترموستات یخچال را روی دمای پایین‌تری نسبت به زمستان تنظیم کنید. مراقب باشید که در یخچال کاملاً بسته و سفت باشد.
